Ciśnienie tętna a zmiany strukturalne w tętnicach szyjnych u chorych z nadciśnieniem tętniczym

Abstract

Wstęp: Dotychczas nie poznano patomechanizmu tłumaczącego zależności między wartością ciśnienia tętna (PP) a zmianami strukturalnymi tętnic szyjnych w przebiegu nadciśnienia tętniczego. Celem pracy było ustalenie zależności między ciśnieniem tętna a wskaźnikami strukturalnymi tętnic szyjnych i określenie, czy są one niezależne od innych skladowych ciśnienia tętniczego.
Materiał i metody: Zbadano 105 pacjentów, 54 kobiet i 51 mężczyzn w średnim wieku 54 ± ± 11 lat, z nadciśnieniem tętniczym w I i II klasie według kalsyfikacji zawartej w VI raporcie JNC. Grupę kontrolną stanowiło 30 pacjentów z prawidłowymi wartościami ciśnienia tętniczego, średnia wieku wynosiła 43,9 ± 11 lat. Na podstawie 24-godzinnego ambulatoryjnego pomiaru ciśnienia tętniczego obliczono wartość ciśnienia tętna. Chorych podzielono na dwie grupy: grupa I — pacjenci, u których wartość ciśnienia tętna wynosiła ≤ 60 mm Hg, grupa II — pacjenci, u których wartość ciśnienia tętna wynosiła > 60 mm Hg. W badaniu ultrasonograficznym metodą dupplex Doppler oceniano grubość kompleksu błony wewnętrznej-środkowej (IMT) i obecność blaszek miażdżycowych.
Wyniki: W grupie II (ciśnienie tętna > 60 mm Hg) obserwowano statystycznie istotne wyższe wartości IMT (p L 0,05). W analizie regresji liniowej uzyskano istotne dodatnie korelacje pomiędzy wartością ciśnienia tętna a IMT, liczbą blaszek miażdżycowych (r = 0,26; r = 0,22) oraz wartością średniego ciśnienia skurczowego (MSBP) a IMT (r = 0,21) oraz średnim ciśnieniem tętniczym (MBP) a liczbą blaszek miażdżycowych (r = 0,22). W analizie wielokrotnej po uwzględnieniu takich czynników, jak: wiek, czas trwania nadciśnienia tętniczego, palenie tytoniu, stężenie cholesterolu, wartości glikemii, wskaźnik masy ciała, MSBP i wartość ciśnienia tętna niezależnym czynnikiem ryzyka dla IMT okazały się: ciśnienie tętna, MSBP, wiek i czas trwania nadciśnienia tętniczego (r = 0,46; p ≤ 0,0001; R² = 0,21). Wartości ciśnienia tętna i MSBP wprowadzone do tego samego modelu regresji wielokrotnych powodowały, że wartość ciśnienia tętna jako wskaźnik zwiększonej IMT traciła istotność statystyczną.
Wnioski: U osób z nadciśnieniem tętniczym ciśnienie tętna wpływa na zmiany strukturalne w tętnicach szyjnych. Efekt ten zależy także od skurczowego ciśnienia tętniczego. (Folia Cardiol. 2005; 12: 189-197)