dostęp otwarty
Medycyna personalizowana w raku płuca
, 2, 1, 2, 2, 1
Afiliacje- Katedra i Zakład Genetyki, Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu, Wrocław
- Zakład Diagnostyki Molekularnej Nowotworów, Dolnośląskie Centrum Onkologii, Wrocław
dostęp otwarty
Streszczenie
Terapia personalizowana jest obiecującą metodą leczenia chorych na nowotwory. Dynamiczny rozwój biologii molekularnej umożliwił identyfikację podtypów molekularnych nowotworów i pozwolił ustalić leczenie optymalne dla pacjenta. Diagnostyka molekularna jest również niezbędna do rozpoznania nowotworu, prognozowania przebiegu choroby oraz rokowania. W przypadku raka płuca, który jest jednym z najczęstszych nowotworów złośliwych, głównymi kandydatami do leczenia celowanego są pacjenci z III oraz IV stopniem zaawansowania choroby, u których nie można przeprowadzić radykalnego leczenia miejscowego. W praktyce klinicznej sprawdzają się przede wszystkim inhibitory kinazy tyrozynowej – receptora dla naskórkowego czynnika wzrostu (TKI-EGFR), inhibitory ALK, ROS1, BRAF oraz inne. Pomocna jest także immunoterapia z zastosowaniem przeciwciał monoklonalnych przeciwko punktom kontroli układu immunologicznego – głównie przeciwko receptorowi programowanej śmierci typu 1 PD-1 lub jego ligandowi PD-L1, ale też w wysokim obciążeniu guza nowotworowego mutacjami somatycznymi (tumor mutational burden – TMB). Terapia celowana w porównaniu z chemioterapią niewątpliwie poprawia wyniki leczenia zaawansowanego niedrobnokomórkowego raka płuca. Ze względu na mniejszą toksyczność pozytywnie wpływa także na jakość życia pacjentów. W artykule przedstawiamy charakterystykę badań molekularnych, które stosuje się u chorych z niedrobnokomórkowym rakiem płuca, i które mają znaczenie w kwalifikacji do terapii celowanych. Opisujemy metodykę badań oraz możliwości ich refundacji w Polsce.
Streszczenie
Terapia personalizowana jest obiecującą metodą leczenia chorych na nowotwory. Dynamiczny rozwój biologii molekularnej umożliwił identyfikację podtypów molekularnych nowotworów i pozwolił ustalić leczenie optymalne dla pacjenta. Diagnostyka molekularna jest również niezbędna do rozpoznania nowotworu, prognozowania przebiegu choroby oraz rokowania. W przypadku raka płuca, który jest jednym z najczęstszych nowotworów złośliwych, głównymi kandydatami do leczenia celowanego są pacjenci z III oraz IV stopniem zaawansowania choroby, u których nie można przeprowadzić radykalnego leczenia miejscowego. W praktyce klinicznej sprawdzają się przede wszystkim inhibitory kinazy tyrozynowej – receptora dla naskórkowego czynnika wzrostu (TKI-EGFR), inhibitory ALK, ROS1, BRAF oraz inne. Pomocna jest także immunoterapia z zastosowaniem przeciwciał monoklonalnych przeciwko punktom kontroli układu immunologicznego – głównie przeciwko receptorowi programowanej śmierci typu 1 PD-1 lub jego ligandowi PD-L1, ale też w wysokim obciążeniu guza nowotworowego mutacjami somatycznymi (tumor mutational burden – TMB). Terapia celowana w porównaniu z chemioterapią niewątpliwie poprawia wyniki leczenia zaawansowanego niedrobnokomórkowego raka płuca. Ze względu na mniejszą toksyczność pozytywnie wpływa także na jakość życia pacjentów. W artykule przedstawiamy charakterystykę badań molekularnych, które stosuje się u chorych z niedrobnokomórkowym rakiem płuca, i które mają znaczenie w kwalifikacji do terapii celowanych. Opisujemy metodykę badań oraz możliwości ich refundacji w Polsce.
Słowa kluczowe
rak płuca; NSCLC; FISH; NGS; terapia celowana; TKI
Informacje o artykuleTytuł
Medycyna personalizowana w raku płuca
Czasopismo
Biuletyn Polskiego Towarzystwa Onkologicznego Nowotwory
Numer
Typ artykułu
Artykuł przeglądowy
Strony
143-149
Opublikowany online
2021-04-09
Wyświetlenia strony
891
Wyświetlenia/pobrania artykułu
1197
Rekord bibliograficzny
Biuletyn Polskiego Towarzystwa Onkologicznego Nowotwory 2021;6(2):143-149.
Słowa kluczowe
rak płuca
NSCLC
FISH
NGS
terapia celowana
TKI
Autorzy
Izabela Łaczmańska
Izabella Dębicka
Justyna Gil
Dagmara Michałowska
Ireneusz Pawlak
Maria M. Sąsiadek
Referencje (42)- Lindeman NI, Cagle PT, Aisner DL, et al. Updated Molecular Testing Guideline for the Selection of Lung Cancer Patients for Treatment With Targeted Tyrosine Kinase Inhibitors: Guideline From the College of American Pathologists, the International Association for the Study of Lung Cancer, and the Association for Molecular Pathology. Arch Pathol Lab Med. 2018; 142(3): 321–346.
- Kutkowska J, Porębska I, Rapak A. Non-small cell lung cancer - mutations, targeted and combination therapy. Postepy Hig Med Dosw (Online). 2017; 71(0): 431–445.
- Yuan M, Huang LL, Chen JH, et al. The emerging treatment landscape of targeted therapy in non-small-cell lung cancer. Signal Transduct Target Ther. 2019; 4: 61.
- Bray F, Ferlay J, Soerjomataram I, et al. Global cancer statistics 2018: GLOBOCAN estimates of incidence and mortality worldwide for 36 cancers in 185 countries. CA Cancer J Clin. 2018; 68(6): 394–424.
- Pinto JA, Vallejos CS, Raez LE, et al. Gender and outcomes in non-small cell lung cancer: an old prognostic variable comes back for targeted therapy and immunotherapy? ESMO Open. 2018; 3(3): e000344.
- Travis W, Brambilla E, Nicholson A, et al. The 2015 World Health Organization Classification of Lung Tumors. J Thorac Oncol. 2015; 10(9): 1243–1260.
- Didkowska J, Wojciechowska U, Śliwczyński A. Raport dotyczący stopni zaawansowania, leczenia oraz przeżyć pacjentów chorych na raka płuca zgłoszonych do KRN w latach 2014-2016. 2020.
- Gatzemeier U, Pluzanska A, Szczesna A, et al. Phase III study of erlotinib in combination with cisplatin and gemcitabine in advanced non-small-cell lung cancer: the Tarceva Lung Cancer Investigation Trial. J Clin Oncol. 2007; 25(12): 1545–1552.
- Allemani C, Weir HK, Carreira H, et al. CONCORD Working Group. Global surveillance of cancer survival 1995-2009: analysis of individual data for 25,676,887 patients from 279 population-based registries in 67 countries (CONCORD-2). Lancet. 2015; 385(9972): 977–1010.
- Antonia SJ, Villegas A, Daniel D, et al. PACIFIC Investigators. Durvalumab after Chemoradiotherapy in Stage III Non-Small-Cell Lung Cancer. N Engl J Med. 2017; 377(20): 1919–1929.
- Forsythe ML, Alwithenani A, Bethune D, et al. Molecular profiling of non-small cell lung cancer. PLoS One. 2020; 15(8): e0236580.
- Tsoukalas N, Aravantinou-Fatorou E, Baxevanos P, et al. Advanced small cell lung cancer (SCLC): new challenges and new expectations. Ann Transl Med. 2018; 6(8): 145.
- Mosele F, Remon J, Mateo J, et al. Recommendations for the use of next-generation sequencing (NGS) for patients with metastatic cancers: a report from the ESMO Precision Medicine Working Group. Ann Oncol. 2020; 31(11): 1491–1505.
- Harlé A, Dietmaier W, Vogl I, et al. Detection of ALK, RET, ROS1, NTRK1 and MET rearrangements and actionable mutations using next generation sequencing in patients with non-small cell lung cancer. Ann Oncol. 2018; 29: vi12.
- Clavé S, Rodon N, Pijuan L, et al. Next-generation Sequencing for ALK and ROS1 Rearrangement Detection in Patients With Non-small-cell Lung Cancer: Implications of FISH-positive Patterns. Clin Lung Cancer. 2019; 20(4): e421–e429.
- Rizvi H, Sanchez-Vega F, La K, et al. Molecular Determinants of Response to Anti-Programmed Cell Death (PD)-1 and Anti-Programmed Death-Ligand 1 (PD-L1) Blockade in Patients With Non-Small-Cell Lung Cancer Profiled With Targeted Next-Generation Sequencing. J Clin Oncol. 2018; 36(7): 633–641.
- Qian J, Massion P. Next-generation molecular therapy in lung cancer. Translational Lung Cancer Research. 2018; 7(S1): S31–S34.
- Non-Small Cell Lung Carcinoma - My Cancer Genome [Internet]. https://www.mycancergenome.org/content/disease/non-small-cell-lung-carcinoma/ (30.12.2020).
- Ruiz-Cordero R, Devine W. Targeted Therapy and Checkpoint Immunotherapy in Lung Cancer. Surgical Pathology Clinics. 2020; 13(1): 17–33.
- Krawczyk P, Chorostowska-Wynimko J, Dziadziuszko R, et al. Zalecenia metodyczne dotyczące oceny mutacji genu EGFR oraz rearanżacji genu ALK w kwalifikacji chorych na niedrobnokomórkowego raka płuca do terapii ukierunkowanych molekularnie. Nowotwory. Journal of Oncology. 2014; 64(4): 336–342.
- Strom SP, Strom SP. Current practices and guidelines for clinical next-generation sequencing oncology testing. Cancer Biology & Medicine. 2016; 13(1): 3–11.
- Hochmair MJ, Buder A, Schwab S, et al. Liquid-Biopsy-Based Identification of EGFR T790M Mutation-Mediated Resistance to Afatinib Treatment in Patients with Advanced EGFR Mutation-Positive NSCLC, and Subsequent Response to Osimertinib. Target Oncol. 2019; 14(1): 75–83.
- Evrard SM, Taranchon-Clermont E, Rouquette I, et al. Multicenter Evaluation of the Fully Automated PCR-Based Idylla EGFR Mutation Assay on Formalin-Fixed, Paraffin-Embedded Tissue of Human Lung Cancer. J Mol Diagn. 2019; 21(6): 1010–1024.
- Du X, Shao Y, Qin HF, et al. ALK-rearrangement in non-small-cell lung cancer (NSCLC). Thorac Cancer. 2018; 9(4): 423–430.
- Thunnissen E, Bubendorf L, Dietel M, et al. EML4-ALK testing in non-small cell carcinomas of the lung: a review with recommendations. Virchows Arch. 2012; 461(3): 245–257.
- Sholl LM, Weremowicz S, Gray SW, et al. Combined use of ALK immunohistochemistry and FISH for optimal detection of ALK-rearranged lung adenocarcinomas. J Thorac Oncol. 2013; 8(3): 322–328.
- Wang R, Pan Y, Li C, et al. The use of quantitative real-time reverse transcriptase PCR for 5' and 3' portions of ALK transcripts to detect ALK rearrangements in lung cancers. Clin Cancer Res. 2012; 18(17): 4725–4732.
- Zhang X, Zhou JG, Wu HL, et al. Diagnostic accuracy of PCR for detecting ALK gene rearrangement in NSCLC patients: A systematic review and meta-analysis. Oncotarget. 2017; 8(43): 75400–75410.
- Santini FC, Hellmann MD. PD-1/PD-L1 Axis in Lung Cancer. Cancer J. 2018; 24(1): 15–19.
- Brahmer J, Reckamp KL, Baas P, et al. Nivolumab versus Docetaxel in Advanced Squamous-Cell Non-Small-Cell Lung Cancer. N Engl J Med. 2015; 373(2): 123–135.
- Potempa M, Jonczyk P, Zalewska-Ziob M. Molekularne uwarunkowania raka płuca. Onkol w Prakt Klin Medica. 2014; 10(4): 199–211.
- Schulze AB, Schmidt LH. PD-1 targeted Immunotheray as first-line theray for advanced non-small-cell lung cancer atients. Journal of Thoracic Disease. 2017; 9: E384–E386.
- LECZENIE NIEDROBNOKOMÓRKOWEGO RAKA PŁUCA (od 09-2020). Ministerstwo Zdrowia.
- Greillier L, Tomasini P, Barlesi F. The clinical utility of tumor mutational burden in non-small cell lung cancer. Transl Lung Cancer Res. 2018; 7(6): 639–646.
- Goodman AM, Kato S, Bazhenova L, et al. Tumor Mutational Burden as an Independent Predictor of Response to Immunotherapy in Diverse Cancers. Mol Cancer Ther. 2017; 16(11): 2598–2608.
- McGranahan N, Furness AJS, Rosenthal R, et al. Clonal neoantigens elicit T cell immunoreactivity and sensitivity to immune checkpoint blockade. Science. 2016; 351(6280): 1463–1469.
- Paz-Ares L, Ciuleanu TE, Cobo M, et al. CheckMate 026 Investigators. First-Line Nivolumab in Stage IV or Recurrent Non-Small-Cell Lung Cancer. N Engl J Med. 2017; 376(25): 2415–2426.
- Gu Li, Deng ZJ, Roy S, et al. A Combination RNAi-Chemotherapy Layer-by-Layer Nanoparticle for Systemic Targeting of KRAS/P53 with Cisplatin to Treat Non-Small Cell Lung Cancer. Clin Cancer Res. 2017; 23(23): 7312–7323.
- Xie Q, Yu Z, Lu Y, et al. microRNA-148a-3p inhibited the proliferation and epithelial-mesenchymal transition progression of non-small-cell lung cancer via modulating Ras/MAPK/Erk signaling. J Cell Physiol. 2019; 234(8): 12786–12799.
- Engelman JA, Zejnullahu K, Mitsudomi T, et al. MET amplification leads to gefitinib resistance in lung cancer by activating ERBB3 signaling. Science. 2007; 316(5827): 1039–1043.
- Lazzari C, Sitaleri G, Catania C, et al. Targeting ALK in atients with advanced Non Small Cell Lung Cancer: Biology, diagnostic and theraeutic otions. Critical Reviews in Oncology/Hematology. Crit Rev Oncol Hematol. 2014; 89: 358–365.
- Lockney NA, Wu AJ. Alectinib for the management of ALK-positive non-small cell lung cancer brain metastases. J Thorac Dis. 2017; 9(2): E152–E154.
