Basic HTML Version
65
Arkadiusz Niklas, Andrzej Tykarski,
Sympozjum EXTEND-
Thrombosis Expert Forum
www.chsin.viamedica.pl
koagulacyjne w porównaniu z pacjentami bez choroby
nowotworowej. Dodatkowo chorzy ci są bardziej naraże-
ni na powikłania krwotoczne spowodowane leczeniem
przeciwkrzepliwym. Wielu pacjentów z nowotworami
oczekuje leczenia jak najmniej pogarszającego jakość
życia przy zachowaniu najwyższej ochrony przed incy-
dentem zakrzepowo-zatorowym. W tej grupie chorych
LMWH wykazują istotną przewagę nad UFH, ponieważ
dawkowanie może być dopasowane do masy ciała cho-
rego, a monitorowanie laboratoryjnie nie jest konieczne,
w związku z czymmożliwa jest terapia wwarunkach do-
mowych. Stosowanie LMWH powoduje też mniejsze ry-
zyko wystąpienia zespołuHIT i osteoporozy wporówna-
niu ze stosowaniemUFH. Heparyny drobnocząsteczkowe
nie tylko wykazują przewagę w początkowym okresie
leczenia nad UFH, ale także w leczeniu długotrwałym są
lepszą opcją terapeutyczną niż preparaty antywitaminy
K. U pacjentów z nowotworami trudno jest kontrolować
właściwe stężenie tych lekówpodawanych doustnie (wy-
niszczenie nowotworowe, wymioty, interakcje z innymi
lekami). Często ich podawaniemusi być przerywane z po-
wodu planowanych procedur z inwazyjnych z przerwa-
niem ciągłości tkanek lub z powodu trombocytopenii.
Monitorowanie INRwymaga dobrego dostępu do naczyń
żylnych, a jest on często mocno utrudniony u chorych
onkologicznych. Wreszcie, w świetle wcześniej zapre-
zentowanych badań, preparaty antywitaminy K częściej
powodują krwawienia i nawroty VTE. Potwierdzają to
także wyniki badania CLOT (ryc. 11) [46].
Podsumowując punkt widzenia onkologa w profi-
laktyce i leczeniu VTE, należy stwierdzić, że chociaż pa-
cjenci onkologiczni charakteryzują się dużym ryzykiem
wystąpienia powikłań zakrzepowo-zatorowych, to tylko
u niewielkiej części z nich rutynowo zaleca się profilaktykę
przeciwzakrzepową. Wbadaniu FRONTLINE tak leczono
mniej niż 5% pacjentów z rozpoznaną chorobą nowotwo-
rową [47]. Hospitalizowani pacjenci onkologiczni najwię-
cej korzyści odnoszą zarówno z leczenia inicjującego, jak
i z długotrwałego za pomocą LMWH. Terapia ta jest także
bezpieczniejsza od leczenia preparatami antywitaminy K.
Mimożenie jest to rekomendowanewpolskichwytycznych
upacjentówonkologicznychpoddawanych chemioterapii
w warunkach ambulatoryjnych, zwłaszcza obciążonych
dużym ryzykiem wystąpienia incydentów zakrzepowo-
-zatorowych, to należy rozważyć długotrwałe podawanie
LMWH. Stosowanie uhospitalizowanych chorych onkolo-
gicznych leczeniaprzeciwkrzepliwegoopartegonaLMWH
lub preparatach antywitaminy K nie budzi wątpliwości,
ale u pacjentów leczonych ambulatoryjnie nie osiągnięto
konsensusu dotyczącego takiego leczenia.
Mimo łatwego dostępu do wytycznych opracowa-
nych zgodnie z zasadami EBM profilaktyka przeciw
zakrzepowa często nie jest stosowana. Opór środowiska
medycznego wynika często z niedoszacowania ryzyka
i z obawy przed powikłaniami krwotocznymi leczenia
przeciwzakrzepowego. Dlatego należy podjąć wszelkie
możliwe środki, aby zwiększyć świadomość ryzyka VTE
i zapewnić pacjentomodpowiednią profilaktykę, między
innymi poprzez szeroko pojętą edukację oraz jak najszyb-
szą implementację wytycznych do naszego rutynowego
postępowania.
KONFLIKT INTERESÓW
Artykuł sponsorowany przez firmę
GlaxoSmithKline
.
Rycina 11.
Częstość występowania objawowego nawrotu
żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej u pacjentów z cho-
robą nowotworową w badaniu CLOT (na podstawie [46])
Rycina 10.
Skumulowane ryzyko incydentów zakrzepowo-
-zatorowych w badaniu PROTECHT (na podstawie [45])