Cel: Ocena stymulacji przedsionkowej serca (AAI) w długotrwałej obserwacji, ze szczególnym uwzględnieniem przyczyn konieczności zmiany na inny rodzaj stymulacji.
Materiał i metody: 194 pacjentów (w tym 87 mężczyzn) w średnim wieku 60,7 lat (23-86 lat), którym w latach 1988-1997 implantowano rozrusznik AAI z powodu zespołu chorego węzła zatokowego (SSS). Przeciwwskazania do implantacji AAI obejmowały zespół nadwrażliwości zatoki szyjnej, zaburzenia przewodzenia przedsionkowo komorowego lub śródkomorowego w EKG oraz punkt Wenckebacha poniżej 120/min (określany śródoperacyjnie). Badania kontrolne odbywały się po 4 tygodniach od implantacji, a następnie co 6 miesięcy. Czas obserwacji wynosił średnio 38,3 miesiące (1-105,5 mies.)
Wyniki: U 22 pacjentów (11,3%) zmieniono rodzaj stymulacji, w tym u 21 na DDD, a u jednego na VVI. Najczęstszą przyczyną reimplantacji (19 chorych) był blok przedsionkowo-komorowy, który rozwinął się w czasie od 1 tygodnia do 41 miesięcy (średnio 11,7 mies.) od wszczepienia układu AAI. U 12 pacjentów wystąpienia bloku można wiązać ze stosowaniem leków antyarytmicznych. U 2 chorych z powodu napadowego migotania przedsionków z bradyarytmią zmieniono rodzaj stymulacji na DDD przed włączeniem farmakoterapii. Przyczyną zmiany stymulacji na VVI u jednego pacjenta było utrwalenie się migotania przedsionków. Zaburzenia sterowania z powodu zbyt niskiej czułości rozrusznika, które wystąpiły u 44 chorych (22,6%) wymagały jedynie przeprogramowania stymulatora.
Wnioski: 1. U znaczącej liczby pacjentów ze stymulacją AAI należy liczyć się z koniecznością zmiany rodzaju stymulacji, najczęściej z powodu zaburzeń przewodzenia przedsionkowo-komorowego. 2. Śródoperacyjny pomiar punktu Wenckebacha nie pozwala na wyodrębnienie chorych zagrożonych rozwojem bloku przedsionkowo-komorowego.