dostęp otwarty
Stygmatyzacja związana z HIV a zdrowie zakażonych osób i postawy wobec wykonywania testów
dostęp otwarty
Streszczenie
W artykule poruszono problematykę stygmatyzacji związanej z zakażeniem ludzkim wirusem niedoboru
odporności (HIV) oraz jej praktycznych konsekwencji w dwóch obszarach kluczowych dla zdrowia publicznego
i profilaktyki nowych zakażeń. Autorki rozpoczynają przegląd literatury od przywołania współczesnych,
socjologicznych teorii piętna oraz omówienia procesów stygmatyzacji w perspektywie psychologicznej
ujawniających się zarówno w doświadczeniu osób żyjących z HIV, jak również populacji generalnej.
W dalszej kolejności prezentują doniesienia z badań obrazujących istotne zależności między procesami
stygmatyzacji społecznej i postawami wobec testowania na HIV, a także doświadczeniami wykluczenia,
a szeroko rozumianym zdrowiem osób zakażonych HIV. Relacjonowane wyniki badań uwidaczniają także,
jak ogromne znaczenie dla profilaktyki HIV mają działania zmierzające do redukcji procesów stygmatyzacji
nie tylko związanych z samym zakażeniem, ale również z przynależnością do grup wykluczanych społecznie
ze względu na inne przesłanki.
Streszczenie
W artykule poruszono problematykę stygmatyzacji związanej z zakażeniem ludzkim wirusem niedoboru
odporności (HIV) oraz jej praktycznych konsekwencji w dwóch obszarach kluczowych dla zdrowia publicznego
i profilaktyki nowych zakażeń. Autorki rozpoczynają przegląd literatury od przywołania współczesnych,
socjologicznych teorii piętna oraz omówienia procesów stygmatyzacji w perspektywie psychologicznej
ujawniających się zarówno w doświadczeniu osób żyjących z HIV, jak również populacji generalnej.
W dalszej kolejności prezentują doniesienia z badań obrazujących istotne zależności między procesami
stygmatyzacji społecznej i postawami wobec testowania na HIV, a także doświadczeniami wykluczenia,
a szeroko rozumianym zdrowiem osób zakażonych HIV. Relacjonowane wyniki badań uwidaczniają także,
jak ogromne znaczenie dla profilaktyki HIV mają działania zmierzające do redukcji procesów stygmatyzacji
nie tylko związanych z samym zakażeniem, ale również z przynależnością do grup wykluczanych społecznie
ze względu na inne przesłanki.
Słowa kluczowe
zdrowie publiczne, stygmatyzacja społeczna, HIV
Informacje o artykuleTytuł
Stygmatyzacja związana z HIV a zdrowie zakażonych osób i postawy wobec wykonywania testów
Czasopismo
Journal of Sexual and Mental Health
Numer
Typ artykułu
Artykuł przeglądowy
Opublikowany online
2018-02-04
Wyświetlenia strony
1710
Wyświetlenia/pobrania artykułu
3744
DOI
10.5603/73-80
Rekord bibliograficzny
Seksuologia Polska 2017;15(2).
Słowa kluczowe
zdrowie publiczne
stygmatyzacja społeczna
HIV
Autorzy
Magdalena Mijas
Karolina Koziara
Marta Dora
Referencje (64)- World Health Organization (WHO). SpringerReference. .
- Rosińska M, Niedźwiedzka-Stadnik M, Szmulik K. Zakażenia HIV i zachorowania na AIDS w Polsce w 2017 roku. http://wwwold.pzh.gov.pl/oldpage/epimeld/hiv_aids/index.htm.
- Bander D, Leszczyszyn-Pynka M, Boroń-Kaczmarska A. [Late AIDS diagnosis in patients hospitalized in Clinic of Infectious Diseases and Hepatology PAM in years 2003-2007]. Przegl Epidemiol. 2009; 63(1): 61–66.
- Grzezczuk A. Historia naturalna zakażenia HIV. In: Grzezczuk A. ed. HIV/AIDS . PZWL, Warszawa 2014: 30–43.
- Izdebski Z. Seksualność Polaków na początku XXI wieku: studium badawcze. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2012.
- Izdebski Z. Wiedza Polaków na temat HIV/AIDS oraz zachowania seksualne – 2005 rok, badanie wykonane na zlecenie Krajowego Centrum ds. AIDS . TNS OBOP. 2005.
- Czarkowski M, Cielębak E, Staszewska-Jakubik E. Choroby zakaźne i zatrucia w Polsce w roku 2014. Warszawa: Główny Inspektorat Sanitarny – Departament Zapobiegania oraz Zwalczania Zakażeń i Chorób Zakaźnych u Ludzi, Warszawa 2015.
- Rogowka-Szadkowka D. Podstawowe informacje o HIV/AIDS na świecie i w Polce. In: Zakażenie HIV poradnictwo okołotetowe Kompendium dla lekarzy i oób pracujących w punktach konultacyjno-diagnotycznych. MedPharm Polka, Wrocław 2010: 19–39.
- Earnshaw VA, Chaudoir SR. From conceptualizing to measuring HIV stigma: a review of HIV stigma mechanism measures. AIDS Behav. 2009; 13(6): 1160–1177.
- Goffman E. Stigma notes on the management of spoiled identity. Prentice Hall, New York 1963.
- Parker R, Aggleton P. HIV and AIDS-related stigma and discrimination: a conceptual framework and implications for action. Soc Sci Med. 2003; 57(1): 13–24.
- Link B, Phelan J. Conceptualizing Stigma. Annual Review of Sociology. 2001; 27(1): 363–385.
- Chollier M, Tomkinson C, Philibert P. STIs/HIV Stigma and health: A short review. Sexologies. 2016; 25(4): e71–e75.
- Herek GM. AIDS and Stigma. Am Behav Sci. 1999; 42(7): 1106–1116.
- Deacon H, Stepheny D, Prosalendis S. Understanding HIV/AIDS stigma: A theoretical and methodological analysis. HSRC Press, Cape Town 2005.
- Earnshaw VA, Smith LR, Chaudoir SR, et al. Stereotypes about people living with HIV: implications for perceptions of HIV risk and testing frequency among at-risk populations. AIDS Educ Prev. 2012; 24(6): 574–581.
- Mann J. The impact of homophobia and other social biases on AIDS. United States of America: Public Media Center 1996.
- Mijas M, Dora M, Brodzikowska M, Żołądek S. Język, media, HIV: obraz zakażenia i osób seropozytywnych w artykułach prasowych. Kraków: Stowarzyszenie Profilaktyki i Wsparcia w zakresie HIV/AIDS „Jeden Świat, Kraków 2016.
- Beaulieu M, Adrien A, Potvin L, et al. Comité consultatif sur les attitudes envers les PVVIH. Stigmatizing attitudes towards people living with HIV/AIDS: validation of a measurement scale. BMC Public Health. 2014; 14(1): 518–529.
- Collani GV, Grumm M, Streicher K. An investigation of the determinants of stigmatization and prejudice toward people living with HIV/AIDS. J Appl Soc Psychol. 2010; 40(7): 1747–1766.
- Adrien A, Beaulieu M, Leaune V, et al. Trends in attitudes toward people living with HIV, homophobia, and HIV transmission knowledge in Quebec, Canada (1996, 2002, and 2010). AIDS Care. 2013; 25(1): 55–65.
- Houtsonen J, Kylmä J, Korhonen T, et al. University Students’ perception of people living with HIV/AIDS: discomfort, fear, knowledge and a willingness to care. Coll Stud J. 2014; 48(3): 534–46.
- Kazatchkine C. Surveys in Quebec reveal workplace discrimination against people living with HIV/AIDS. HIV AIDS Policy Law Rev. 2010; 14(3): 21–22.
- Schuster MA, Collins R, Cunningham WE, et al. Perceived discrimination in clinical care in a nationally representative sample of HIV-infected adults receiving health care. J Gen Intern Med. 2005; 20(9): 807–813.
- Zukoski AP, Thorburn S. Experiences of stigma and discrimination among adults living with HIV in a low HIV-prevalence context: a qualitative analysis. AIDS Patient Care STDS. 2009; 23(4): 267–276.
- Visser MJ, Kershaw T, Makin JD, et al. Development of parallel scales to measure HIV-related stigma. AIDS Behav. 2008; 12(5): 759–771.
- Audet CM, McGowan CC, Wallston KA, et al. Relationship between HIV stigma and self-isolation among people living with HIV in Tennessee. PLoS One. 2013; 8(8): e69564.
- Chambers LA, Rueda S, Baker DN, et al. Stigma Review Team. Stigma, HIV and health: a qualitative synthesis. BMC Public Health. 2015; 15: 848.
- Neuman M, Obermeyer CM. MATCH Study Group. Experiences of stigma, discrimination, care and support among people living with HIV: a four country study. AIDS Behav. 2013; 17(5): 1796–1808.
- Fuster-RuizdeApodaca MJ, Laguia A, Molero F, et al. Psychosocial determinants of HIV testing across stages of change in Spanish population: a cross-sectional national survey. BMC Public Health. 2017; 17(1): 234.
- Evangeli M, Pady K, Wroe AL. Which Psychological Factors are Related to HIV Testing? A Quantitative Systematic Review of Global Studies. AIDS Behav. 2016; 20(4): 880–918.
- Ma W, Detels R, Feng Y, et al. Acceptance of and barriers to voluntary HIV counselling and testing among adults in Guizhou province, China. AIDS. 2007; 21 Suppl 8: S129–S135.
- Adam PCG, de Wit JBF, Bourne CP, et al. Promoting regular testing: an examination of HIV and STI testing routines and associated socio-demographic, behavioral and social-cognitive factors among men who have sex with men in New South Wales, Australia. AIDS Behav. 2014; 18(5): 921–932.
- Ankiersztejn-Bartczak M. Ludzie żyjący z HIV. Stigma Index. Warszawa: Sieć PLUS .
- Kalichman SC, Simbayi LC. HIV testing attitudes, AIDS stigma, and voluntary HIV counselling and testing in a black township in Cape Town, South Africa. Sex Transm Infect. 2003; 79(6): 442–447.
- Logie CH, Lacombe-Duncan A, Brien N, et al. Barriers and facilitators to HIV testing among young men who have sex with men and transgender women in Kingston, Jamaica: a qualitative study. J Int AIDS Soc. 2017; 20(1): 21385.
- Genberg BL, Hlavka Z, Konda KA, et al. A comparison of HIV/AIDS-related stigma in four countries: negative attitudes and perceived acts of discrimination towards people living with HIV/AIDS. Soc Sci Med. 2009; 68(12): 2279–2287.
- Flowers P, Knussen C, Li J, et al. Has testing been normalized? An analysis of changes in barriers to HIV testing among men who have sex with men between 2000 and 2010 in Scotland, UK. HIV Med. 2013; 14(2): 92–98.
- Knight R, Small W, Shoveller JA. HIV stigma and the experiences of young men with voluntary and routine HIV testing. Sociol Health Illn. 2016; 38(1): 153–167.
- Young SD, Zhu Y. Behavioral evidence of HIV testing stigma. AIDS Behav. 2012; 16(3): 736–740.
- Chiavetta J, Ennis M, Gula CA, et al. Test-seeking as motivation in volunteer blood donors. Transfus Med Rev. 2000; 14(3): 205–215.
- Logie C, Gadalla TM. Meta-analysis of health and demographic correlates of stigma towards people living with HIV. AIDS Care. 2009; 21(6): 742–753.
- Woynarowska B. Edukacja zdrowotna. Podręcznik akademicki. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008.
- Simbayi LC, Kalichman S, Strebel A, et al. Internalized stigma, discrimination, and depression among men and women living with HIV/AIDS in Cape Town, South Africa. Soc Sci Med. 2007; 64(9): 1823–1831.
- Tao J, Wang L, Kipp AM, et al. Relationship of Stigma and Depression Among Newly HIV-Diagnosed Chinese Men Who Have Sex with Men. AIDS Behav. 2017; 21(1): 292–299.
- Turan B, Budhwani H, Fazeli PL, et al. How does stigma affect people lving with HIV? The mediating roles of internalized and Anticipated HIV Stigma in the effects of perceived community stigma on health and psychosocial outcomes. AIDS Behav. 2017; 21(1): 283–291.
- Heywood W, Lyons A. HIV and Elevated Mental Health Problems: Diagnostic, Treatment, and Risk Patterns for Symptoms of Depression, Anxiety, and Stress in a National Community-Based Cohort of Gay Men Living with HIV. AIDS Behav. 2016; 20(8): 1632–1645.
- Ferlatte O, Salway T, Oliffe JL, et al. Stigma and suicide among gay and bisexual men living with HIV. AIDS Care. 2017; 29(11): 1346–1350.
- Rodriguez VJ, Cook RR, Peltzer K, et al. Prevalence and psychosocial correlates of suicidal ideation among pregnant women living with HIV in Mpumalanga Province, South Africa. AIDS Care. 2017; 29(5): 593–597.
- Catalan J, Harding R, Sibley E, et al. HIV infection and mental health: suicidal behaviour--systematic review. Psychol Health Med. 2011; 16(5): 588–611.
- Carrieri MP, Marcellin F, Fressard L, et al. ANRS-VESPA2 Study Group. Suicide risk in a representative sample of people receiving HIV care: Time to target most-at-risk populations (ANRS VESPA2 French national survey). PLoS One. 2017; 12(2): e0171645.
- Orza L, Bewley S, Logie CH, et al. How does living with HIV impact on women's mental health? Voices from a global survey. J Int AIDS Soc. 2015; 18(Suppl 5): 20289.
- Turan B, Smith W, Cohen MH, et al. Mechanisms for the Negative Effects of Internalized HIV-Related Stigma on Antiretroviral Therapy Adherence in Women: The Mediating Roles of Social Isolation and Depression. J Acquir Immune Defic Syndr. 2016; 72(2): 198–205.
- Earnshaw VA, Smith LR, Chaudoir SR, et al. HIV stigma mechanisms and well-being among PLWH: a test of the HIV stigma framework. AIDS Behav. 2013; 17(5): 1785–1795.
- Bąkowska E, Rogowska-Szadkowska D. Dokładność przyjmowania leków antyretrowirusowych – dlaczego jest to ważne? Materiały informacyjne dla zarażonych HIV. Warszawa: Krajowe Centrum ds. AIDS. ; 2007.
- Mprah A. Knowledge, opinions, and experiences of stigma as a barrier to antiretroviral therapy adherence among HIV community volunteers and health care givers in an urban slum, in Uganda. Annals of Tropical Medicine and Public Health. 2016; 9(5): 331.
- Chaudoir SR, Fisher JD, Simoni JM. Understanding HIV disclosure: a review and application of the Disclosure Processes Model. Soc Sci Med. 2011; 72(10): 1618–1629.
- Meyer IH. Prejudice, social stress, and mental health in lesbian, gay, and bisexual populations: conceptual issues and research evidence. Psychol Bull. 2003; 129(5): 674–697.
- Logie C, Gadalla TM. Meta-analysis of health and demographic correlates of stigma towards people living with HIV. AIDS Care. 2009; 21(6): 742–753.
- Sumari-de Boer IM, Sprangers MAG, Prins JM, et al. HIV stigma and depressive symptoms are related to adherence and virological response to antiretroviral treatment among immigrant and indigenous HIV infected patients. AIDS Behav. 2012; 16(6): 1681–1689.
- Villes V, Spire B, Lewden C, et al. ANRS CO-8 APROCO-COPILOTE Study Group. The effect of depressive symptoms at ART initiation on HIV clinical progression and mortality: implications in clinical practice. Antivir Ther. 2007; 12(7): 1067–1074.
- Anyaegbunam E. Influence of Stigma Consciousness and Coping Strategieson CD4 Counts of Persons with HIV/AIDS. IOSR Journal of Humanities and Social Science. 2014; 19(2): 19–28.
- Pala AN, Hart R, Steca P. Minority Stress, Depression and HIV-Progression Biomarkers: An Exploratory Study on a Sample of Italian HIV-Positive Gay and Bisexual Men. Journal of Gay & Lesbian Mental Health. 2015; 19(3): 244–260.
- Piot P. Joint United Nations Program on HIV/AIDS (UNAIDS). Cancer, AIDS, and Quality of Life. 1997: 7–10.
