Wstęp: Mimo dobrych rezultatów wykonywanej od pół wieku korekcji całkowitej tetralogii Fallota (ToF) u tych pacjentów obserwuje się groźne zaburzenia przewodzenia i bodźcotworzenia. Celem niniejszej pracy była ocena częstości występowania oraz stopnia zaawansowania zaburzeń przewodzenia przedsionkowo-komorowego oraz obecności zespołu chorej zatoki u pacjentów po całkowitej korekcji ToF, a także analiza wpływu na te zjawiska wieku, w którym została wykonana korekta całkowita wady, czasu, jaki upłynął od operacji, oraz częstości reoperacji wykonanych w przeszłości. Ponadto oceniono, czy obecność bloku przedniej wiązki lewej odnogi pęczka Hisa zwiększa ryzyko wystąpienia zaburzeń przewodzenia przedsionkowo-komorowego w tej grupie chorych.
Materiał i metody: U 103 pacjentów w wieku 28,35 ± 7,38 roku, operowanych w wieku 7,53 ± 5,15 roku w badaniach EKG oraz metodą Holtera oceniono rytm prowadzący, obecność zaburzeń przewodzenia przedsionkowo-komorowego i/lub zespołu chorej zatoki.
Wyniki: U 101 pacjentów stwierdzono zachowany rytm zatokowy z blokiem prawej odnogi pęczka Hisa, u 8,7% - blok górnej wiązki lewej odnogi pęczka Hisa, a u 12 pacjentów (11,6% badanych) - zaburzenia przewodzenia przedsionkowo-komorowego i/lub zespół chorej zatoki. U 1 pacjenta występował zespół chorej zatoki, u 4 - okresowy blok przedsionkowo-komorowy I oraz II stopnia typu Wenckebacha, 7 wymagało stałej stymulacji elektrycznej. Nie wykazano istotnie statystycznych różnic dotyczących aktualnego wieku badanych, wieku w czasie operacji, czasu, jaki upłynął od zabiegu, liczby wykonanych reoperacji, sposobu przeprowadzenia zabiegu i częstości poprzedzających procedur paliatywnych.
Wnioski: Zaburzenia przewodzenia przedsionkowo-komorowego i/lub zespół chorej zatoki występują u 11,6% dorosłych pacjentów w odległej obserwacji po korekcji tetralogii Fallota. Na występowanie analizowanych zaburzeń przewodzenia przedsionkowo-komorowego i/lub zespołu chorej zatoki nie wpływa wiek pacjenta w trakcie wykonywania operacji, czas, który upłynął od zabiegu, oraz wykonanie reoperacji w przeszłości. Obecność bloku przedniej wiązki lewej odnogi pączka Hisa nie wiąże się z występowaniem zaburzeń przewodzenia przedsionkowo-komorowego.