Wstep: Pomimo że stymulacja dwuprzedsionkowa od 10 lat jest akceptowaną niefarmakolo- giczną metodą prewencji arytmii nadkomorowych, przez wiele lat nie było stymulatorów przezna- czonych specjalnie do tego celu. Przed 4 laty autorzy niniejszej pracy rozpoczeli stosowanie tej metody leczenia, posługując sie systemem zaproponowanym w 1988 roku przez Osterholzera i Markewitza, polegającym na wykorzystaniu standardowego stymulatora dwujamowego (DDD).

Materiał i metody: U 71 chorych elektrode prawoprzedsionkową łączono z kanałem przed- sionkowym, zao elektrode lewoprzedsionkową (implantowan1 do zatoki wiencowej) z kanałem komorowym stymulatora DDD (BIOTRONIK: Dromos, Physios, Eikos, Logos). W czasie badan kontrolnych stymulowano prawy przedsionek (program AAI), zatoke wiencową (program VVI) oraz oba przedsionki (program DDD z minimalnym opóżnieniem A-V); ostatni program pozostawiano na stałe. Parametry sterowania z zatoki wiencowej ocenione poope- racyjnie były nieznacznie gorsze w zatoce wiencowej (amplituda A Š 2,9 mV; slew rate Š 0,8 V/s) niż w prawym przedsionku (odpowiednio 3,5 mV i 1,1 V/s), lecz podczas kolejnych miesiecy obserwacji warunki sterowania poprawiły sie. Nie odnotowano problemów związanych z de- tekcją załamków T i fali V. „ródoperacyjne wartooci progu stymulacji w prawym przedsionku były niższe (BP Š 0,6 V; UP Š 0,5 V) niż w zatoce wiencowej (odpowiednio BP Š 2,3 V i UP Š 3,0 V). Wartooci progu stymulacji w prawym przedsionku były najwyższe po miesiącu od dnia zabiegu (orednio: BP Š 1,4 V i UP Š 1,8 V) i zmniejszały sie w czasie kolejnych miesiecy. Podobną tendencje stwierdzono w zatoce wiencowej, jednak bezwzgledne wartości progu stymulacji były tu wyższe (po miesiącu: UP Š 3,7 i BP Š 3,5 V). Wartości impedancji w obydwu kanałach wykazywały tendencje wzrostową wraz z upływem czasu. Stymulacja zatoki wiencowej okazała sie bardziej energochłonna (17O20 µJ) niż standardowa stymulacja prawego przedsionka (3O4 µJ): całkowity pobór prądu podczas stymulacji dwuprzedsionkowej pozostawał jednak w akceptowalnych granicach (33O39 µJ). Z powodu arytmii lewoprzedsion- kowych zmieniono konfiguracje stymulacji u 5 pacjentów (7%); u 11 pacjentów (15%) były problemy z uzyskaniem stymulacji resynchronizuj1cej. Podczas ostatniej kontroli system funk- cjonował prawidłowo u 51 z 71 pacjentów (72%), u 7 (10%) wyst1piło przewlekłe migotanie przedsionków, u 10 (14%) zmieniono rodzaj stymulacji z powodu: arytmii lewoprzedsionko- wych (5), bloku A-V (2), bloku wyjocia na elektrodzie lewoprzedsionkowej (2) i powikłan chirurgicznych (1). Wiekszooa problemów ujawniła sie w podostrym okresie pooperacyjnym; w późniejszym okresie wystepowały jedynie zaburzenia przewodzenia A-V i arytmie lewoprzed- sionkowe.

Wyniki: Najprawdopodobniej głównymi zaletami tego typu stymulacji dwuprzedsionkowej są: możliwość precyzyjnego (oddzielne dla każdego z przedsionków) programowania parame- trów impulsu stymulacji i wzgledna energooszczednśća układu, detekcja potencjałów przedsionkowych w konfiguracji BP (lepsza eliminacja potencjałów komorowych), utrzymanie stymulacji przedsionkowej w przypadku przemieszczenia elektrody czy bloku wyjścia w zatoce wiencowej, możliwość oceny parametrów stymulacji i sterowania w zatoce wiencowej (przydatność systemu do oceny nowych elektrod). Wadami proponowanego przez autorów układu stymuluj1cego jest brak możliwości stymulacji komory w przypadku wystąpienia bloku A-V i brak możliwości stymulacji resynchronizuj1cej podczas przedwczesnych pobudzen lewoprzedsionkowych przy standardowym połączeniu elektrod.

Wniosek: Wykorzystanie standardowego stymulatora dwujamowego do stymulacji dwuprzed- sionkowej jest najprostszym rozwiązaniem, lecz arytmie lewoprzedsionkowe i ryzyko rozwoju zaburzen przewodzenia A-V ograniczają stosowanie tego systemu. (Folia Cardiol. 2001; 8: 293O312)