Rola stresu oksydacyjnego i reaktywnych postaci tlenu w patogenezie uszkodzenia mięśnia sercowego po reperfuzji. Glutation jako związek zapobiegający uszkodzeniom poreperfuzyjnym

Abstract

Wstęp: Nadmierne wytwarzanie reaktywnych postaci tlenu (ROS), zwane stresem oksydacyjnym, wiąże się z niewydolnością enzymatycznych układów antyoksydacyjnych (katalaza, peroksydaza glutationowa, dysmutaza ponadtlenkowa), a także z niedoborem nieenzymatycznych antyutleniaczy, do których należy m.in. zredukowany glutation (GSH). Zjawisko stresu oksydacyjnego, w którym fagocyty są stymulowane do syntezy ROS zwiększających uszkodzenie na poziomie tkankowym, odgrywa ważną rolę w niedokrwieniu i reperfuzji. Zespoły poreperfuzyjne (groźne zaburzenia rytmu, włącznie z migotaniem komór, skurczowa niewydolność miokardium) stanowią aktualny problem kardiologii interwencyjnej. Celem pracy jest przedstawienie poglądów na temat patofizjologii procesu uszkodzenia poreperfuzyjnego i ogłuszenia mięśnia sercowego oraz wskazania potencjalnych związków chemicznych i miejsca ich działania, które mogą osłabić toksyczne uszkodzenie mięśnia po reperfuzji lub zapobiegać jego uszkodzeniu i skracać okres ogłuszenia.
Materiał i metody: Dokonano przeglądu publikacji polskich i zagranicznych dotyczących ogłuszenia mięśnia sercowego, roli wolnych rodników tlenowych w uszkodzeniu poreperfuzyjnym i funkcjonowania układów antyoksydacyjnych w przebiegu zawału i innych postaci choroby niedokrwiennej serca. Uwzględniono zarówno badania kliniczne, jak i eksperymentalne.
Wnioski: Mimo że przeprowadzono wiele badań, nie znaleziono skutecznej metody leczenia urazów poreperfuzyjnych. Istnieje hipoteza (potwierdzona na modelu zwierzęcym), że podanie egzogennego GSH, który ma potencjał neutralizujący wolne rodniki tlenowe, może ograniczyć uraz poreperfuzyjny w mięśniu sercowym i jego uszkodzenie prowadzące do niewydolności serca. Zredukowany glutation wydaje się preparatem bezpiecznym, w piśmiennictwie nie ma danych o jego interakcjach. Wciąż jednak zbyt mało wiadomo na ten temat i potrzebne jest przeprowadzenie dalszych badań dotyczących zastosowania glutationu w prewencji ogłuszenia mięśnia sercowego po reperfuzji.