open access

Vol 11, No 1 (2004): Folia Cardiologica
Prace kazuistyczne
Submitted: 2013-01-14
Published online: 2004-01-22
Get Citation

De sphygmologia... Doktorat Onufrego Dzianotta z 1836 roku i próba oceny jego wartości

Janusz H. Skalski, Anna Skalska i Jacek Puzio
Folia Cardiol 2004;11(1):61-73.

open access

Vol 11, No 1 (2004): Folia Cardiologica
Prace kazuistyczne
Submitted: 2013-01-14
Published online: 2004-01-22

Abstract

W pracy przeprowadzono analizę wartości pracy doktorskiej, pochodzącej z 1836 r., pod tytułem De Sphygmologia seu Doctrina de Pulsu, autorstwa krakowskiego lekarza Onufrego Dzianotta. Łaciński tekst przetłumaczono i poddano ocenie pod kątem przydatności w swojej epoce, walorów nowoczesności w obliczu realiów ówczesnej krakowskiej medycyny oraz zgodności zawartych treści z dzisiejszą wiedzą medyczną. W niniejszym opracowaniu zestawiono wybrane z dzieła Dzianotta informacje z historii sfygmologii, wiadomości o istocie pulsu oraz o zasadach praktycznego posługiwania się tym badaniem. Według autorów niniejszej pracy Dzianott dokonał nie tylko próby własnego spojrzenia na tę metodę diagnostyczną, ale przede wszystkim stworzył prawdziwe kompendium XIX-wiecznej wiedzy z zakresu sfygmologii. Zaprezentował wiele terminów medycznych dotyczących tętna, usiłując równocześnie przyporządkować poszczególnym obserwacjom różne jednostki chorobowe. Przeprowadził też ocenę nowego, bo wprowadzonego 2 lata wcześniej, pulsomierza, przyrządu wynalezionego przez Herrisona, francuskiego lekarza. Praca Dzianotta według dzisiejszych kryteriów naukowych zawiera kilka błędów merytorycznych i nie należy do najnowocześniejszych opracowań z tej dziedziny. Nie ustrzegła się także pewnego nieładu w nazewnictwie i posiada braki z zakresu logiki wywodu naukowego. Jest to jednak cenny dokument dziejowy o niewątpliwej wielkiej wartości historycznej dla polskiej medycyny i dokonanie na miarę tworzenia się zalążków rodzimej kardiologii w pierwszej połowie XIX wieku. Cenne informacje zawarte w tej pracy, a przede wszystkim możliwość zapoznania się na jej podstawie z pojmowaniem problemów kardiologicznych w owym czasie, sprawiają, że niekwestionowane pozytywy przeważają zdecydowanie nad pewnymi niedostatkami. Autorzy przypomnieli tę pracę, bowiem stanowi ona cząstkę dziedzictwa polskiej kardiologii, a z perspektywy minionych lat błędów popełnionych przez Dzianotta nie można oceniać inaczej jak tylko z wyrozumiałością. (Folia Cardiol. 2004; 11: 61–73)

Abstract

W pracy przeprowadzono analizę wartości pracy doktorskiej, pochodzącej z 1836 r., pod tytułem De Sphygmologia seu Doctrina de Pulsu, autorstwa krakowskiego lekarza Onufrego Dzianotta. Łaciński tekst przetłumaczono i poddano ocenie pod kątem przydatności w swojej epoce, walorów nowoczesności w obliczu realiów ówczesnej krakowskiej medycyny oraz zgodności zawartych treści z dzisiejszą wiedzą medyczną. W niniejszym opracowaniu zestawiono wybrane z dzieła Dzianotta informacje z historii sfygmologii, wiadomości o istocie pulsu oraz o zasadach praktycznego posługiwania się tym badaniem. Według autorów niniejszej pracy Dzianott dokonał nie tylko próby własnego spojrzenia na tę metodę diagnostyczną, ale przede wszystkim stworzył prawdziwe kompendium XIX-wiecznej wiedzy z zakresu sfygmologii. Zaprezentował wiele terminów medycznych dotyczących tętna, usiłując równocześnie przyporządkować poszczególnym obserwacjom różne jednostki chorobowe. Przeprowadził też ocenę nowego, bo wprowadzonego 2 lata wcześniej, pulsomierza, przyrządu wynalezionego przez Herrisona, francuskiego lekarza. Praca Dzianotta według dzisiejszych kryteriów naukowych zawiera kilka błędów merytorycznych i nie należy do najnowocześniejszych opracowań z tej dziedziny. Nie ustrzegła się także pewnego nieładu w nazewnictwie i posiada braki z zakresu logiki wywodu naukowego. Jest to jednak cenny dokument dziejowy o niewątpliwej wielkiej wartości historycznej dla polskiej medycyny i dokonanie na miarę tworzenia się zalążków rodzimej kardiologii w pierwszej połowie XIX wieku. Cenne informacje zawarte w tej pracy, a przede wszystkim możliwość zapoznania się na jej podstawie z pojmowaniem problemów kardiologicznych w owym czasie, sprawiają, że niekwestionowane pozytywy przeważają zdecydowanie nad pewnymi niedostatkami. Autorzy przypomnieli tę pracę, bowiem stanowi ona cząstkę dziedzictwa polskiej kardiologii, a z perspektywy minionych lat błędów popełnionych przez Dzianotta nie można oceniać inaczej jak tylko z wyrozumiałością. (Folia Cardiol. 2004; 11: 61–73)
Get Citation

Keywords

historia medycyny; historia kardiologii; sfygmologia; badanie tętna

About this article
Title

De sphygmologia... Doktorat Onufrego Dzianotta z 1836 roku i próba oceny jego wartości

Journal

Cardiology Journal

Issue

Vol 11, No 1 (2004): Folia Cardiologica

Pages

61-73

Published online

2004-01-22

Page views

723

Article views/downloads

1740

Bibliographic record

Folia Cardiol 2004;11(1):61-73.

Keywords

historia medycyny
historia kardiologii
sfygmologia
badanie tętna

Authors

Janusz H. Skalski
Anna Skalska i Jacek Puzio

Regulations

Important: This website uses cookies. More >>

The cookies allow us to identify your computer and find out details about your last visit. They remembering whether you've visited the site before, so that you remain logged in - or to help us work out how many new website visitors we get each month. Most internet browsers accept cookies automatically, but you can change the settings of your browser to erase cookies or prevent automatic acceptance if you prefer.

By VM Media Group sp. z o.o., Grupa Via Medica, ul. Świętokrzyska 73, 80–180 Gdańsk, Poland
tel.:+48 58 320 94 94, fax:+48 58 320 94 60, e-mail: viamedica@viamedica.pl