Wpływ treningu fizycznego na wydolność czynnościową, profil lipidowy oraz częstość powrotu do pracy zawodowej kobiet po przebytym zawale serca

Abstract

Wstęp: Kobiety z chorobą niedokrwienną serca stanowią znaczącą mniejszość wśród chorych poddanych rehabilitacji, pomimo że wyniki rehabilitacji u kobiet są tak samo korzystne jak u mężczyzn. Brak możliwości prowadzenia systematycznych badań nad efektywnością rehabilitacji kardiologicznej u kobiet skutkuje nielicznym piśmiennictwem na ten temat. Celem pracy była ocena wpływu treningu interwałowego na wydolność fizyczną, gospodarkę lipidową i częstość powrotu do pracy zawodowej kobiet z chorobą niedokrwienną serca, objętych programem rehabilitacji ambulatoryjnej.
Materiał i metody: Do badań włączono 50 kobiet w wieku 55 ± 8 lat, które 6 tygodni wcześniej przebyły zawał serca i/lub operacyjne leczenie choroby wieńcowej. Grupę A stanowiło 30 pacjentek objętych programem rehabilitacji przez 6 tygodni, grupę B - 20 kobiet, których nie poddano rehabilitacji. Program rehabilitacji uwzględniał 16 treningów interwałowych prowadzonych 3 razy w tygodniu przez 6 tygodni. U wszystkich pacjentek wykonano submaksymalną próbę wysiłkową na cykloergometrze oraz lipidogram przed badaniem i po nim. Oceniano następujące parametry: czas trwania próby wysiłkowej [s], obciążenie [W], wartość ciśnienia i tętna w spoczynku i w czasie wysiłku, stężenie cholesterolu całkowitego, frakcji HDL i LDL oraz triglicerydów, wybrane parametry z treningu interwałowego, czyli obciążenie minimalne i maksymalne z I i XVI treningu, a także częstość powrotów do pracy zarobkowej.
Wyniki: Po cyklu treningów u pacjentek z grupy A istotnie poprawiła się wydolność fizyczna - nastąpiło wydłużenie czasu próby z 455 ± 188 s do 496 ± 196 s (p = 0,01) i zwiększenie uzyskanego obciążenia z 114 ± 31 W do 141 ± 41 W (p < 0,001). Wartości tętna równe 74 ± 12/min vs. 76 ± 12/min i ciśnienia 114/74 mm Hg vs. 114/74 mm Hg w spoczynku oraz ciśnienia 166/86 mm Hg vs. 169/87 mm Hg w czasie wysiłku nie różniły się istotnie. Natomiast tętno wysiłkowe znamiennie wzrosło ze 122 ± 17/min do 128 ± 17/min (p = 0,006). Minimalne obciążenie w czasie I treningu wynosiło 28 ± 5 W i wzrosło do 52 ± 8 W podczas XVI treningu, osiągając przyrost równy 88% (p < 0,001). Obciążenie maksymalne wzrosło z 44 ± 11 W do 68 ± 15 W (p < 0,001), osiągając przyrost wynoszący 67%. U kobiet z grupy B w badaniu końcowym stwierdzono zmniejszenie obciążenia uzyskanego w próbie wysiłkowej ze 116 ± 50 W do 105 ± 50 W oraz skrócenie czasu próby z 429 ± 222 s do 417 ± 214 s, ale różnice nie były istotne statystycznie. Lipidogram przed i po cyklu treningów nie zmienił się istotnie i przedstawiał się następująco: grupa A - cholesterol całkowity: 189 ± 27 mg/dl vs. 188 ± 25 mg/dl, cholesterol frakcji HDL: 49 ± 11 mg/dl vs. 47 ± 8 mg/dl, cholesterol frakcji LDL: 115 ± 25 mg/dl vs. 120 ± 30 mg/dl, triglicerydy: 133 ± 38 mg/dl vs. 127 ± 41 mg/dl; grupa B - cholesterol całkowity: 209 ± 40 mg/dl vs. 193 ± 45 mg/dl, cholesterol frakcji HDL: 55 ± 161 mg/dl vs. 54 ± 15 mg/dl, cholesterol frakcji LDL: 128 ± 42 mg/dl vs. 111 ± 40 mg/dl, triglicerydy: 146 ± 73 mg/dl vs. 142 ± 90 mg/dl. Po zakończeniu okresu otrzymywania zasiłku chorobowego do pracy zawodowej wróciło 18 (60%) badanych kobiet z grupy A i 10 (50%) z grupy B (p = NS).
Wnioski: Pod wpływem treningu interwałowego nastąpił istotny wzrost wydolności fizycznej badanych kobiet. Profil lipidowy nie zmienił się po 6-tygodniowym cyklu treningów interwałowych. Krótkotrwały program rehabilitacji miał niewielki wpływ na decyzję dotyczącą powrotu do pracy zawodowej. (Folia Cardiol. 2004; 11: 719-725)