Wstęp: Celem pracy było określenie wpływu parametrów stymulacji i danych klinicznych chorych ze stymulatorem VDD na ryzyko utraty prawidłowej stymulacji w wieloletniej obserwacji.
Materiał i metody: W pracy dokonano retrospektywnej oceny parametrów stymulacji i danych klinicznych chorych, u których w latach 1996-2003 implantowano stymulator VDD. Badaniem objęto 101 pacjentów (w tym 63 mężczyzn) w wieku 65,1 ± 14,4 roku. Okres obserwacji wynosił 4,7 ± 0,72 roku. Wskazania do stymulacji obejmowały: blok przedsionkowo- komorowy II° u 71 chorych (49 mężczyzn) i blok przedsionkowo-komorowy III° u 30 chorych (14 mężczyzn).
Wyniki: Prawidłową stymulację VDD w całym okresie obserwacji (podgrupa A) stwierdzono u 84 pacjentów (83,2%). Trwała utrata stymulacji VDD (podgrupa B) wystąpiła u 17 chorych (16,8%), po 18 ± 13,2 miesiącach od implantacji rozrusznika z powodu stwierdzenia utrwalonego migotania przedsionków - u 3 pacjentów, napadów migotania przedsionków - u 3 chorych, dysfunkcji węzła zatokowego - u 5 osób i undersensingu P - u 6 badanych. W podgrupie B zarejestrowano niższą amplitudę wyczuwania potencjału przedsionkowego (P1) i komorowego (R1) w czasie implantacji oraz częściej stwierdzano dodatni wywiad w kierunku niewydolności serca. W analizie jednoczynnikowej z utratą stymulacji wiązały się P1 i R1 oraz wywiad w kierunku niewydolności serca, wartości P1 i R1 wskazujące na podwyższone ryzyko wyniosły odpowiednio < 1,6 mV i < 10,0 mV. W modelach wieloczynnikowych wskaźnikami ryzyka okazały się także dodatni wywiad w kierunku napadów migotania przedsionków i przebycie zawału serca. U chorych bez przewlekłej niewydolności serca (n = 78) wskaźnikami ryzyka utraty stymulacji były P1 i R1.
Wnioski: Niska amplituda P1 i R1 oraz dodatni wywiad w kierunku niewydolności serca są najsilniejszymi wskaźnikami ryzyka utraty stymulacji VDD. U chorych bez niewydolności serca dodatni wywiad w kierunku napadów migotania przedsionków oraz przebycie zawału serca nie zwiększają ryzyka utraty stymulacji. Utrata stymulacji VDD występuje w ciągu pierwszych kilkunastu miesięcy stosowania stymulacji serca.