Wstęp: Celem niniejszej pracy była ocena zależności między średnicą tętnic szyjnych i udowych oraz chorobą wieńcową, a także jej czynnikami ryzyka miażdżycy.
Materiał i metody: U 410 kolejnych chorych zakwalifikowanych do koronarografii wykonano badanie ultradźwiękowe tętnic szyjnych i udowych. Oceniono grubość błony wewnętrzno-środkowej i średnicę tętnic oraz występowanie oraz grubość blaszek miażdżycowych w tętnicach szyjnych wspólnych i udowych wspólnych. Przeanalizowano związki między średnicą tętnic obwodowych i miażdżycą tętnic wieńcowych oraz jej czynnikami ryzyka.
Wyniki: Średnice tętnic szyjnych wspólnych (prawej i lewej) korelowały z wiekiem, wskaźnikiem masy ciała (BMI), wartościami ciśnienia skurczowego, ciśnieniem fali tętna, stężeniem cholesterolu frakcji HDL w osoczu krwi żylnej, grubością błony wewnętrzno-środkowej obu tętnic szyjnych oraz zlokalizowanymi w nich blaszkami miażdżycowymi, a także z zaawansowaniem miażdżycy w tętnicach wieńcowych. Większe średnice tętnic szyjnych obserwowano w grupie osób z chorobą wieńcową, u palaczy tytoniu oraz u chorych na cukrzycę. Średnice obu tętnic udowych wspólnych u mężczyzn korelowały z BMI, stężeniem cholesterolu całkowitego w osoczu krwi żylnej i jego frakcji LDL, grubością blaszek miażdżycowych w tętnicach udowych oraz ze wskaźnikiem Gensiniego. Średnice tętnic udowych wspólnych u kobiet były skorelowane z wiekiem, BMI, stężeniem triglicerydów w osoczu krwi żylnej i wskaźnikiem Gensiniego. Większe średnice tętnic udowych obserwowano w grupie osób bez hipercholesterolemii w porównaniu z pacjentami z hipercholesterolemią.
Wnioski: Średnice tętnic szyjnych oraz udowych wspólnych zależą od wielu czynników systemowych i lokalnych, w tym od płci, wieku, BMI, nadciśnienia tętniczego, hipercholesterolemii, cukrzycy i palenia tytoniu, przy czym wpływ niektórych z nich jest różny w tętnicach szyjnych i udowych. Średnice tętnic szyjnych korelują dodatnio z zaawansowaniem choroby wieńcowej, natomiast tętnic udowych wspólnych - ujemnie.