Page 40 - ChSiN_1

K L I N I C Z N A I N T E R P R E T A C J A W Y N I K Ó W B A D A Ń

Choroby Serca i Naczyń 2012, tom 9, nr 1, 40–43

www.chsin.viamedica.pl

40

Redaktor działu: prof. dr hab. n. med. Edward Franek

Zasady doboru i interpretacji badań laboratoryjnych

Principles of selection and interpretation of laboratory examinations

Edward Franek

Klinika Chorób Wewnętrznych, Endokrynologii i Diabetologii Centralnego Szpitala Klinicznego MSWiA w Warszawie

Zakład Epigenetyki Człowieka Instytutu Medycyny Doświadczalnej i Klinicznej Polskiej Akademii Nauk w Warszawie

Adres do korespondencji:

prof. dr hab. n. med. Edward Franek

Klinika Chorób Wewnętrznych Endokrynologii

i Diabetologii CSK MSWiA

ul. Wołoska 137, 02–507Warszawa

e-mail: efranek@cskmswia.pl

STRESZCZENIE

W codziennej praktyce ambulatoryjnej i klinicznej pra-

ca lekarza jest nierozerwalnie związana z wykonywaniem

badań dodatkowych. Stanowią one często potwierdze-

nie lub zaprzeczenie podejrzeń diagnostycznych, poma-

gają w monitorowaniu przebiegu chorób i ich leczenia.

Niniejsza praca, powstała pod wpływem i na podstawie

przedmowy do podręcznika Jacquesa Wallacha pt. „In-

terpretacja badań laboratoryjnych”, stanowi zestawienie

ogólnych zasad doboru i interpretacji badań laborato-

ryjnych.

Choroby Serca i Naczyń 2012, 9 (1), 40–43

Słowa kluczowe: badania laboratoryjne

ABSTRACT

In the daily clinical and ambulatory practice an impor-

tant part of doctor’s work is connected with ordering of

laboratory examinations. They can often support or

deny diagnostic suspicions and help in monitoring of

disease course and treatment. This paper, that has been

created under influence and on the basis of the intro-

duction to Jacques Wallach handbook “Interpretation

of laboratory examinations”, is a summary of general

principles of selection and interpretation of laboratory

examinations.

Choroby Serca i Naczyń 2012, 9 (1), 40–43

Key words: laboratory examinations

Podstawą każdego procesu diagnostycznego są wy-

wiad lekarski i badanie przedmiotowe chorego. U wielu

chorych można dokonać rozpoznania tylko na podstawie

tych dwóch elementów. Jednak naturalne jest, że w wie-

lu przypadkach pozostaje pewien margines niepewności

co do rozpoznania. Badania laboratoryjne oraz wszelkie

inne badania dodatkowe powinny służyć lekarzowi do

zminimalizowania tego marginesu. W tych przypadkach,

w których na podstawie wywiadów i badania diagnoza

w ogóle nie może być postawiona, badania dodatkowe

mogą potwierdzać podejrzenia diagnostyczne lubukierun-

kowywać odnośnie do przeprowadzenia kolejnych badań,

które mogą skutkować postawieniem diagnozy.

Jednym z obowiązków wynikających z prowadzenia

oddziału klinicznego jest sprawdzanie prawidłowości

procesu diagnostycznego, a także nadzór nad wypisami.

Wykonując te obowiązki, wielokrotnie stykam się z pro-

blemami, jakie niesie za sobą zlecanie, wykonywanie

i interpretowanie badań dodatkowych w sposób niewła-

ściwy. Dotyczy to zarówno niezlecania potrzebnych, jak

i zlecania niepotrzebnych badań, niewłaściwej interpre-

tacji wyników, niewyciągania konsekwencji z wyników

wykraczających poza granice normy, powtarzania wyni-

ków, które są prawidłowe itp. Szczególne kłopoty spra-

wiają wyniki graniczne albo niepasujące do całości obra-

zu klinicznego, które zawsze trzeba interpretować zarów-

no ostrożnie, jak i w kontekście innych wyników i obja-

wów. Problem ten ilustruje (podana poniżej w ramce)

anegdota, którą przytoczono w książce o moim Nauczy-

cielu, Profesorze Franciszku Kokocie [1]:

„Różne wartości

Profesor stale podkreśla nadrzędność badania lekarskiego

nad badaniami dodatkowymi, konieczność myślenia patofi-

zjologicznego oraz potrzebę właściwej interpretacji badań

laboratoryjnych. Bywa, że przekazuje te zasady swoim

Page 40 - ChSiN_1_2012