Wytyczne dotyczące profilaktyki i leczenia żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej u chorych na nowotwory poddawanych leczeniu zachowawczemu
Streszczenie
Celem wytycznych profilaktyki i leczenia żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej (ŻChZZ) jest poprawa bezpieczeństwa i jakości życia chorych poprzez właściwe zapobieganie zakrzepicy żył głębokich (ZŻG) i zatorowości płucnej (ZTP) oraz ich prawidłowe leczenie. Wytyczne odnoszą się do dorosłych chorych na nowotwory złośliwe leczonych zachowawczo. Zalecenia zawarte w tych wytycznych nie odnoszą się do dzieci. Wytyczne są adresowane do lekarzy i innych pracownikow medycznych opiekujących się wyżej określonymi pacjentami: onkologow klinicznych, hematologow, radioterapeutow, pulmonologow, ginekologow onkologicznych, internistow i lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej.
- Żylna choroba zakrzepowo-zatorowa (ŻChZZ) stanowi poważny problem w onkologii, ponieważ jest najczęstszym powikłaniem, a także drugą z kolei przyczyną śmierci chorych na nowotwory złośliwe.
- Określenie „ŻChZZ” obejmuje przypadki występowania ZŻG oraz ZTP, przy czym zdarzeniem pierwotnym jest ZŻG, a jej następstwem — ZTP.
- Chorzy na nowotwory znajdują się w grupie co najmniej umiarkowanego ryzyka wystąpienia ŻChZZ.
- Stężenie dimeru D może być zwiększone u chorych na nowotwory złośliwe bez wspołistniejącej ŻChZZ.
- Stężenie dimeru D poniżej wartości odcięcia (ujemny dimer D) nie pozwala wykluczyć ŻChZZ u chorych na nowotwory.
- U chorych na nowotwory w aktywnym stadium choroby nowotworowej, u ktorych występują objawy sugerujące ŻChZZ, należy wykonać badanie ultrasonograficzne (USG) żył głębokich lub angiografię metodą tomografii komputerowej (angio-TK) tętnic płucnych, w zależności od objawow.
- Lekami z wyboru w profilaktyce i leczeniu ŻChZZ u chorych na nowotwory są heparyny drobnocząsteczkowe (HDCz).
- Leczenie przeciwzakrzepowe chorych na nowotwory, u ktorych wystąpiła ZŻG, nie rożni się od leczenia chorych na nowotwory z ZTP — z wyjątkiem sytuacji, w ktorej pojawiają się wskazania do zastosowania leczenia trombolitycznego.
- Chory na nowotwor w chwili wystąpienia objawow klinicznych ZTP (duszności, bolu w klatce piersiowej czy tachykardii) znajduje się ex definitione w grupie umiarkowanego lub wysokiego prawdopodobieństwa klinicznego ZTP.
- Większość przypadkow ZTP to zator niewymagający leczenia trombolitycznego, ktory powinien być leczony za pomocą HDCz, heparyny niefrakcjonowanej (HNF) lub fondaparynuksu; podstawowymi lekami w terapii ZTP w przebiegu nowotworu są HDCz.
- U chorych na nowotwory istnieje zwiększone ryzyko nawrotu ŻChZZ.
- Dostępne dane naukowe nie uzasadniają stosowania lekow przeciwkrzepliwych w celu wydłużenia przeżycia chorych na nowotwory.
Słowa kluczowe: zakrzepicazatorowośćnowotworyprofilaktykaleczenieheparynaantykoagulacja