Napraw albo zgiń – rola białka p53 w życiu komórki

Streszczenie

Białko p53 jest jednym z najważniejszych supresorów transformacji nowotworowej. Reguluje transkrypcję wielu genów oraz wchodzi w bezpośrednią interakcję z innymi białkami. Odgrywa znaczącą rolę w najistotniejszych procesach, które zachodzą w komórce, w tym: w naprawie DNA, cyklu komórkowym oraz programowanej śmierci komórki – apoptozie. Utrata jego prawidłowej funkcji prowadzi do zaburzenia mechanizmów kontrolujących proliferację i przeżycie komórki, co przyczynia się do rozwoju nowotworów.

Gen TP53 nazywany jest strażnikiem genomu. Jego mutacje występują w dużym odsetku guzów nowotworowych. Do­tyczą najczęściej sekwencji, które kodują domenę wiążącą DNA (eksony 5–8). Gen TP53, wraz z genami TP63 oraz TP73, należy do najstarszej ewolucyjnie rodziny supresorów transformacji nowotworowej. Jego produkt, pełnej długości białko p53, składa się z pięciu domen oraz elastycznego regionu konsolidatora i funkcjonuje jako homotetramer. Za regulację aktywności p53 odpowiada między innymi białko MDM2, które przyczynia się do proteasomalnej degradacji supresora.

Niniejsza praca przeglądowa porusza najważniejsze aspekty regulacji aktywności komórki przez białko p53. Opisuje struk­turę białka p53, a także związane z nim możliwości terapeutyczne.