Wstęp: Pogrubienie błony wewnętrzno-środkowej (IMT) tętnic szyjnych — rzadziej — udowych uważa się za równoważne z rozwojem miażdżycy. Celem pracy była ocena powiązań pomiędzy grubością IMT tętnic szyjnych wspólnych oraz tętnic udowych wspólnych a uznanymi czynnikami ryzyka rozwoju miażdżycy.
Materiał i metody: U 410 kolejnych chorych (73% mężczyzn) w wieku 29–75 lat (średnio 55,6 ± 9,7 roku), przyjętych do szpitala w celu przeprowadzenia koronarografii uzupełniającej postępowanie diagnostyczne w kierunku choroby wieńcowej wykonano badanie ultarsonograficzne tętnic szyjnych wspólnych oraz udowych wspólnych. W każdej tętnicy oceniono IMT ściany dalszej. Przeanalizowano związki IMT poszczególnych tętnic z uznanymi czynnikami miażdżycy.
Wyniki: Grubość błony wewnętrzno-środkowej tętnic szyjnych wspólnych i udowych wspólnych korelowała z wiekiem (odpowiednio r = 0,27, p < 0,0001 i r = 0,1, p < 0,06) i grubością blaszek miażdżycowych wykrywanych w tętnicach obwodowych (tętnice szyjne: r = 0,13, p < 0,003, tętnice udowe: r = 0,25, p < 0,0001). Średnie wartości grubości błony wewnętrzno-środkowej tętnic szyjnych wspólnych były wyższe — u mężczyzn (mężczyźni: 0,68 ± 0,17 mm, kobiety: 0,64 ± 0,16 mm, p < 0,05) i u osób z nadciśnieniem tętniczym (0,70 ± 0,21 mm i 0,64 ± 0,17 mm, p < 0,005), zaś tętnic udowych wspólnych — u mężczyzn (mężczyźni: 0,78 ± 0,28 i kobiety: 0,68 ± 0,24 mm, p < 0,0001), u osób z hipercholesterolemią (0,86 ± 0,3 mm i 0,78 ± 0,27 mm, p < 0,03) i u palaczy tytoniu (0,79 ± 0,28 mm i 0,73 ± 0,27 mm, p < 0,03). Grubsze błony wewnętrzno-środkowe odnotowano również u chorych z miażdżycą badanych tętnic obwodowych: tętnicy szyjnej wspólnej lewej (0,70 ± 0,20 mm i 0,63 ± 0,16 mm, p < 0,003), tętnicy szyjnej wspólnej prawej (0,66 ± 0,19 mm i 0,61 ± 0,16 mm, p < 0,03), tętnicy udowej wspólnej lewej (0,81 ± 0,33 i 0,66 ± 0,2, p < 0,0001) i tętnicy udowej wspólnej prawej (0,83 ± 0,38 mm i 0,67 ± 0,2 mm, p = 0,0002).
Wnioski: Grubość błony wewnętrzno-środkowej tętnic szyjnych i udowych jest istotnie większa u osób z miażdżycą tętnic obwodowych. Wpływa na to wiele czynników systemowych i miejscowych. W przypadku tętnic szyjnych zależy ona przede wszystkim od płci, wieku i nadciśnienia tętniczego, a w przypadku tętnic udowych wspólnych — od płci, wieku, palenia tytoniu oraz stężenia cholesterolu frakcji LDL i HDL w osoczu krwi żylnej. (Folia Cardiol. 2005; 12: 382–393)