Spiroergometryczna ocena wydolności wysiłkowej u pacjentów z zespołem Ebsteina a stopień echokardiograficznego wskaźnika zaawansowania wady

Abstract

Wstęp: Anomalia Ebsteina charakteryzuje się przemieszczeniem części pierścienia zastawki trójdzielnej w kierunku koniuszka serca, nieprawidłowym przyczepem płatków zastawki, co powoduje istotne czynnościowe zmniejszenie prawej komory oraz niedomykalność trójdzielną. Celem pracy była ocena wydolności fizycznej, mierzonej metodą spiroergometrii u dorosłych pacjentów z zespołem Ebsteina oraz jej ewentualnej zależności od echokardiograficznego stopnia zaawansowania anatomicznego wady.
Materiał i metody: Badaniem objęto 20 pacjentów w wieku 24–63 lat (śr. 40,3 roku). Grupę kontrolną stanowiło 19 zdrowych osób w wieku 22–61 lat (śr. 39,9 roku). Wykonano badanie echokardiograficzne: obliczono wskaźnik stopnia zaawansowania zespołu Ebsteina (EGE) — iloraz powierzchni prawego przedsionka i zatrializowanej prawej komory oraz sumy powierzchni prawej i lewej komory oraz lewego przedsionka. Określono następujące stopnie zaawansowania wady (EGE): I < 0,5; II: 0,5–0,9; III: 1,0–1,49; IV > 1,5. Wykonano maksymalny test wysiłkowy na bieżni ruchomej według zmodyfikowanego protokółu Bruce’a, spirometrię spoczynkową — oceniano natężoną pojemność życiową płuc (FVC), wentylację minutową (VE), natężoną objętość wydechową pierwszosekundową (FEV1) oraz szczytowe pochłanianie tlenu (peak VO2). Analizowano wskaźnik VE/VCO2 slope.
Wyniki: Następujące parametry w grupie badanej były niższe niż w kontrolnej: VO2 max [ml/ /kg/min]: 21,9 ± 5,4 vs. 33,6 ± 8,3; p = 0,00001, peak VO2 [l/min]: 1,7 ± 0,6 vs. 2,5 ± 0,9; p = 0,002; maksymalna częstość pracy serca w szczytowej fazie wysiłku — HR max [uderzenia/ min]: 158,0 ± 18,9 vs. 177,7 ± 15,4; p = 0,001; ciśnienie skurczowe w szczytowej fazie wysiłku [mm Hg]: 145,7 ± 14,4 vs. 171,1 ± 23,3; p = 0,0003; VE [l/min]: 71,3 ± 17,0 vs. 93,8 ± 37,1; p = 0,02. Z kolei VE/VCO2 slope był większy u chorych niż w grupie kontrolnej (40,1 ± 8,1 vs. 26,9 ± 3,6; p = 0,00001); u 75% badanych przekraczał wartość 34. Wskaźniki określające funkcję płuc: FVC — 4,5 ± 1,0 vs. 4,6 ± 1,1 l; FEV1 — 3,5 ± 0,6 vs. 3,6 ± 0,9 l nie różniły się. Liczebność grup z EGE była następująca: I — 0; II — 9; III — 6, IV — 5 pacjentów. Wartości VO2 [ml/kg/min] w grupie II wyniosły 24,5 ± 3,9 i były większe niż w grupie III: 17,2 ± 5,2 (p = 0,007) i grupie IV: 22,9 ± 4,7 (p = 0,05). Wartość HR max w grupie II (169,1 ± 12,5 uderzeń/min) była większa niż w grupie IV (146,6 ± 20,5; p = 0,03) i grupie III (150,8 ± 19,0; p = 0,05).
Wnioski: Wydolność fizyczna dorosłych pacjentów z chorobą Ebsteina jest istotnie obniżona. Stopień wydolności fizycznej u tych chorych zmniejsza się w miarę wzrostu stopnia zaawansowania echokardiograficznego wady. (Folia Cardiol. 2005; 12: 307–314)