Pobudzenia dodatkowe podczas ablacji wolnej drogi węzłowej
Cel pracy: Ocena pobudzeń dodatkowych wyzwalanych podczas ablacji wolnej drogi węzłowej (SP, slow pathway) jako wskaźnika właściwego położenia elektrody.
Materiał i metody: 70 chorych (41 ± 14 lat; 50 kobiet) z nawrotnym częstoskurczem przedsionkowo-węzłowym poddano ablacji SP. Z 510 aplikacji prądu RF (ARF, application RF) przeanalizowano przebieg 464 wykonanych podczas rytmu zatokowego. Badano występowanie i rodzaj pobudzeń dodatkowych: węzłowych (JPB, junctional premature beats), dolnoprzedsionkowych (APB, low-atrial premature beats), komorowych (VPB, ventricular premature beats). Badanie elektrofizjologiczne pozwoliło wyróżnić ARF: trwale skuteczne (65), przejściowo skuteczne (50) i nieskuteczne (349).
Wyniki: Dodatkowe pobudzenia węzłowe częściej (p < 0.0003) wzbudzano w obszarze środkowoprzegrodowym. W analizie wieloczynnikowej JPB stanowią niezależny czynnik rokowniczy. Zaobserwowano, że w różnicowaniu ARF trwale skutecznych od nieskutecznych i przejściowo skutecznych tylko JPB są niezależnym czynnikiem potwierdzającymi właściwe położenie elektrody (odpowiednio p < 0,0001; p = 0,0007), zaś w różnicowaniu ARF przejściowo skutecznych od nieskutecznych istotne są APB (p = 0,0034) i JPB (p = 0,0069).
Rodzaj wzbudzanych pobudzeń zależy prawdopodobnie od miejsca aplikacji. Podczas ARF w dystalnej części SP (tj. na jej końcu węzłowym) pobudzenie wywołane przez cewnik szybciej dociera do przedsionka przez węzeł i drogę szybką (wstecznie) niż przez SP — powstaje JPB. Aktywacja z proksymalnej części SP najpierw obejmuje przedsionek w okolicy ujścia zatoki wieńcowej, a następnie dociera do pęczka Hisa przez drogę szybką — powstaje APB. Aplikacje w strefie pośredniej wywołują oba rodzaje pobudzeń. APB mogą prawdopodobnie być wzbudzane nie tylko w SP, ale również w jej sąsiedztwie (ARF będzie nieskuteczna) — stąd ich mniejsza wartość rokownicza.
Wnioski: JPB w czasie ARF są czynnikiem potwierdzających właściwe położenie elektrody. Nie ma pełnej zgodności w ocenie wartości rokowniczej APB. Bezsprzecznie pozwalają one różnicować aplikacje nieskuteczne od przejściowo skutecznych. Podczas aplikacji w obszarze środkowoprzegrodowym częściej występują JPB. (Folia Cardiol. 2001; 8: 65–72)