Deeskalacja terapii systemowej zaawansowanego raka jelita grubego – uzasadniona praktyka kliniczna w aspekcie skuteczności i bezpieczeństwa
Streszczenie
Rak jelita grubego to jeden z najczęściej występujących nowotworów złośliwych w Polsce i stanowi trzecią przyczynę zgonów z powodu nowotworów zarówno u kobiet jak i mężczyzn. Terapia chorych z rozpoznaniem zaawansowanego raka jelita grubego ma charakter paliatywny i powinna być prowadzona w sposób ciągły do progresji choroby lub nieakceptowalnej toksyczności leczenia. Z założenia, opieka paliatywna ma na celu wydłużenie czasu do zaostrzenia choroby i przeżycia całkowitego przy jednoczesnym zapewnieniu chorym odpowiedniej jakość życia. Długotrwałe stosowanie wielolekowej chemioterapii często wiąże się z występowaniem istotnej klinicznie toksyczności, dlatego deeskalacja leczenia systemowego jest obecnie przedmiotem licznych analiz. Badania oceniające wpływ leczenia podtrzymującego na przeżycie pacjentów dowodzą, że strategia ta jest cenną opcją u tych chorych, u których utrzymuje się dobry efekt kliniczny przy jednoczesnej redukcji toksyczności terapii. Szczególnie w kontekście trwającej pandemii SARS-CoV-2 monoterapia lub mniej agresywna terapia powinny być omawiane z chorymi.
Słowa kluczowe: zaawansowany rak jelita grubegodeeskalacja terapiicetuksymabpanitumumabbewacyzumab
Referencje
- Wojciechowska U, Didkowska J. Krajowy Rejestr Nowotworów. Zachorowania i zgony na nowotwory złośliwe w Polsce. Krajowy Rejestr Nowotworów, Centrum Onkologii - Instytut im. Marii Skłodowskiej - Curie. http://onkologia.org.pl/raporty/.
- Douillard JY, Siena S, Peeters M, et al. Impact of early tumour shrinkage and resection on outcomes in patients with wild-type RAS metastatic colorectal cancer. Eur J Cancer. 2015; 51(10): 1231–1242.
- Douillard JY, Siena S, Cassidy J, et al. Final results from PRIME: randomized phase III study of panitumumab with FOLFOX4 for first-line treatment of metastatic colorectal cancer. Ann Oncol. 2014; 25(7): 1346–1355.
- Van Cutsem E, Köhne CH, Hitre E, et al. Cetuximab and chemotherapy as initial treatment for metastatic colorectal cancer. N Engl J Med. 2009; 360(14): 1408–1417.
- Janus-Szymańska G, Doraczyńska-Kowalik A, Bębenek M, et al. Fundamentals of personalised medicine in colorectal cancer. Nowotwory. Journal of Oncology. 2021; 71(1): 52–61.
- Moore K, Persaud T, Torchia M. Embriologia i wady wrodzone. Ed.1. Edra Urban&Partner, Wrocław 2013.
- Bochenek A, Reicher M. Anatomia człowieka tom II. Ed. 9. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2007.
- Janiak A, Połowinczak-przybyłek J, Czyżykowski R, et al. Clinical significance of primary tumour location in colorectal cancer — a review. Oncol Clin Pract. 2021; 7(2): 67–73.
- Salem ME, Weinberg BA, Xiu J, et al. Comparative molecular analyses of left-sided colon, right-sided colon, and rectal cancers. Oncotarget. 2017; 8(49): 86356–86368.
- Tejpar S, Stintzing S, Ciardiello F, et al. Prognostic and Predictive Relevance of Primary Tumor Location in Patients With RAS Wild-Type Metastatic Colorectal Cancer: Retrospective Analyses of the CRYSTAL and FIRE-3 Trials. JAMA Oncol. 2017; 3(2): 194–201.
- Chibaudel B, Tournigand C, Artru P, et al. OPTIMOX1: a randomized study of FOLFOX4 or FOLFOX7 with oxaliplatin in a stop-and-Go fashion in advanced colorectal cancer--a GERCOR study. J Clin Oncol. 2006; 24(3): 394–400.
- Chibaudel B, Maindrault-Goebel F, Lledo G, et al. Can chemotherapy be discontinued in unresectable metastatic colorectal cancer? The GERCOR OPTIMOX2 Study. J Clin Oncol. 2009; 27(34): 5727–5733.
- Berry SR, Cosby R, Asmis T, et al. Cancer Care Ontario's Gastrointestinal Disease Site Group. Continuous versus intermittent chemotherapy strategies in metastatic colorectal cancer: a systematic review and meta-analysis. Ann Oncol. 2015; 26(3): 477–485.
- Hurwitz H, Fehrenbacher L, Novotny W, et al. Bevacizumab plus irinotecan, fluorouracil, and leucovorin for metastatic colorectal cancer. N Engl J Med. 2004; 350(23): 2335–2342.
- Ferrara N. VEGF-A: a critical regulator of blood vessel growth. Eur Cytokine Netw. 2009; 20(4): 158–163.
- Van Cutsem E, Tabernero J, Lakomy R, et al. Addition of aflibercept to fluorouracil, leucovorin, and irinotecan improves survival in a phase III randomized trial in patients with metastatic colorectal cancer previously treated with an oxaliplatin-based regimen. J Clin Oncol. 2012; 30(28): 3499–3506.
- Gullick W. The epidermal growth factor system of ligands and receptors in cancer. Eur J Cancer. 2009; 45: 205–210.
- Yarden Y, Sliwkowski MX. Untangling the ErbB signalling network. Nat Rev Mol Cell Biol. 2001; 2(2): 127–137.
- Barbacid M. ras Genes. Annu Rev Biochem. 1987; 56(1): 779–827.
- Van Cutsem E, Lenz HJ, Köhne CH, et al. Fluorouracil, leucovorin, and irinotecan plus cetuximab treatment and RAS mutations in colorectal cancer. J Clin Oncol. 2015; 33(7): 692–700.
- Aparicio T, Ghiringhelli F, Boige V, et al. PRODIGE 9 Investigators. Bevacizumab Maintenance Versus No Maintenance During Chemotherapy-Free Intervals in Metastatic Colorectal Cancer: A Randomized Phase III Trial (PRODIGE 9). J Clin Oncol. 2018; 36(7): 674–681.
- Simkens LHJ, van Tinteren H, May A, et al. Maintenance treatment with capecitabine and bevacizumab in metastatic colorectal cancer (CAIRO3): a phase 3 randomised controlled trial of the Dutch Colorectal Cancer Group. Lancet. 2015; 385(9980): 1843–1852.
- Ma H, Wu X, Tao M, et al. Efficacy and safety of bevacizumab-based maintenance therapy in metastatic colorectal cancer: A meta-analysis. Medicine (Baltimore). 2019; 98(50): e18227.
- Chibaudel B, Bachet JB, André T, et al. Efficacy of aflibercept with FOLFOX and maintenance with fluoropyrimidine as first‑line therapy for metastatic colorectal cancer: GERCOR VELVET phase II study. Int J Oncol. 2019; 54(4): 1433–1445.
- Munemoto Y, Nakamura M, Takahashi M, et al. SAPPHIRE: a randomised phase II study of planned discontinuation or continuous treatment of oxaliplatin after six cycles of modified FOLFOX6 plus panitumumab in patients with colorectal cancer. Eur J Cancer. 2019; 119: 158–167.
- Pietrantonio F, Morano F, Corallo S, et al. Maintenance Therapy With Panitumumab Alone vs Panitumumab Plus Fluorouracil-Leucovorin in Patients With RAS Wild-Type Metastatic Colorectal Cancer: A Phase 2 Randomized Clinical Trial. JAMA Oncol. 2019; 5(9): 1268–1275.
- Aranda E, García-Alfonso P, Benavides M, et al. Spanish Cooperative Group for the Treatment of Digestive Tumours (TTD). First-line mFOLFOX plus cetuximab followed by mFOLFOX plus cetuximab or single-agent cetuximab as maintenance therapy in patients with metastatic colorectal cancer: Phase II randomised MACRO2 TTD study. Eur J Cancer. 2018; 101: 263–272.
- Wasan H, Meade AM, Adams R, et al. COIN-B investigators. Intermittent chemotherapy plus either intermittent or continuous cetuximab for first-line treatment of patients with KRAS wild-type advanced colorectal cancer (COIN-B): a randomised phase 2 trial. Lancet Oncol. 2014; 15(6): 631–639.
- Cremolini C, Antoniotti C, Lonardi S, et al. Activity and Safety of Cetuximab Plus Modified FOLFOXIRI Followed by Maintenance With Cetuximab or Bevacizumab for RAS and BRAF Wild-type Metastatic Colorectal Cancer: A Randomized Phase 2 Clinical Trial. JAMA Oncol. 2018; 4(4): 529–536.
- Jiang T, Chen H, Zheng J, et al. Cetuximab Maintenance Therapy in Patients with Unresectable Wild-Type RAS and BRAF Metastatic Colorectal Cancer: A Single-Institute Prospective Study. Adv Ther. 2020; 37(6): 2829–2840.
- Chan WL, Lee VH, Siu WK, et al. Biweekly cetuximab and first-line chemotherapy in chinese patients with k-ras wild-type colorectal cancers. South Asian J Cancer. 2014; 3(3): 175–178.
- Pfeiffer P, Sorbye H, Qvortrup C, et al. Maintenance Therapy With Cetuximab Every Second Week in the First-Line Treatment of Metastatic Colorectal Cancer: The NORDIC-7.5 Study by the Nordic Colorectal Cancer Biomodulation Group. Clin Colorectal Cancer. 2015; 14(3): 170–176.
- Besteiro A, Puty TC, Dias MS, et al. Metastatic colorectal cancer treated with FOLFOX + Cetuximab in Long Term Use protocol - Complete responses and acceptable tolerability profile - Case series. Int Arch Med. 2015.
- Ma J, Yang QL, Ling Y. Rechallenge and maintenance therapy using cetuximab and chemotherapy administered to a patient with metastatic colorectal cancer. BMC Cancer. 2017; 17(1): 132.
- Potemski P, Bujko K, Rutkowski A, et al. Clinical practice guidelines for diagnosis and treatment of colon (C18) and rectosigmoid junction (C19) cancer. Oncol Clin Pract. 2020; 16(4): 183–193.
- Van Cutsem E, Cervantes A, Nordlinger B, et al. ESMO Guidelines Working Group. Metastatic colorectal cancer: ESMO Clinical Practice Guidelines for diagnosis, treatment and follow-up. Ann Oncol. 2014; 25 Suppl 3: iii1–iii9.
- Van Cutsem E, Cervantes A, Adam R, et al. ESMO consensus guidelines for the management of patients with metastatic colorectal cancer. Ann Oncol. 2016; 27(8): 1386–1422.
- Wysocki PJ, Kwinta Ł, Potocki P, et al. Leczenie systemowe chorych na nowotwory lite w trakcie pandemii SARS-CoV-2—kompleksowe rekomendacje Polskiego Towarzystwa Onkologii Klinicznej. Onkol w Prakt Klin. 2020; 6: 57–68.
- Wysocki PJ, Kwinta Po, P Ł, et al. Leczenie systemowe pacjentów z rozpoznaniem choroby nowotworowej w kontekście pandemii SARS-CoV-2 – Stanowisko Polskiego Towarzystwa Onkologii Klinicznej. Nowotwory. 2020; 70(2): 43–46.
- Podolak-Dawidziak M, Wojtukiewicz M, Krzemieniecki K, et al. Aktualne wytyczne dotyczące stosowania cząsteczek pobudzających erytropoezę i hematopoetycznych czynników wzrostu w przebiegu chemioterapii dorosłych chorych na złośliwe nowotwory. Onkol w Prakt Klin. 2005; 1: 157–164.
- Curigliano G, Banerjee S, Cervantes A, et al. Panel members. Managing cancer patients during the COVID-19 pandemic: an ESMO multidisciplinary expert consensus. Ann Oncol. 2020; 31(10): 1320–1335.
- Esmo management and treatment adapted recommendations in the Covid-19 era: Colorectal cancer (CRC). https://www.esmo.org/guidelines/cancer-patient-management-during-the-covid-19-pandemic/gastrointestinal-cancers-colorectal-cancer-crc-in-the-covid-19-era.
- Program lekowy Ministerstwa Zdrowia. https://www.gov.pl/web/zdrowie/choroby-onkologiczne.