Wstęp: W ostatnich latach zwraca się uwagę na różnicę w obrazie klinicznym choroby niedokrwiennej serca u kobiet w okresie przedmenopauzalnym i po zakończeniu menopauzy. Odmienny obraz choroby niedokrwiennej serca u kobiet przed menopauzą i po niej może wynikać z różnic w występowaniu czynników ryzyka miażdżycy. Celem pracy jest ocena tych czynników u kobiet z chorobą niedokrwienną serca i określenie wpływu wieku i menopauzy na występowanie czynników ryzyka miażdżycy u badanych kobiet.
Materiał i metody: Badaniami objęto 107 kobiet w wieku 34-79 lat (śr. 57,18 ± 9,55 roku). Wyróżniono trzy grupy chorych: grupa I - 30 kobiet w wieku 34-53 lat (śr. 46,29 ± 5,16 roku), regularnie miesiączkujących, u których stężenie FSH wynosiło poniżej 30 IU/L. Grupę II stanowiły 33 kobiety w wieku 48-55 lat (śr. 52,70 ± 2,13 roku), w okresie pomenopauzalnym, czyli przynajmniej 12 miesięcy od ostatniej miesiączki, u których stężenie FSH wynosiło powyżej 30 IU/L. Do grupy III zaliczono 44 kobiety w wieku 56-79 lat (śr. 66,48 ± 4,93 roku), w okresie pomenopauzalnym, czyli przynajmniej 12 miesięcy od ostatniej miesiączki, u których stężenie FSH wynosiło powyżej 30 IU/L. U badanych kobiet uwzględniono czynniki, takie jak: nałóg palenia tytoniu, obecność nadciśnienia tętniczego i obciążający wywiad rodzinny, wyniki badań biochemicznych zaburzeń gospodarki lipidowej i węglowodanowej, zaburzeń układu krzepnięcia, urykemii oraz występowanie otyłości i zespołu metabolicznego.
Wyniki: Czynniki ryzyka miażdżycy występowały u 99% badanych kobiet. Zaburzenia gospodarki lipidowej odnotowano u 89,72% chorych, nadciśnienie tętnicze u 84,11% pacjentek, zaburzenia gospodarki węglowodanowej u 64,49% kobiet, zespół metaboliczny u 61,68% chorych. Tytoń paliły 55,14% badane, obciążający wywiad rodzinny stwierdzono u 46,73% pacjentek, hiperfibrynogenemię u 43,93% kobiet, podwyższone stężenie inhibitora aktywatora plazminogenu u 42,99% chorych, otyłość u 27,1% pacjentek, a hiperurykemię u 21,5% badanych. Nadciśnienie tętnicze występowało istotnie częściej u kobiet z grupy III (97,73%) niż w grupie I (70%) i grupie II (78,79%). Zaburzenia gospodarki węglowodanowej istotnie częściej stwierdzano u kobiet z grupy III (79,54% chorych) w porównaniu z w grupą I (50%) i grupą II (57,58%). Zespół metaboliczny rozpoznano znamiennie częściej w grupie III (77,27%) niż w grupie I (50%) i grupie II (51,52%). Odsetek chorych palących tytoń był istotnie większy w grupie I (66,67%) i w grupie II (72,73%) w porównianiu z kobietami starszymi (grupa III - 34,09% chorych). Otyłość stwierdzano znamiennie częściej u kobiet z grupy III (43,18%) niż u kobiet młodszych (grupa I - 16,67% i grupa II - 15,15%). Hiperurykemię obserwowano istotnie częściej w grupie III (40,91%) w porównaniu z kobietami młodszymi (grupa I - 6,67% i grupa II - 6,06%).
Wnioski: U 99% kobiet z chorobą niedokrwienną serca występowały czynniki ryzyka miażdżycy. U ponad połowy pacjentek stwierdzono nadciśnienie tętnicze, zaburzenia gospodarki lipidowej, zaburzenia gospodarki węglowodanowej i nałóg palenia tytoniu. U kobiet po menopauzie powyżej 55 rż. znamiennie częściej występowała otyłość, nadciśnienie tętnicze, zaburzenia gospodarki węglowodanowej, hiperurykemia i zespół metaboliczny. U kobiet do 55 rż. przed menopauzą i po niej odsetek chorych z nałogiem palenia tytoniu w wywiadzie był istotnie większy niż u kobiet powyżej 55 rż.