Status opracowań oraz tłumaczeń publikacji naukowych w świetle prawa autorskiego i standardów publikacyjnych

Streszczenie

Wprowadzenie. Celem artykułu jest przedstawienie zasad dokonywania opracowań (w tym tłumaczeń) własnych i cudzych publikacji naukowych z punktu widzenia prawa autorskiego oraz standardów publikacyjnych.

Materiał i metody. Analiza dotyczy prawnego statusu opracowań jako tzw. utworów zależnych na podstawie przepisów prawa autorskiego, z zasygnalizowaniem praktyki regulowania praw zależnych w umowach oraz wytycznych publikacyjnych.

Rezultaty i dyskusja. Opracowania mają szczególny status w prawie autorskim. Z jednej strony, stanowią samodzielne utwory, do których prawa autorskie przysługują osobom, które je sporządziły. Z drugiej strony, mają charakter tzw. utworów zależnych, co oznacza, że możliwość ich eksploatacji jest uwarunkowana zgodą twórcy utworu pierwotnego w oparciu o konstrukcję tzw. praw zależnych. Przy okazji publikowania opracowań utworów naukowych innych autorów może się pojawić zarówno problem naruszenia praw autorskich – z uwagi na brak stosowanych podstaw do korzystania z opracowań – jak i zarzut zaliczania zmodyfikowanych wersji wcześniejszych publikacji do dorobku publikacyjnego autora opracowania, skutkujący zarzutem nierzetelnego duplikowania osiągnięć naukowych.

Podsumowanie. Warunkiem legalnego dokonywania i korzystania z opracowań cudzych i własnych utworów jest respektowanie przepisów dotyczących tej kategorii twórczości. W tym zakresie należy zwrócić uwagę na właściwe redagowanie postanowień dotyczących praw zależnych, z uwzględnieniem wcześniejszych dyspozycji prawami do utworu pierwotnego, na bazie którego powstało opracowanie.