Odległe wyniki badań z randomizacją nad zastosowaniem gąbki kolagenowej z gentamycyną u chorych na raka odbytnicy – w zależności od długości przerwy pomiędzy zakończeniem radioterapii a operacją
Streszczenie
Wstęp. W dwóch badaniach z randomizacją nad zastosowaniem gąbki kolagenowej z gentamycyną (GRM01/1997 i GRM02/2007) w chirurgii raka odbytnicy wykazano istotne statystycznie zmniejszenie odsetka przerzutów odległych w grupie eksperymentalnej i podobny odsetek wznów miejscowych. Celem prezentowanego badania była retrospektywna ocena wpływu zastosowania GRM na obserwowany odsetek nawrotów uogólnionych, czas przeżycia wolny od choroby (disease-free survival – DFS), czas przeżycia całkowitego (overall survival – OS) i swoistego dla choroby nowotworowej (cancer-specific survival – CSS) – w zależności od długości przerwy pomiędzy radioterapią a operacją.
Materiał i metody. Badanie objęło 239 chorych (włączonych uprzednio do badań z randomizacją), u których zastosowano radioterapię 5 x 5 Gy. U 204 osób operacje wykonano do 7 dni od zakończenia radioterapii (grupa A). Pozostałych 35 pacjentów operowano po upływie 4–8 tygodni (grupa B). Czas obserwacji wynosił 5 lat. W analizie statystycznej użyto testu Kaplana-Meiera. Za poziom istotności statystycznej uznawano wartość α = 0,05.
Wyniki. W obu grupach nie było istotnych statystycznie różnic pomiędzy chorymi operowanymi z użyciem GRM a operowanymi bez użycia GRM. W analizie brano pod uwagę najistotniejsze parametry, które mogły rzutować na wyniki onkologiczne (ypTNM, inwazja naczyń chłonnych [lympho-vascular invasion – LVI], inwazja naczyń krwionośnych [blood vessel invasion – BVI]). W grupie A zastosowanie GRM wiązało się z mniejszym odsetkiem metachronicznych przerzutów odległych (p = 0,002; RR 0,41; 95% CI [0,24–0,72]), wydłużeniem DFS (p = 0,008; HR 2,16; 95% CI [1,20–3,83]) i CSS (p = 0,010; HR 2,37; 95% CI [1,20–4,67]). Podobnych zależności nie stwierdzono w grupie B.
Wnioski. Zastosowanie preparatu GRM zmniejsza ryzyko przerzutów odległych i wpływa na wydłużenie czasu wolnego od nawrotu choroby tylko wtedy, gdy operacja odbyła się do 7 dni od zakończenia napromieniania.
Słowa kluczowe: rak odbytnicyradioterapiagąbka kolagenowa z gentamycyną
Referencje
- Nowacki MP, Rutkowski A, Oledzki J, et al. Prospective, randomized trial examining the role of gentamycin-containing collagen sponge in the reduction of postoperative morbidity in rectal cancer patients: early results and surprising outcome at 3-year follow-up. Int J Colorectal Dis. 2005; 20(2): 114–120.
- Rutkowski A, Pietrzak L, Kryński J, et al. The gentamicin-collagen implant and the risk of distant metastases of rectal cancer following short-course radiotherapy and curative resection: the long-term outcomes of a randomized study. Int J Colorectal Dis. 2018; 33(8): 1087–1096.
- Hanna GG, Coyle VM, Prise KM. Immune modulation in advanced radiotherapies: Targeting out-of-field effects. Cancer Lett. 2015; 368(2): 246–251.
- Grass GD, Krishna N, Kim S. The immune mechanisms of abscopal effect in radiation therapy. Curr Probl Cancer. 2016; 40(1): 10–24.
- Peeters KC, Marijnen CAM, Nagtegaal ID, et al. Dutch Colorectal Cancer Group. The TME trial after a median follow-up of 6 years: increased local control but no survival benefit in irradiated patients with resectable rectal carcinoma. Ann Surg. 2007; 246(5): 693–701.
- Kaytan-Saglam E, Balik E, Saglam S, et al. Delayed versus immediate surgery following short-course neoadjuvant radiotherapy in resectable (T3N0/N+) rectal cancer. J Cancer Res Clin Oncol. 2017; 143(8): 1597–1603.
- Erlandsson J, Holm T, Pettersson D, et al. Optimal fractionation of preoperative radiotherapy and timing to surgery for rectal cancer (Stockholm III): a multicentre, randomised, non-blinded, phase 3, non-inferiority trial. Lancet Oncol. 2017; 18(3): 336–346.
- Pettersson D, Lörinc E, Holm T, et al. Tumour regression in the randomized Stockholm III Trial of radiotherapy regimens for rectal cancer. Br J Surg. 2015; 102(8): 972–8; discussion 978.
- Napolitano M, D'Alterio C, Cardone E, et al. Peripheral myeloid-derived suppressor and T regulatory PD-1 positive cells predict response to neoadjuvant short-course radiotherapy in rectal cancer patients. Oncotarget. 2015; 6(10): 8261–8270.
- Habets TH, Oth T, Houben AW, et al. Fractionated Radiotherapy with 3 x 8 Gy Induces Systemic Anti-Tumour Responses and Abscopal Tumour Inhibition without Modulating the Humoral Anti-Tumour Response. PLoS One. 2016; 11(7): e0159515.
- Golden EB, Chhabra A, Chachoua A, et al. Local radiotherapy and granulocyte-macrophage colony-stimulating factor to generate abscopal responses in patients with metastatic solid tumours: a proof-of-principle trial. Lancet Oncol. 2015; 16(7): 795–803.
- Guipaud O, Jaillet C, Clément-Colmou K, et al. The importance of the vascular endothelial barrier in the immune-inflammatory response induced by radiotherapy. Br J Radiol. 2018; 91(1089): 20170762.
- Jarosz-Biej M, Smolarczyk R, Cichoń T, et al. Tumor Microenvironment as A "Game Changer" in Cancer Radiotherapy. Int J Mol Sci. 2019; 20(13).
- Siva S, MacManus MP, Martin RF, et al. Abscopal effects of radiation therapy: a clinical review for the radiobiologist. Cancer Lett. 2015; 356(1): 82–90.
- Park B, Yee C, Lee KM. The effect of radiation on the immune response to cancers. Int J Mol Sci. 2014; 15(1): 927–943.
