Postępowanie u chorych z niewydolnością serca na podstawie wyników badań IMPROVEMENT i EUROHEART FAILURE STUDY. Metodyka, opis populacji, diagnostyka

Abstract

Wstęp: Celem pracy było porównanie wyników badań EUROHEART FAILURE STUDY i IMPROVEMENT, prowadzonych przez Podgrupę ds. Diagnostyki Grupy Roboczej Niewydolności Serca Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego. W badaniach tych oceniano opiekę (diagnostykę i leczenie) chorych z niewydolnością serca w warunkach praktyk lekarzy pierwszego kontaktu i na różnych szczeblach opieki szpitalnej.
Materiał i metody: W badaniu IMPROVEMENT wzięło udział 1363 lekarzy, przeanalizowano 11 062 historie choroby. W badaniu EUROHEART FAILURE STUDY uczestniczyło 115 szpitali. W ok. 50% były to szpitale uniwersyteckie. Przeanalizowano dane 6337 pacjentów leczonych w szpitalach uniwersyteckich i dane 4364 chorych z rozpoznaniem niewydolności serca leczonych w warunkach szpitali regionalnych, ośrodków kardiologiczno-kardiochirurgicznych i szpitali rejonowych. Średni wiek pacjentów z niewydolnością serca przekraczał 70 lat. Podstawowym, najczęściej wykonywanym badaniem był elektrokardiogram (EKG). Ponad 90% lekarzy pierwszego kontaktu uważało, że jest to podstawowe badanie diagnostyczne w niewydolności serca. Badanie to było rejestrowane w historiach chorób równie często przez lekarzy pierwszego kontaktu, jak i przez lekarzy na różnych szczeblach opieki szpitalnej (95%). Nieco rzadziej (w 85% przypadków) rejestrowano wynik RTG klatki piersiowej, niezależnie od miejsca leczenia. Konieczność wykonywania badania echokardiograficznego (ECHO) w diagnostyce niewydolności serca dostrzegało jedynie 45% lekarzy pierwszego kontaktu. W dokumentacji medycznej osób z niewydolnością serca w 82% przypadków rejestrowano fakt przeprowadzenia badania ECHO. W warunkach szpitalnych nieco częściej badanie to wykonywano na oddziałach uniwersyteckich niż na pozostałych (68 vs. 66%). U osób, u których przeprowadzono badanie z oceną frakcji wyrzutowej (EF), wartość poniżej 40% stwierdzono w ok. 50% przypadków. Zwraca uwagę fakt niedoceniania przez lekarzy pierwszego kontaktu wartości diagnostycznej badania ECHO.
Wnioski: Średnia wieku chorych z niewydolnością serca leczonych na różnych szczeblach opieki medycznej przekracza 70 lat. W szpitalach uniwersyteckich częściej leczono pacjentów młodszych. Badanie echokardiograficzne jest zbyt rzadko wykorzystywane u osób z niewydolnością serca i niedoceniane przez lekarzy pierwszego kontaktu. U połowy spośród chorych z niewydolnością serca włączonych do obu badań EF wynosiła 40% i powyżej. W dalszych badaniach tego typu należy stosować kryteria diagnostyczne pozwalające na różnicowanie pacjentów ze skurczową i rozkurczową niewydolnością serca. (Folia Cardiol. 2004; 11: 697-706)