Basic HTML Version
24
Acta Angiol, 2012, Vol. 18, No. 1
www.angiologia.pl
Background
Mineralization is a chemical process that supervenes
on specific environmental conditions, which include,
among others, temperature, pH, and concentration of
the substance participating in the reactions [1]. Condi-
tions in the tissues of the human body foster the creation
of different sorts of crystalline phases. Similarly, in envi-
ronments like seawater or lake water, volcanic magma,
or the atmosphere, as well as in the human body, crystals
are formed. In favour of this phenomena are constant
temperature and specific chemical conditions [2].
Substances that crystallize in the human body can be
generally divided into two groups:
— essential substances, without which the organism
cannot function. These are crystallizing substances
in bones and teeth;
— substances that have a negative influence on the
human body. These are substances crystallizing in
pathological states or those that are formed during
the body’s aging process.
The circulatory system is a basic net of transport in
an organism. All disorders in the functioning of this sys-
tem or its elements lead to deterioration in the function-
ing of the whole body. The main factor deteriorating the
function of the circulatory system is its mineralization,
Wstęp
Mineralizacja jest procesem chemicznym zacho-
dzącym w określonych, sprzyjających warunkach śro-
dowiskowych, obejmujących między innymi: tempe-
raturę, pH, stężenie substancji uczestniczących w re-
akcjach [1]. Warunki panujące w tkankach organizmu
człowieka sprzyjają tworzeniu się różnego rodzaju
faz krystalicznych. Podobnie jak w innych środowi-
skach, takich jak woda morska lub jeziorna, magma
wulkaniczna czy atmosfera, w tkankach organizmu
ludzkiego powstają kryształy. Zjawisku temu sprzyja
stała temperatura organizmu oraz panujące tu warunki
chemiczne [2].
Krystalizujące w organizmie człowieka substancje
mineralne można ogólnie podzielić na dwie grupy:
— substancje niezbędne, bez których organizm nie
może sprawnie funkcjonować. Są to substancje kry-
stalizujące w kościach i zębach;
— substancje niekorzystnie wpływające na ludzki or-
ganizm. Są to substancje krystalizujące w stanach
patologicznych oraz tworzą się w czasie starzenia
się organizmu.
Układ krwionośny stanowi podstawową sieć trans-
portową organizmu. Wszelkie zaburzenia w funkcjo-
nowaniu tego układu lub jego elementów prowadzą do
Celem pracy było określenie składu mineralnego złogów miażdżycowych tętnic szyjnych w grupie pacjentów,
u których rozpoznano krytyczne zwężenia tętnic szyjnych, redukujących światło w naczyniach krwionośnych
nawet o 75–80%.
Materiał i metody.
Materiał do badań został pobrany od 26 pacjentów w wieku 43–71 lat — 6 kobiet (śr.
wieku — 67 lat) i 20 mężczyzn (śr. wieku — 61,3 roku) podczas operacji metodą trombendarteriektomii
przez wynicowanie. Badaniom poddano ziarna mineralne wyseparowane z próbek. Wykonano analizy metodą
mikroskopii skaningowej (SEM) wraz z mikroanalizą EDS, rentgenowskiej analizy dyfrakcyjnej (XRD) oraz
spektroskopii absorpcyjnej w podczerwieni (IR).
Wyniki.
Ziarna mineralne zaobserwowano w 13 na 26 próbek. Obserwacje w SEM pozwoliły stwierdzić, że
mineralizacja tętnic przejawia się w formie skupień mineralno-organicznych. Analiza chemiczna EDS wykazała
zwiększone stężenie wapnia i fosforu, a XRD potwierdziła obecność fosforanów wapnia, reprezentowanych
głównie przez hydroksyapatyt i fluorapatyt. Widma otrzymane w wyniku przeprowadzonych badań metodą
IR wskazują także na występowanie w próbkach grupy PO43-, materii organicznej oraz ugrupowań wodoro-
tlenowych. Materia organiczna w próbkach jest reprezentowana przez fosfolipidy oraz cholesterol. Wykonane
analizy dowodzą, że szerokie pasma pochodzące od kompleksów wodorotlenowych mogą pochodzić zarówno
od jonu OH-, jak i od cząsteczki H
2
O.
Wnioski.
Fazę nieorganiczną złogów miażdżycowych tętnic szyjnych stanowią głównie fosforany wapnia,
natomiast organiczną — przede wszystkim cholesterol. W badaniach sugeruje się, że mineralizacja powstaje
głównie w miejscach uszkodzenia struktur biologicznych. U chorych z krytycznymi zwężeniami, wymagającymi
leczenia operacyjnego, dominują „miękkie”, włókniste blaszki miażdżycowe o stosunkowo małej zawartości
mineralizacji nieorganicznej.
Słowa kluczowe: miażdżyca, mineralizacja, tętnice szyjne, fosforany wapnia
Acta Angiol 2012; 18, 1: 23–34