Wstęp: Celem pracy była ocena trwałości stymulacji DDD w długotrwałej obserwacji oraz analiza przyczyn powodujących konieczność jej zmiany na VVI.
Materiał i metody: Badano grupę 295 pacjentów (153 mężczyzn, 142 kobiety) w wieku średnio 64,6 ± 11,4 lat, u których implantowano rozruszniki DDD z elektrodami TIR i TIJ firmy Biotronik. Chorzy zgłaszali się na badania kontrolne po miesiącu od implantacji, a następnie co pół roku. Czas obserwacji w badanej grupie wynosił 67,6 ± 18,5 miesięca (48–102 miesięcy).
Wyniki: U 53 pacjentów (18%) zmieniono typ stymulacji na VVI. Najczęstszym powodem zmiany typu stymulacji było utrwalone migotanie przedsionków (AF), które wystąpiło u 38 osób (podgrupa I). Pacjenci z podgrupy I w porównaniu z pozostałymi badanymi charakteryzowali się starszym wiekiem (69,9 ± 9 vs. 63,8 ± 11,5; p < 0,01), częstszym występowaniem choroby węzła zatokowego (84% vs. 43%; p < 0,001) oraz napadowego migotania przedsionków (PAF) przed implantacją (74% vs. 50%; p < 0,0025). U 15 chorych (podgrupa II) przyczyną przeprogramowania na VVI było złamanie elektrody przedsionkowej (TIJ). U wszystkich badanych w podgrupie II elektroda TIJ została wprowadzona drogą punkcji lewej żyły podobojczykowej. Złamaniu uległo 8 elektrod dwubiegunowych (BP) i 7 jednobiegunowych (UP). W całej badanej grupie częstość złamań przedsionkowych elektrod UP była nieznamiennie większa niż BP (8,5% vs. 3,8%). Nie stwierdzono złamania elektrody komorowej.
Wnioski: Stymulacja DDD charakteryzuje się dużą trwałością w długotrwałej obserwacji. Przyczyny zmiany typu stymulacji na VVI to utrwalone AF lub złamanie elektrody przedsionkowej. Wiek, zespół chorego węzła zatokowego oraz wywiad PAF przed implantacją są czynnikami ryzyka utrwalonego AF. Implantacja elektrody TIJ drogą punkcji lewej żyły podobojczykowej jest związana z ryzykiem jej uszkodzenia mechanicznego w obserwacji odległej. Wenesekcja żyły odpromieniowej powinna być preferowaną drogą dostępu podczas implantacji elektrody TIJ. W obserwacji odległej nie stwierdzono uszkodzenia mechanicznego elektrody komorowej TIR, niezależnie od drogi jej wprowadzenia. (Folia Cardiol. 2002; 9: 567–572)