W Polsce należy rozwijać terapię protonową

Streszczenie

Radioterapię protonową w Polsce należy rozwijać, co jest podyktowane zarówno względami epidemiologicznymi, jak i wyjątkowymi właściwościami biologicznymi i fizycznymi protonów. Podstawowym zyskiem z radioterapii proto­nowej jest mniejsza dawka integralna (dla struktur poza obszarem tarczowym, w tym narządów krytycznych), co jest związane z redukcją toksyczności. Mniejsze znaczenie ma poprawa rozkładu dawki w obszarze tarczowym (vs fotony), z jedynie potencjalną poprawą kontroli miejscowej. Tym samym najwięcej wskazań do protonoterapii występuje w populacji pediatrycznej, w której najbardziej prawdopodobne jest rozwinięcie powikłań, zarówno z uwagi na czas życia ozdrowieńców, jak i zwiększoną promieniowrażliwość tkanek zdrowych. Pozostałe wskazania obejmują przede wszystkim nowotwory rzadkie, takie jak struniak i chrzęstniakomięsak, nowotwory zatok obocznych nosa o szcze­gólnej histopatologii oraz wybrane przypadki wysoko zróżnicowanych glejaków. Najnowsze doniesienia pokazują także, że istnieją subpopulacje pacjentów, które mogą odnieść szczególną korzyść z zastosowania wiązki protonowej w przypadku tak rozpowszechnionych nowotworów jak nowotwory płuca czy piersi. Dodatkowym argumentem stają się również analizy efektywności kosztowej, które pokazują, że zastosowanie wiązki protonowej może być opłacal­ną procedurą, redukującą koszty leczenia ewentualnych powikłań oraz koszty pośrednie. Rozwój, rozumiany jako konieczność otwarcia kolejnego ośrodka protonoterapii w Polsce, pozostawiamy zagadnieniem otwartym. Zanim podejmiemy tę wysokokosztową decyzję, konieczne jest zebranie pierwszych doświadczeń działania Centrum Cy­klotronowego Bronowice (CCB), analiza wyników trwających aktualnie prospektywnych badań klinicznych, a przede wszystkim właściwie zorganizowane leczenia onkologicznego w Polsce w zakresie współpracy międzyośrodkowej specjalistów i skoordynowanej opieki nad pacjentem onkologicznym.