Wstęp: Celem pracy była ocena występowania nadciśnienia wysiłkowego u dzieci i młodzieży z pomiarami ciśnienia powyżej 95 centyla oraz zaplanowanie dla nich aktywności fizycznej.
Materiał i metody: Badaniami objęto 48 pacjentów w wieku 11-18 lat (śr. 14,7 ± 1,7 roku), których obserwowano w kierunku nadciśnienia tętniczego samoistnego. U wszystkich wykonano badania diagnostyczne, w tym ABPM, próbę wysiłkową na bieżni, stosując protokół Bruce’a.
Wyniki: Prawidłową reakcję ciśnienia na wysiłek stwierdzono u 26 dzieci (54%), u 15 rozpoznano znamienne nadciśnienie wysiłkowe skurczowe, a u 7 tendencję do hipertonicznej reakcji na wysiłek. U pacjentów z nadciśnieniem wysiłkowym wartości ciśnienia przed próbą wysiłkową na bieżni i na każdym etapie wysiłku oraz po wysiłku były statystycznie istotnie wyższe w porównaniu z grupą, w której występowała prawidłowa reakcja ciśnienia (p < 0,01). Maksymalne ciśnienie wysiłkowe istotnie korelowało z ciśnieniem spoczynkowym (r = 0,63), nie zależało od maksymalnej wysiłkowej akcji serca (r = –0,18). Stwierdzono dodatnią korelację między wysiłkowym przyrostem ciśnienia a ładunkiem ciśnienia w ABPM (r = 0,44). U 4 dzieci z nadciśnieniem wysiłkowym włączono farmakoterapię. Dzieci z prawidłowym wynikiem próby wysiłkowej na bieżni dopuszczono do zajęć wychowania fizycznego i zajęć sportowych, poza ćwiczeniami izometrycznymi.
Wnioski: Próba wysiłkowa jest przydatnym badaniem i uzupełnia diagnostykę nadciśnienia tętniczego u dzieci. U ok. 50% dzieci z łagodnym nadciśnieniem tętniczym obserwuje się hipertoniczną reakcję na wysiłek fizyczny. Dzieci z prawidłowym wynikiem próby wysiłkowej i ABPM nie wymagają farmakoterapii, mimo okresowo podwyższonych wartości ciśnienia. Próba wysiłkowa na bieżni pozwala ustalić stopień aktywności fizycznej, zwłaszcza u dzieci z nadciśnieniem tętniczym i nadwagą.