Vol 6, No 3 (2020)
Review paper
Published online: 2020-11-19
Porphyromonas gingivalis w patogenezie reumatoidalnego zapalenia stawów.
DOI: 10.5603/FR.2020.0016
Forum Reumatol 2020;6(3):121-124.
Abstract
Porphyromonas gingivalis to Gram ujemna pałeczka, która ma udowodniony wpływ na rozwój choroby przyzębia. Jednak coraz częściej bada się również jej wpływ na inne jednostki chorobowe, w tym choroby reumatyczne. W pracy omówiono główne mechanizmy, poprzez które P. gingivalis wpływa na układ immunologiczny, a przez to może odgrywać istotną rolę w przebiegu reumatoidalnego zapalenia stawów.
Keywords: Porphyromonas gingivalisreumatoidalne zapalenie stawówchoroba przyzębiacytrulinacja białekprzeciwciała przeciwko cytrulinowanym białkom (ACPA)
References
- How KY, Song KP, Chan KG. Porphyromonas gingivalis: An Overview of Periodontopathic Pathogen below the Gum Line. Front Microbiol. 2016; 7: 53.
- Sylwia M. Słotwińska, Nowa Stomatologia. 2005; 3: 151–154.
- Wojtkowska AA, Wysokiński A. Wpływ zapalenia przyzębia na występowanie chorób układu sercowo-naczyniowego. Choroby Serca i Naczyń. 2015; 12: 289–294.
- Fiorillo L, Cervino G, Laino L, et al. , Periodontal and Systemic Implications: A Systematic Review. Dent J (Basel). 2019; 7(4).
- Bostanci N, Belibasakis GN. Porphyromonas gingivalis: an invasive and evasive opportunistic oral pathogen. FEMS Microbiol Lett. 2012; 333(1): 1–9.
- Wegner N, Wait R, Sroka A, et al. Peptidylarginine deiminase from Porphyromonas gingivalis citrullinates human fibrinogen and α-enolase: implications for autoimmunity in rheumatoid arthritis. Arthritis Rheum. 2010; 62(9): 2662–2672.
- Lundberg K, Wegner N, Yucel-Lindberg T, et al. Periodontitis in RA-the citrullinated enolase connection. Nat Rev Rheumatol. 2010; 6(12): 727–730.
- de Molon RS, Rossa C, Thurlings RM, et al. Linkage of Periodontitis and Rheumatoid Arthritis: Current Evidence and Potential Biological Interactions. Int J Mol Sci. 2019; 20(18).
- Golub LM, Payne JB, Reinhardt RA, et al. Can systemic diseases co-induce (not just exacerbate) periodontitis? A hypothetical "two-hit" model. J Dent Res. 2006; 85(2): 102–105.
- van Gaalen F, Ioan-Facsinay A, Huizinga TWJ, et al. The devil in the details: the emerging role of anticitrulline autoimmunity in rheumatoid arthritis. J Immunol. 2005; 175(9): 5575–5580.
- Kaur S, White S, Bartold PM, et al. Periodontal Disease as a Risk Factor for Rheumatoid Arthritis: A Systematic Review. JBI Libr Syst Rev. 2012; 10(42 Suppl): 1–12.
- Berthelot JM, Goff BLe. Rheumatoid arthritis and periodontal disease. Joint Bone Spine. 2010; 77(6): 537–541.
- Mazurek-Mochol M, Banach J. Czy istnieją wspólne mechanizmy patogenetyczne w inicjowaniu zapaleń przyzębia i reumatoidalnego zapalenia stawów? . Dent. Med. Probl. 2009; 46(4): 465–469.
- Mikuls TR, Payne JB, Yu F, et al. Periodontitis and Porphyromonas gingivalis in Patients With Rheumatoid Arthritis. Arthritis & Rheumatology. 2014; 66(5): 1090–1100.
- Äyräväinen L, Leirisalo-Repo M, Kuuliala A, et al. Periodontitis in early and chronic rheumatoid arthritis: a prospective follow-up study in Finnish population. BMJ Open. 2017; 7(1): e011916.
- Zenobia C, Hajishengallis G. Porphyromonas gingivalis virulence factors involved in subversion of leukocytes and microbial dysbiosis. Virulence. 2015; 6(3): 236–243.
- du Teil Espina M, Gabarrini G, Harmsen HJM, et al. Talk to your gut: the oral-gut microbiome axis and its immunomodulatory role in the etiology of rheumatoid arthritis. FEMS Microbiol Rev. 2019; 43(1): 1–18.
