W drugim dniu obrad we współpracy z Krakowskim Oddziałem Polskiego Towarzystwa Badań Radiacyjnych przeprowadzono Konkurs Młodych Naukowców. Spośród zgłoszonych prac Komisja Konkursowa (w składzie: piszący – przewodniczący, prof. Beata Sas-Korczyńska – zastępca przewodniczącego, dr Aleksandra Grela-Wojewoda, prof. Renata Kopeć, dr hab. Justyna Miszczyk, dr hab. Jerzy Mituś) zakwalifikowała do prezentacji ustnej sześć doniesień. Uczestników podzielono na dwie grupy: naukowców przed uzyskaniem stopnia doktora oraz studentów.
Za najlepszą prezentację w grupie pierwszej uznano wystąpienie lek. med. Krzysztofa Wójcickiego z Zakładu Radioterapii NIO-PIB Oddziału w Krakowie – Wpływ infekcji HPV16 w nowotworach narządów głowy i szyi na ekspresję białka PD-L1 i jego prognostyczne znaczenie. W grupie drugiej zwyciężył Mateusz Iwański ze Studenckiego Koła Kardioonkologii, Uniwersytetu Rzeszowskiego, który zaprezentował pracę Analiza częstości występowania hipotonii ortostatycznej u pacjentów z nowotworami. Ponadto jury wyróżniło pracę Charakterystyka LET pojedynczych protonów z wykorzystaniem detektora Timepix dla zastosowań w radioterapii protonowej, którą przedstawiła Paulina Stasica z Centrum Cyklotronowego Bronowice, Instytutu Fizyki Jądrowej im. Henryka Niewodniczańskiego Polskiej Akademii Nauk w Krakowie. W opinii oceniających i słuchaczy poziom konkursu był wysoki. Uczestnicy otrzymali dyplomy i nagrody książkowe, laureatów ponadto uhonorowano nagrodami pieniężnymi ufundowanymi przez KKZR oraz PTBR Oddział w Krakowie. Poniżej prezentujemy streszczenia zwycięskich prac.
prof. Kazimierz Karolewski,
przewodniczący jury Konkursu Młodych Naukowców
Wpływ infekcji HPV16 w nowotworach narządów głowy i szyi na ekspresję białka PD-L1 i jego prognostyczne znaczenie
Krzysztof Wójcicki, Anna Mucha-Malecka, Beata Biesaga
Wstęp. Od kiedy ponad 30 lat temu po raz pierwszy opisano wpływ zakażenia wirusem brodawczaka ludzkiego (human papilloma virus – HPV) na powstawanie nowotworów regionu głowy i szyi (head and neck squamous cell carcinoma – HNSCC), przeprowadzono liczne badania, w których wykazano, że w przypadku zakażenia HPV chorzy na nowotwory zlokalizowane w obrębie jamy ustnej i ustnej części gardła mają lepsze rokowanie niż chorzy bez infekcji. Grupa chorych na tego typu nowotwory nie jest jednak jednorodna pod względem rokowania, ponieważ u ok. 40% pacjentów obserwuje się progresję nowotworu. Wskazuje to na pilną potrzebę poszukiwania nowych czynników prognostycznych różnicujących rokowanie w obrębie chorych na HNSCC z infekcją HPV. Celem badania jest ocena wpływu infekcji HPV16 w nowotworach narządów głowy i szyi na ekspresję białka PD-L1 oraz jego prognostyczne znaczenie.
Materiał i metody. Badanie przeprowadzono w grupie 155 chorych na HNSCC, u których we wcześniejszych naszych analizach oceniono aktywną transkrypcyjnie infekcję HPV16 [1]. Ekspresję PD-L1 oceniono w oparciu o utrwalone w formalinie i zatopione w parafinie skrawki parafinowe – metodą immunohistochemiczną.
Wyniki. Nasze wcześniejsze badania wykazały w grupie 155 chorych na HNSCC występowanie aktywnie transkrypcyjnej infekcji HPV 16 w 28 guzach (18,1%). Wyniki analizy statystycznej dotyczącej wpływu infekcji HPV16 w nowotworach narządów głowy i szyi na ekspresję białka PD-L1 i jego prognostyczne znaczenie zostały zaprezentowane na konferencji.
Wnioski. Uzyskane wyniki dotyczące wpływu infekcji HPV16 w nowotworach narządów głowy i szyi na ekspresję białka PD-L1 i jego prognostyczne znaczenie mogą przyczynić się do usprawnienia molekularnej diagnostyki chorych na HNSCC, poprawy wyników ich leczenia i obniżenia kosztów terapii.
Analiza częstości występowania hipotonii ortostatycznej u pacjentów z nowotworami Mateusz Iwański, Aldona Sokołowska, Roman Wojdyła, Katarzyna Stryczkiewicz
Wstęp. Hipotonia ortostatyczna (OH) jest następstwem dysfunkcji autonomicznego układu sercowo-naczyniowego. Do tej pory za istotny czynnik ryzyka występowania OH uważano podeszły wiek. U osób starszych OH ma istotne znaczenie kliniczne, zwiększając ryzyko upadków, chorób układu krążenia i powiązaną z nimi śmiertelność. Niewiele wiadomo na temat częstości występowania OH u pacjentów z nowotworami, mimo że często są to osoby starsze i – z uwagi na stosowane leczenie onkologiczne i sam nowotwór – szczególnie podatne na zaburzenia regulacji ciśnienia krwi (blood pressure – BP). Celem badania było porównanie częstości występowania OH u pacjentów z aktywną chorobą nowotworową w porównaniu z pacjentami bez nowotworu.
Materiał i metody. Do badania włączono 410 pacjentów (232 kobiety, 178 mężczyzn, wiek 60 ± 14 lat). Grupę I (n = 204) stanowili chorzy z aktywnie leczonym nowotworem (chemioterapia, radioterapia), grupę II (n = 206) chorzy bez rozpoznania nowotworu. Analizie poddano dane demograficzne, historię choroby, a także przeprowadzone pomiary BP w pozycji leżącej i stojącej według obowiązujących standardów. OH definiowano jako spadek BP w pozycji stojącej o ≥20 mmHg w przypadku BP skurczowego lub ≥10 mmHg w przypadku BP rozkurczowego w ciągu 1 lub 3 minuty pionizacji; lub zmniejszenie BP skurczowego krwi <90 mmHg.
Wyniki. Wyjściowo BP skurczowe w pozycji leżącej wynosiło w grupie I – 128 ± 18 mmHg vs. w grupie II – 126 ± ١٦ mmHg (p-NS), a BP rozkurczowe w grupie I – 74 ± ٩ mmHg vs. 75 ± ١٠ mmHg w grupie II (p-NS). OH występowała częściej u pacjentów chorych na nowotwór w porównaniu z populacją nienowotworową (48 vs. 30 przypadków, p < 0,01). Obserwowano korelację między rodzajem nowotworu a częstością występowania OH (OH występowała najczęściej u chorych na raka płuca), a także zwiększoną częstość OH u pacjentów ≥65. roku życia, chorych na cukrzycę i nadciśnienie tętnicze.
Wnioski. Pacjenci onkologiczni, a zwłaszcza chorzy na raka płuca, charakteryzują się większą częstością występowania OH w porównaniu do populacji bez nowotworu. Wprowadzenie rutynowego skryningu pod kątem występowania OH, oprócz tradycyjnych pomiarów BP, u pacjentów leczonych z powodu choroby nowotworowej mogłoby zwiększyć bezpieczeństwo leczenia oraz poprawić opiekę w tej grupie.
