Basic HTML Version
116
Choroby Serca i Naczyń 2012, tom 9, nr 2
www.chsin.viamedica.pl
zespole wieńcowym zwiastuje ryzyko wystąpienia mi-
gotania kom r.
„Guru” elektrofizjologii kom rkowej Charles Antzele-
vitch, ze wzgl du na wsp lny mechanizm powstawania
zar wno fali J, jak i obrazu typowego dla wczesnej repo-
laryzacji (dotyczący pracy kanał w Ito), zaproponował
podział „zespoł w J” na wrodzone i nabyte [2, 3]. Wro-
dzone podzielił na cztery typy:
•
typ 1 — dotyczący tylko ciany bocznej;
•
typ 2 — dotyczący ciany dolnej;
•
typ 3 — zmiany uog lnione;
•
typ 4—zmiany dotyczące obrazu zespołu Brugad w.
W zespołach nabytych wyr nił „zespoły J” związane
z niedokrwieniem oraz b dące wynikiem hipotermii.
Takie stanowisko nie spotkało si bynajmniej z po-
wszechną aprobatą; eksperci elektrokardiografii, tacy
jak Borys Surawicz czy Peter McFarlane [4], nie są jego
zwolennikami, uwa ając, e termin wczesnej repolary-
zacji nale y oddzieli od terminu fali J. Popatrzmy na
przykładowe zapisy EKG.
Na rycinie 1 wida przykład typowego obrazu wcze-
snej repolaryzacji u nastolatka czynnie uprawiającego
sport. Wkl słe uniesienia ST sąwidocznew sze ciu odpro-
wadzeniach. Nie obserwujemy zmian typowych dla fali
J. Czy nazwiemy to typem 3 zgodnie z klasyfikacją Ant-
zelevitcha? Chyba jeszcze za wcze nie na jej stosowanie,
zwa ywszy na to, e obraz tego z definicji wrodzonego
zespołu mo e znika z wiekiem pacjenta. Wracając do
ryciny 1, zwr my uwag , e uniesieniom ST towarzy-
szy obni enie ST w odprowadzeniach VR i V1 — taką
sekwencj zmian ST obserwuje si r wnie u pacjent w
z zapaleniem osierdzia. Obrazy zmian ST — ten „nie-
winny” i ten związany z patologią — są czasem bardzo
podobne. Wczesna repolaryzacja mo e przybiera wiele
innych postaci — popatrzmy na ryciny 2 i 3.
Na rycinie 2 charakter uniesień ST rejestrowanych
u 14-latka jest zupełnie inny — nie są wkl słe, ale pozio-
me lub wst pujące. Czy ma to znaczenie rokownicze? Za
wcze nie na pełną odpowied . R wnie w tymzapisie nie
wida zmian typowych dla fali J.
Rycina 1
. Typowy obraz wczesnej repolaryzacji w zapisie EKG nastolatka czynnie uprawiajacego sport. Widoczne
wklęsłe uniesienia ST w odprowadzeniach II, III, aVF i V4–V6. Nie obserwujemy zmian typowych dla fali J. Zwraca
uwagę czas trwania odstępu QT = 360 ms; QTc = 457ms — nieznaczne wydłużenie. Uniesieniom ST towarzyszy
obniżenie ST w odprowadzeniach aVR i V1