Wstęp: Dynamiczny rozwój kardiochirurgii dziecięcej na świecie obserwuje się od ponad 50 lat; w Polsce Zachodniej proces ten nastąpił z ok. 20-letnim opóźnieniem. Zwiększa się populacja dorosłych osiągających wiek dojrzały, obarczonych pozostałościami anatomicznymi wady i powikłaniami operacji.
Materiał i metody: W analizowanej populacji 73,6% pacjentów poddano operacji kardiochirurgicznej (8% po 18. rż.), 4,4% operowano powtórnie, a 0,7% 3-krotnie. Nadkomorowe zaburzenia rytmu serca obserwowano u 7,1% badanych, a zaburzenia komorowe u 4,9%. Stałej stymulacji elektrycznej serca wymagało 2,5% populacji.
Wyniki: Osiemdziesiąt dziewięć pacjentek przebyło 97 ciąż; problemy kardiologiczne obserwowano u 19 z nich, najczęściej u chorych z wadą aortalną. W grupie tej nastąpił zgon pacjentki. U ciężarnej z zespołem Eisenmengera dokonano terminacji ciąży. Pacjentka po zabiegu metodą Fontana urodziła w kolejnych ciążach dwoje zdrowych dzieci. Wadę serca odziedziczyło 4,2% dzieci. Infekcyjne zapalenie wsierdzia obserwowano u 1% badanych. Chorzy z sinicą stanowili 5% populacji, 57% z nich miało zespół Eisenmengera, 30% zmarło w czasie obserwacji. Schorzenia dodatkowe obserwowano u 23% pacjentów (najczęściej nadciśnienie tętnicze). Wykształcenie wyższe miało 14% badanych; 17% z nich było rencistami.
Wnioski: Większość dorosłych pacjentów z wrodzoną wadą serca leczonych w specjalistycznym ośrodku zachodniej Polski stanowili chorzy poddani operacji kardiochirurgicznej. Częstymi powikłaniami klinicznymi były zaburzenia rytmu oraz zaburzenia bodźcotwórczości i przewodzenia, wymagające czasami kilkukrotnej implantacji układu stymulującego. U 25% ciężarnych obserwowano powikłania kardiologiczne - najczęściej u kobiet ze zwężeniem drogi odpływu lewej komory; wadę wrodzoną serca odziedziczyło 4,2% ich potomstwa. Schorzenia dodatkowe stwierdzono u ok. 25% obserwowanej populacji (najczęściej nadciśnienie tętnicze). Badani chorzy stanowili grupę o wyższym poziomie wykształcenia niż przeciętna populacja polska, jednocześnie większy odsetek spośród nich stanowili renciści.