Leczenie zaawansowanych czerniaków – skojarzone czy sekwencyjne?

Streszczenie

Czerniaki są złośliwymi nowotworami o bardzo dużej dynamice wzrostu liczby zachorowań. W Polsce, w latach 1980–2010, liczba zachorowań na czerniaki wzrosła 3-krotnie. Mimo że wskaźniki zachorowań na czerniaki rosną, to spada śmiertelność z ich powodu. W ostatnich latach leczenie chorych z rozpoznaniem czerniaka uległo ogromnej zmianie. Dzięki rozwojowi badań molekularnych odkryto obecność specyficznych mutacji w komórkach czerniaka. Postęp w rozumieniu moleku­larnych mechanizmów zachodzących w komórkach tego nowotworu oraz interakcji między komórkami układu odpor­nościowego a komórkami czerniaka przyczynił się do rozwoju nowych klas leków: immunoterapii oraz terapii celowanej. Dzięki zastosowaniu inhibitorów punktów kontrolnych może zostać osiągnięta długotrwała remisja choroby, co zostało potwierdzone w wielu badaniach klinicznych, które wykazały poprawę w zakresie przeżycia całkowitego (overall survival – OS) oraz czasu do progresji choroby (progresion free survival – PSF). Dominującym problemem pozostaje jednak niski wskaźnik odpowiedzi na inhibitory punktów kontrolnych, a także czas, jaki upływa od momentu rozpoczęcia terapii do wystąpienia odpowiedzi na leczenie. Inaczej jest w przypadku zastosowania terapii celowanych, gdzie odsetek odpowiedzi na leczenie jest wysoki, a czas do wystąpienia odpowiedzi bardzo krótki. Dlatego obiecującą strategią leczenia może być połączenie tych dwóch klas leków, dzięki czemu można próbować osiągnąć szybką i długotrwałą odpowiedź na leczenie. W artykule omówiono obecne możliwości leczenia chorych na czerniaki w fazie rozsiewu choroby oraz przeanalizowano korzyści, jakie wynikają z leczenia skojarzonego i sekwencyjnego.