Wstęp: Celem ninieszej pracy była ocena dynamiki zmian wybranych parametrów echokardiograficznych u chorych z przetrwałym niezastawkowym migotaniem przedsionków (AF) zakwalifikowanych do przywrócenia rytmu zatokowego (SR) w zależności od powodzenia kardiowresji elektrycznej (CV) i czasu utrzymywania się SR.
Materiał i metody: U 104 pacjentów w wieku 50–75 lat (33 kobiety i 71 mężczyzn; śr. wieku 60,4 ± 7,4 roku) z przewlekłym AF (czas trwania 7 dni – 2 lat), u których wykonano planową CV, przeprowadzono badanie echokardiograficzne z dostępu przezklatkowgo w celu oceny funkcji i morfologii lewego przedsionka i lewej komory serca na początku badania oraz po 2 i 12 miesiącach obserwacji. Dynamikę zmian oceniano, wykorzystując analizę wariancji. Analizy dokonywano w podgrupach wyznaczonych przez efekt CV i czas utrzymywania się SR. Ponadto oceniano związek pomiędzy wyjściową wartością parametrów a szansą odległego utrzymania SR.
Wyniki: Rytm zatokowy po roku występował u 66 (63,5%) chorych. Przywrócenie i utrzymanie SR prowadzi do zmniejszenia powierzchni lewego (26,2 ± 4,7 cm² vs. 25,2 ± 4,7 cm²; p < 0,03) i prawego przedsionka (21,8 ± 3,0 cm² vs. 21,0 ± 3,5 cm²; p < 0,01) w czasie 12 miesięcy. Zmiana powierzchni obu przedsionków była szczególnie wyrażona u osób, u których po roku utrzymywał się SR. Za pomocą wieloczynnikowej logistycznej analizy regresji wykazano, że spośród ocenianych parametrów powierzchnia lewego przedsionka (LAar) wynosząca powyżej 28 cm² (OR 1,72; 1,09–1,94; p < 0,02) istotnie wiązała się z szansą długiego utrzymania się SR. U osób z wyjściową wartością LAar powyżej 28 cm² stwierdzono znamienne zmniejszenie (31,45 ± 3,07 cm² vs. 28,94 ± 3,81 cm²; p < 0,008) wymiaru LA w 30 dni po zabiegu CV. W grupie z wyjściowymi wartościami LAar przekraczającymi 28 cm² stwierdzono redukcję wymiaru przedsionka o średnio 2,57 ± 3,2 cm², podczas gdy u chorych, u których wartości LAar były mniejsze niż 28 cm² zmiany nie przekraczały 0,47 ± 2,9 cm² (p < 0,004) w czasie 30 dni po przywróceniu SR.
Wnioski: Przywrócenie i utrzymanie SR u chorych z przewlekłym AF prowadzi do zmniejszenia powierzchni obu przedsionków w czasie 12 miesięcy, a wyjściowe powiększenie lewego przedsionka w istotny sposób poprawia odległy efekt CV przetrwałego AF. (Folia Cardiol. 2005; 12: 354–363)