Autorstwo wyników badań i publikacji naukowych w dziedzinie nauk medycznych

Streszczenie

Wprowadzenie. Celem artykułu jest przedstawienie zasad oznaczania autorstwa wyników badań i publikacji naukowych z punktu widzenia prawa własności intelektualnej oraz obowiązujących standardów prowadzenia badań i publikacji naukowych.

Materiał i metody. Analizy dokonano na podstawie przepisów prawa autorskiego, krajowych i międzynarodowych kodeksów prowadzenia badań i publikacji naukowych, w tym European Code of Conduct for Research Integrity, oraz wytycznych w zakresie publikacji w czasopismach medycznych International Committee of Medical Journal Editors.

Rezultaty i dyskusja. Standardy oznaczenia autorstwa do rezultatów intelektualnych na gruncie prawa własności intelek­tualnej, rekomendacji dotyczących rzetelności w nauce oraz stosowanych zwyczajów nie są spójne. Bardziej restrykcyjne zasady określania statusu autora w prawie autorskim oparte na wkładzie twórczym w rozumieniu tej dziedziny, nie od­powiadają wymogom nauk ścisłych, w których zwyczajowo honorowany jest każdy wkład w prowadzenie badań, testów klinicznych czy przygotowanie publikacji medycznych. Może to powodować konfliktowe sytuacje, dotyczące właściwego określenia autorstwa oraz kręgu współtwórców.

Podsumowanie. Kompromisowym rozwiązaniem jest praktyka oznaczania (wyróżniania) kręgu „autorów” oraz innych uczestników badań i/lub osób, które przyczyniły się do powstania określonych rezultatów. Godzi ona ze sobą restrykcyj­ne ustawowe zasady określania autorstwa (współautorstwa) utworów i odpowiedzialności z tytułu naruszenia prawa do autorstwa oraz standardy etyki i rzetelności w zakresie prowadzenia badań i działalności naukowej.