Dwukomorowa stymulacja resynchronizująca: analiza czynników wpływających na pozytywną odpowiedź na leczenie w świetle wytycznych ESC/PTK z 2013 roku

Streszczenie

Niewydolność serca (HF) stanowi jedną z głównych przyczyn chorobowości i śmiertelności na świecie. Metodą terapii o udowodnionym wpływie na zmniejszenie śmiertelności i częstości zaostrzeń HF jest 2-komorowa stymulacja resynchronizująca (CRT). W świetle obecnych wytycznych CRT zaleca się przede wszystkim u pacjentów z rytmem zatokowym, wydłużeniem czasu trwania zespołów QRS o co najmniej 150 ms, blokiem lewej odnogi pęczka Hisa (LBBB), istotnie obniżoną kurczliwością lewej komory (LVEF ≤ 35%), II–III klasą czynnościową według NYHA lub IV klasą ambulatoryjną. W aktualnych wytycznych znajdują się również zalecenia dotyczące zastosowania CRT u pacjentów z węższymi zespołami QRS (120–150 ms) i o morfologii innej niż LBBB, a także u pacjentów z utrwalonym migotaniem przedsionków.

Stopień odpowiedzi na CRT oraz przewidywanie korzyści z zastosowania tej metody leczenia (responders) jest przedmiotem wielu badań klinicznych. Wykazano, że największe korzyści z CRT, w tym zmniejszenie chorobowości i śmiertel­ności oraz poprawę funkcji LV, odnoszą kobiety, pacjenci z kardiomiopatią nieniedokrwienną, z LBBB i czasem trwania zespołów QRS ponad 150 ms (im dłuższy czas trwania QRS, tym większa korzyść). Wciąż poszukuje się parametrów echokardiograficznych mogących być predyktorami pozytywnej odpowiedzi na CRT. Obecnie ocena echokardiograficzna jest nieodzowna w monitorowaniu pacjentów po implantacji urządzenia do CRT, ocenie krótkoterminowej i odległej odpowiedzi na CRT oraz przy ustalaniu optymalnych parametrów tej stymulacji. Jednym z obiecujących parametrów echokardiograficznych, który może znaleźć zastosowanie w przewidywaniu efektu terapii CRT, jest ocena skrętu (torsji) LV. Niemniej jednak wymaga to jeszcze potwierdzenia w większych grupach chorych.