Multimedialna platforma wiedzy medycznej Internetowa Księgarnia Medyczna Kalendarium Konferencji
Psychiatria
MENU
Na skróty Zdeponuj artykuł Wytyczne dla autorów Ahead of print Recenzenci 2022 Kolegium redakcyjne

Tom 19, Nr 2 (2022)
Artykuł przeglądowy
Opublikowany online: 2021-06-29
Dodaj do koszyka: 49,00 PLN
Pobierz cytowanie

Omówienie wybranych metod współczesnej terapii schizofrenii

Karolina Michałowska1, Emil Bartosz Rozenek1, Alicja Cichocka1, Bogumiła Szewczak1, Bartosz Król2, Napoleon Waszkiewicz3
DOI: 10.5603/PSYCH.a2021.0027
·
Psychiatria 2022;19(2):154-170.
Afiliacje
  1. Samodzielny Publiczny Zespół Zakładów Opieki Zdrowotnej w Wyszkowie, ul. Komisji Edukacji Narodowej 1, 07-200 Wyszków, Polska
  2. Szpital Wojewódzki im. Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Łomży
  3. Klinika Psychiatrii, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku, Pl. Brodowicza 1, 16-070 Choroszcz, Polska

dostęp płatny

Tom 19, Nr 2 (2022)
Artykuły przeglądowe
Opublikowany online: 2021-06-29

Streszczenie

Schizofrenia jest zaburzeniem psychicznym o złożonej etiopatogenezie, tłumaczonej przez kilka wciąż rozwijanych

teorii. Ich znajomość może mieć znaczenie przy wyborze odpowiedniego leczenia, co przekłada się na sukces terapeutyczny.

Obecnie opracowywane są różne strategie, dzięki którym można w pewnym zakresie dostosowywać terapię

do indywidualnych potrzeb chorych, wpływając przez to na zoptymalizowanie efektu leczniczego i zminimalizowanie

działań niepożądanych. Kwestia personalizacji terapii przekłada się na lepszą współpracę pomiędzy lekarzem i chorym.

Zaangażowanie obydwu stron w proces leczenia, podobnie jak w terapii innych zaburzeń psychicznych ma kluczowe

znaczenie dla jego skuteczności.

Dostępne metody terapeutyczne w dalszym ciągu nie przynoszą zadowalających rezultatów w redukcji objawów

negatywnych czy zaburzeń poznawczych, występujących w przebiegu schizofrenii. Aktualnie do osiągnięcia satysfakcjonujących

wyników badań może przyczynić się nie tylko rozwój psychiatrii, ale i gałęzi pokrewnych medycynie,

takich jak farmakogenetyka czy biologia molekularna. Zasadne wydaje się więc dążenie do opracowania nowych

strategii leczenia. Krótkie przedstawienie najbardziej obiecujących terapii jest celem niniejszego przeglądu literatury.

Omówiono w nim leczenie farmakologiczne (karyprazyna, paliperydon, lurazydon, brekspiprazol, lumateperon),

magnetyczną stymulację przezczaszkową, psychoterapię oraz terapie poprawiające funkcje poznawcze. Poruszono

także kwestię farmakogenetyki schizofrenii.

Streszczenie

Schizofrenia jest zaburzeniem psychicznym o złożonej etiopatogenezie, tłumaczonej przez kilka wciąż rozwijanych

teorii. Ich znajomość może mieć znaczenie przy wyborze odpowiedniego leczenia, co przekłada się na sukces terapeutyczny.

Obecnie opracowywane są różne strategie, dzięki którym można w pewnym zakresie dostosowywać terapię

do indywidualnych potrzeb chorych, wpływając przez to na zoptymalizowanie efektu leczniczego i zminimalizowanie

działań niepożądanych. Kwestia personalizacji terapii przekłada się na lepszą współpracę pomiędzy lekarzem i chorym.

Zaangażowanie obydwu stron w proces leczenia, podobnie jak w terapii innych zaburzeń psychicznych ma kluczowe

znaczenie dla jego skuteczności.

Dostępne metody terapeutyczne w dalszym ciągu nie przynoszą zadowalających rezultatów w redukcji objawów

negatywnych czy zaburzeń poznawczych, występujących w przebiegu schizofrenii. Aktualnie do osiągnięcia satysfakcjonujących

wyników badań może przyczynić się nie tylko rozwój psychiatrii, ale i gałęzi pokrewnych medycynie,

takich jak farmakogenetyka czy biologia molekularna. Zasadne wydaje się więc dążenie do opracowania nowych

strategii leczenia. Krótkie przedstawienie najbardziej obiecujących terapii jest celem niniejszego przeglądu literatury.

Omówiono w nim leczenie farmakologiczne (karyprazyna, paliperydon, lurazydon, brekspiprazol, lumateperon),

magnetyczną stymulację przezczaszkową, psychoterapię oraz terapie poprawiające funkcje poznawcze. Poruszono

także kwestię farmakogenetyki schizofrenii.

Pełny tekst:

Dodaj do koszyka: 49,00 PLN
Pobierz cytowanie

Słowa kluczowe

magnetyczna stymulacja przezczaszkowa, farmakogenetyka, schizofrenia, leki przeciwpsychotyczne, karyprazyna, paliperydon, lurazydon

Informacje o artykule
Tytuł

Omówienie wybranych metod współczesnej terapii schizofrenii

Czasopismo

Psychiatria

Numer

Tom 19, Nr 2 (2022)

Typ artykułu

Artykuł przeglądowy

Strony

154-170

Opublikowany online

2021-06-29

Wyświetlenia strony

2782

Wyświetlenia/pobrania artykułu

24

DOI

10.5603/PSYCH.a2021.0027

Rekord bibliograficzny

Psychiatria 2022;19(2):154-170.

Słowa kluczowe

magnetyczna stymulacja przezczaszkowa
farmakogenetyka
schizofrenia
leki przeciwpsychotyczne
karyprazyna
paliperydon
lurazydon

Autorzy

Karolina Michałowska
Emil Bartosz Rozenek
Alicja Cichocka
Bogumiła Szewczak
Bartosz Król
Napoleon Waszkiewicz

Referencje (171)
  1. Gałecki P, Szulc A. Psychiatria. In: Lis-Olszewska D, Szulc A. ed. Schizofrenia, zaburzenia typu schizofrenii i urojeniowe (F20-F29). Edra Urban & Partner, Wrocław 2018: 160.
  2. Mucci A, Merlotti E, Üçok A, et al. Pierwotne i trwałe objawy negatywne: koncepcje, oceny i podstawy neurobiologiczne. Schizophrenia Research. 2017; 186: 19–28.
  3. Mueser K, McGurk S. Schizophrenia. The Lancet. 2004; 363(9426): 2063–2072.
    CrossRef
  4. Ivezić SŠ, Sesar MA, Mužinić L. Effects of a Group Psychoeducation Program on Self-Stigma, Empowerment and Perceived Discrimination of Persons with Schizophrenia. Psychiatr Danub. 2017; 29(1): 66–73.
    PubMed
  5. Podogrodzka-Niell M, Tyszkowska M. Stigmatization on the way to recovery in mental illness - the factors associated with social functioning. Psychiatria Polska. 2014; 48: 1201–1211.
    CrossRef
  6. Corrigan PW, Rao D. O autostygmacie choroby psychicznej: etapy, ujawnianie i strategie zmiany. Can J Psych. 2012; 57(8): 464–469.
  7. Girdler SJ, Confino JE, Woesner ME. Ćwiczenia jako leczenie schizofrenii: przegląd. Psychopharmacol Bull. 2019; 49(1): 56–69.
  8. Sher L, Kahn RS. Samobójstwo w schizofrenii: przegląd edukacyjny. Medicina (Kaunas). 2019; 55(7): 361.
  9. Niedźwiedzka I. Co to jest schizofrenia? Psychiatria po Dyplomie. 2018; 15(5).
  10. Shah, UH i González-Maeso, J, Interakcje serotoniny i glutaminianu w przedklinicznych modelach schizofrenii. ACS Chemical Neuroscience; 2020.
  11. Gałecki P, Szulc A. Psychiatria, Lis-Olszewska D (red. ), Schizofrenia, zaburzenia typu schizofrenii i urojeniowe (F20-F29), Edra Urban & Partner, Wrocław 2018; 168-170. : 524.
  12. McCutcheon RA, Abi-Dargham A, Howes OD. Schizophrenia, Dopamine and the Striatum: From Biology to Symptoms. Trends Neurosci. 2019; 42(3): 205–220.
    CrossRefPubMed
  13. Gałecki P, Szulc A. Psychiatria, Lis-Olszewska D (red. In: Lis-Olszewska D, Szulc A. ed. Schizofrenia, zaburzenia typu schizofrenii i urojeniowe (F20-F29). Edra Urban & Partner, Wrocław 2018: 168–169.
  14. Jaaro-Peled H, Sawa A. Neurodevelopmental Factors in Schizophrenia. Psychiatr Clin North Am. 2020; 43(2): 263–274.
    CrossRefPubMed
  15. Khandaker G, Cousins L, Deakin J, et al. Inflammation and immunity in schizophrenia: implications for pathophysiology and treatment. The Lancet Psychiatry. 2015; 2(3): 258–270.
    CrossRef
  16. Winship IR, Dursun SM, Baker GB, et al. Przegląd modeli zwierzęcych związanych ze schizofrenią. Czy J Psychiatry. 2019; 64(1): 5–17.
  17. Tohmi M, Tsuda N, Zheng Y, et al. The cellular and behavioral consequences of interleukin-1 alpha penetration through the blood-brain barrier of neonatal rats: a critical period for efficacy. Neuroscience. 2007; 150(1): 234–250.
    CrossRefPubMed
  18. Watanabe Y, Someya T, Nawa H. Cytokine hypothesis of schizophrenia pathogenesis: evidence from human studies and animal models. Psychiatry Clin Neurosci. 2010; 64(3): 217–230.
    CrossRefPubMed
  19. Carter CJ. Schizophrenia susceptibility genes directly implicated in the life cycles of pathogens: cytomegalovirus, influenza, herpes simplex, rubella, and Toxoplasma gondii. Schizophr Bull. 2009; 35(6): 1163–1182.
    CrossRefPubMed
  20. Müller N. Inflammation in Schizophrenia: Pathogenetic Aspects and Therapeutic Considerations. Schizophrenia Bulletin. 2018; 44(5): 973–982.
    CrossRef
  21. Goldsmith DR, Rapaport MH, Miller BJ. A meta-analysis of blood cytokine network alterations in psychiatric patients: comparisons between schizophrenia, bipolar disorder and depression. Molecular Psychiatry. 2016; 21(12): 1696–1709.
    CrossRef
  22. Felger J, Mun J, Kimmel H, et al. Chronic Interferon-α Decreases Dopamine 2 Receptor Binding and Striatal Dopamine Release in Association with Anhedonia-Like Behavior in Nonhuman Primates. Neuropsychopharmacology. 2013; 38(11): 2179–2187.
    CrossRef
  23. Müller N, Riedel M, Scheppach C, et al. Beneficial antipsychotic effects of celecoxib add-on therapy compared to risperidone alone in schizophrenia. Am J Psychiatry. 2002; 159(6): 1029–1034.
    CrossRefPubMed
  24. Akhondzadeh S, Tabatabaee M, Amini H, et al. Celecoxib as adjunctive therapy in schizophrenia: a double-blind, randomized and placebo-controlled trial. Schizophr Res. 2007; 90(1-3): 179–185.
    CrossRefPubMed
  25. Müller N, Krause D, Dehning S, et al. Celecoxib treatment in an early stage of schizophrenia: results of a randomized, double-blind, placebo-controlled trial of celecoxib augmentation of amisulpride treatment. Schizophr Res. 2010; 121(1-3): 118–124.
    CrossRefPubMed
  26. Laan W, Grobbee DE, Selten JP, et al. Adjuvant aspirin therapy reduces symptoms of schizophrenia spectrum disorders: results from a randomized, double-blind, placebo-controlled trial. J Clin Psychiatry. 2010; 71(5): 520–527.
    CrossRefPubMed
  27. Girgis RR, Ciarleglio A, Choo T, et al. Randomizowane, podwójnie ślepe, kontrolowane placebo badanie kliniczne tocilizumabu, przeciwciała receptora interleukiny-6, dla pozostałych objawów w schizofrenii. Neuropsychopharmacology. 2018; 43: 1317–1323.
  28. Buchanan RW, Weiner E, Kelly DL, et al. Skojarzona terapia przeciwzapalna w leczeniu schizofrenii. J Clin Psychopharmacol. 2020; 40: 444–450.
  29. Grzywacz A, Samochowiec J. Genetyka psychiatryczna ― zastosowania kliniczne: teraźniejszość i przyszłość. Psychiatria po Dyplomie. 2011; 8(3).
  30. Foley C, Corvin A, Nakagome S. Genetics of Schizophrenia: Ready to Translate? Curr Psychiatry Rep. 2017; 19(9): 61.
    CrossRefPubMed
  31. Olejniczak B, Samochowiec J. Możliwości wykorzystania genetyki w psychiatrii. Psychiatria po Dyplomie. 2020; 17(5).
  32. Gispen-de Wied CC. Stress in schizophrenia: an integrative view. Eur J Pharmacol. 2000; 405(1-3): 375–384.
    CrossRefPubMed
  33. Stilo SA, Murray RM. Non-Genetic Factors in Schizophrenia. Curr Psychiatry Rep. 2019; 21(10): 100.
    CrossRefPubMed
  34. Gałecki P, Szulc A. Psychiatria. In: Lis-Olszewska D, Szulc A. ed. Schizofrenia, zaburzenia typu schizofrenii i urojeniowe (F20-F29). Edra Urban & Partner, Wrocław : 163.
  35. Wójciak P, Remlinger-Molenda A, Rybakowski J. Stages of the clinical course of schizophrenia (staging concept). Psychiatria Polska. 2016; 50(4): 717–730.
    CrossRef
  36. Cantor-Graae E, Selten JP. Schizophrenia and migration: a meta-analysis and review. Am J Psychiatry. 2005; 162(1): 12–24.
    CrossRefPubMed
  37. Łoza B, Murawiec S. Leki przeciwpsychotyczne w postaci długodziałających iniekcji w leczeniu schizofrenii — nowe standardy terapii. Psychiatria. 2015; 12(3): 119–127.
  38. Montes JM, Montes P, Hernández-Huerta D. Cariprazine in Three Acute Patients with Schizophrenia: A Real-World Experience. Neuropsychiatr Dis Treat. 2021; 17: 291–296.
    CrossRefPubMed
  39. Seeman MV. The Gut Microbiome and Treatment-Resistance in Schizophrenia. Psychiatr Q. 2020; 91(1): 127–136.
    CrossRefPubMed
  40. Meder J, Tyszkowska M, Jarema M, et al. Leki przeciwpsychotyczne w praktyce lekarza psychiatry.Leczenie pacjentów z rozpoznaniem schizofrenii lekoopornej. Psychiatria Polska. 2008; XLII(6): 859–873.
  41. Kucharska-Mazur J, Samochowiec J. Czy potrzebujemy nowych leków do leczenia schizofrenii? Psychiatria po Dyplomie. 2019; 16(3).
  42. Misiak B, Bieńkowski P, Samochowiec J. Cariprazine ― a novel antipsychotic drug and its place in the treatment of schizophrenia. Psychiatr Pol. 2018; 52(6): 971–981.
    CrossRefPubMed
  43. Wójciak P. Objawy negatywne w schizofrenii. Psychiatria po Dyplomie. 2020; 17: nr.
  44. Németh G, Laszlovszky I, Czobor P, et al. Cariprazine versus risperidone monotherapy for treatment of predominant negative symptoms in patients with schizophrenia: a randomised, double-blind, controlled trial. The Lancet. 2017; 389(10074): 1103–1113.
    CrossRef
  45. Gałecki P, Szulc A. Psychiatria, Lis-Olszewska D (red. ), Schizofrenia, zaburzenia typu schizofrenii i urojeniowe (F20-F29), Edra Urban & Partner, Wrocław. ; 2018: 174.
  46. Citrome L. Cariprazine for the Treatment of Schizophrenia: A Review of this Dopamine D3-Preferring D3/D2 Receptor Partial Agonist. Clin Schizophr Relat Psychoses. 2016; 10(2): 109–119.
    CrossRefPubMed
  47. Gray R, Brewin E, Noak J, et al. A review of the literature on HIV infection and schizophrenia: implications for research, policy and clinical practice. J Psychiatr Ment Health Nurs. 2002; 9(4): 405–409.
    CrossRefPubMed
  48. Bagchi A, Sambamoorthi U, McSpiritt E, et al. Use of antipsychotic medications among HIV-infected individuals with schizophrenia. Schizophr Res. 2004; 71(2-3): 435–444.
    CrossRefPubMed
  49. Hernández-Huerta D, Morillo-González J. Dopamine D partial agonists in the treatment of psychosis and substance use disorder comorbidity: a pharmacological alternative to consider? CNS Spectr. 2020 [Epub ahead of print]: 1–2.
    CrossRefPubMed
  50. Earley W, Durgam S, Lu K, et al. Safety and tolerability of cariprazine in patients with acute exacerbation of schizophrenia: a pooled analysis of four phase II/III randomized, double-blind, placebo-controlled studies. Int Clin Psychopharmacol. 2017; 32(6): 319–328.
    CrossRefPubMed
  51. Lee HJ, Choi BH, Choi JS, et al. Effects of cariprazine on hERG 1A and hERG 1A/3.1 potassium channels. Eur J Pharmacol. 2019; 854: 92–100.
    CrossRefPubMed
  52. Jarema M, Bieńkowski P, Heitzman J, et al. Paliperidone palmitate: effectiveness, safety, and the use for treatment of schizophrenia. Psychiatria Polska. 2017; 51(1): 7–21.
    CrossRef
  53. Fowler JA, Bettinger TL, Argo TR. Paliperidone extended-release tablets for the acute and maintenance treatment of schizophrenia. Clin Ther. 2008; 30(2): 231–248.
    CrossRefPubMed
  54. Hope JD, Keks NA. Paliperidone palmitate three-month depot formulation: a helpful innovation with practical pitfalls. Australas Psychiatry. 2018; 26(2): 206–209.
    CrossRefPubMed
  55. O'Donnell A, Rao S, Turkoz I, et al. Defining "Adequately Treated": A Post Hoc Analysis Examining Characteristics of Patients with Schizophrenia Successfully Transitioned from Once-Monthly Paliperidone Palmitate to Once-Every-3-Months Paliperidone Palmitate. Neuropsychiatr Dis Treat. 2021; 17: 1–9.
    CrossRefPubMed
  56. Hough D, Gopal S, Vijapurkar U, et al. Paliperidone palmitate maintenance treatment in delaying the time-to-relapse in patients with schizophrenia: a randomized, double-blind, placebo-controlled study. Schizophr Res. 2010; 116(2-3): 107–117.
    CrossRefPubMed
  57. Xeplion, Paliperydon. http://chpl.com.pl/#detail=11640223!64183194.
  58. Zeidler J, Mahlich J, Greiner W, et al. Cost effectiveness of paliperidone palmitate for the treatment of schizophrenia in Germany. Appl Health Econ Health Policy. 2013; 11(5): 509–521.
    CrossRefPubMed
  59. Einarson TR, Zilbershtein R, Skoupá J, et al. Economic and clinical comparison of atypical depot antipsychotic drugs for treatment of chronic schizophrenia in the Czech Republic. J Med Econ. 2013; 16(9): 1089–1095.
    CrossRefPubMed
  60. Morris MT, Tarpada SP. Long-Acting Injectable Paliperidone Palmitate: A Review of Efficacy and Safety. Psychopharmacol Bull. 2017; 47(2): 42–52.
    PubMed
  61. Patel R, Chesney E, Taylor M, et al. Is paliperidone palmitate more effective than other long-acting injectable antipsychotics? Psychol Med. 2018; 48(10): 1616–1623.
    CrossRefPubMed
  62. Li H, Rui Q, Ning X, et al. A comparative study of paliperidone palmitate and risperidone long-acting injectable therapy in schizophrenia. Prog Neuropsychopharmacol Biol Psychiatry. 2011; 35(4): 1002–1008.
    CrossRefPubMed
  63. Pandina G, Lane R, Gopal S, et al. A double-blind study of paliperidone palmitate and risperidone long-acting injectable in adults with schizophrenia. Prog Neuropsychopharmacol Biol Psychiatry. 2011; 35(1): 218–226.
    CrossRefPubMed
  64. Fleischhacker WW, Gopal S, Lane R, et al. A randomized trial of paliperidone palmitate and risperidone long-acting injectable in schizophrenia. Int J Neuropsychopharmacol. 2012; 15(1): 107–118.
    CrossRefPubMed
  65. McEvoy JP, Byerly M, Hamer RM, et al. Effectiveness of paliperidone palmitate vs haloperidol decanoate for maintenance treatment of schizophrenia: a randomized clinical trial. JAMA. 2014; 311(19): 1978–1987.
    CrossRefPubMed
  66. Mierzejewski P. Unikatowy wpływ arypiprazolu na funkcje poznawcze – miejsce w leczeniu młodzieży i pacjentów w wieku podeszłym, Psychiatry 2017; 14. Psychiatry. 2017; 14(2): 78–84.
  67. Mailman RB, Murthy V. Third generation antipsychotic drugs: partial agonism or receptor functional selectivity? Curr Pharm Des. 2010; 16(5): 488–501.
    CrossRefPubMed
  68. Sanford M. Lurazydon. CNS Drugs. 2012; 27(1): 67–80.
  69. Loebel A, Cucchiaro J, Sarma K, et al. Efficacy and safety of lurasidone 80 mg/day and 160 mg/day in the treatment of schizophrenia: a randomized, double-blind, placebo- and active-controlled trial. Schizophr Res. 2013; 145(1-3): 101–109.
    CrossRefPubMed
  70. Srisurapanont M, Suttajit S, Likhitsathian S, et al. A network meta-analysis of the dose-response effects of lurasidone on acute schizophrenia. Sci Rep. 2021; 11(1): 5571.
    CrossRefPubMed
  71. Horiguchi M, Hannaway KE, Adele-Kun AE. Subchronic treatment with lurasidone has both preventive and enduring reversal effects on the phencyclidine (PCP)-induced deficit in novel object recognition (NOR) in rats. Neuropsychopharmacol. 2011; 36(436).
  72. Kumar B, Kuhad A, Kuhad A. Lumateperone: a new treatment approach for neuropsychiatric disorders. Drugs Today (Barc). 2018; 54(12): 713–719.
    CrossRefPubMed
  73. Filip M, Gałecki P. Lurazydon – przeciwpsychotyczny lek z uniwersalnym profilem działania farmakologicznego. Psychiatria po Dyplomie. 2021; 18(1).
  74. Pompili M, Verzura C, Trovini G, et al. Lurasidone: efficacy and safety in the treatment of psychotic and mood disorders. Expert Opin Drug Saf. 2018; 17(2): 197–205.
    CrossRefPubMed
  75. Horiguchi M, Hannaway KE, Adele-Kun AE. Subchronic treatment with lurasidone has both preventive and enduring reversal effects on the phencyclidine (PCP)-induced deficit in novel object recognition (NOR) in rats. Neuropsychopharmacol. 2011; 36: 436.
  76. Meyer J, Mao Y, Pikalov A, et al. Weight change during long-term treatment with lurasidone. International Clinical Psychopharmacology. 2015; 30(6): 342–350.
    CrossRef
  77. Higuchi T, Ishigooka J, Iyo M, et al. Lurasidone in the treatment of schizophrenia: Results of a double-blind, placebo-controlled trial in Asian patients. Asia Pac Psychiatry. 2019; 11(2): e12352.
    CrossRefPubMed
  78. Bieńkowski P, Dudek D, Samochowiec J. Towards better non-selectivity: the role of 5-HT7 receptors in therapeutic efficacy of a second-generation antipsychotic, lurasidone. Psychiatria Polska. 2015; 49: 243–253.
    CrossRef
  79. ChPL, Latuda, Lurazydon. http://leki.urpl.gov.pl/files/53_Latuda.pdf.
  80. Meltzer HY, Li Z, Kaneda Y, et al. Serotonin receptors: their key role in drugs to treat schizophrenia. Prog Neuropsychopharmacol Biol Psychiatry. 2003; 27(7): 1159–1172.
    CrossRefPubMed
  81. Ishibashi T, Horisawa T, Tokuda K, et al. Pharmacological profile of lurasidone, a novel antipsychotic agent with potent 5-hydroxytryptamine 7 (5-HT7) and 5-HT1A receptor activity. J Pharmacol Exp Ther. 2010; 334(1): 171–181.
    CrossRefPubMed
  82. Corponi F, Fabbri C, Bitter I, et al. Novel antipsychotics specificity profile: A clinically oriented review of lurasidone, brexpiprazole, cariprazine and lumateperone. Eur Neuropsychopharmacol. 2019; 29(9): 971–985.
    CrossRefPubMed
  83. Ng-Mak D, Tongbram V, Ndirangu K, et al. Efficacy and metabolic effects of lurasidone versus brexpiprazole in schizophrenia: a network meta-analysis. J Comp Eff Res. 2018; 7(8): 737–748.
    CrossRefPubMed
  84. Das S, Barnwal P, Winston A B, et al. Brexpiprazole: so far so good. Ther Adv Psychopharmacol. 2016; 6(1): 39–54.
    CrossRefPubMed
  85. Antoun Reyad A, Girgis E, Mishriky R. Efficacy and safety of brexpiprazole in acute management of psychiatric disorders: a meta-analysis of randomized controlled trials. Int Clin Psychopharmacol. 2020; 35(3): 119–128.
    CrossRefPubMed
  86. Thase ME, Zhang P, Weiss C, et al. Efficacy and safety of brexpiprazole as adjunctive treatment in major depressive disorder: overview of four short-term studies. Expert Opin Pharmacother. 2019; 20(15): 1907–1916.
    CrossRefPubMed
  87. Kishi T, Ikuta T, Matsuda Y, et al. Aripiprazole vs. brexpiprazole for acute schizophrenia: a systematic review and network meta-analysis. Psychopharmacology. 2020; 237(5): 1459–1470.
    CrossRef
  88. Cooper D, Gupta V. Lumateperone, StatPearls Publishing; 2021. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK560844/.
  89. National Center for Biotechnology Information. PubChem Compound Summary for CID 21302490, Lumateperone. https://pubchem.ncbi.nlm.nih.gov/compound/Lumateperone (22.04.2021).
  90. Limandri BJ. Lumateperone: New Drug or Same Old Drug With a New Dress? J Psychosoc Nurs Ment Health Serv. 2020; 58(6): 9–12.
    CrossRefPubMed
  91. Blair HA. Lumateperone: First Approval. Drugs. 2020; 80(4): 417–423.
    CrossRefPubMed
  92. Greenwood J, Acharya RB, Marcellus V, et al. Lumateperone: A Novel Antipsychotic for Schizophrenia. Ann Pharmacother. 2021; 55(1): 98–104.
    CrossRefPubMed
  93. Correll CU, Davis RE, Weingart M, et al. Efficacy and Safety of Lumateperone for Treatment of Schizophrenia: A Randomized Clinical Trial. JAMA Psychiatry. 2020; 77(4): 349–358.
    CrossRefPubMed
  94. Vanover KE, Davis RE, Zhou Y, et al. Dopamine D receptor occupancy of lumateperone (ITI-007): a Positron Emission Tomography Study in patients with schizophrenia. Neuropsychopharmacology. 2019; 44(3): 598–605.
    CrossRefPubMed
  95. Vyas P, Hwang BJ, Brašić JR. An evaluation of lumateperone tosylate for the treatment of schizophrenia. Expert Opin Pharmacother. 2020; 21(2): 139–145.
    CrossRefPubMed
  96. Eaves S, Rey JA. Brexpiprazole (Rexulti): A New Monotherapy for Schizophrenia and Adjunctive Therapy for Major Depressive Disorder. P T. 2016; 41(7): 418–422.
    PubMed
  97. Ivkovic J, Lindsten A, George V, et al. Effect of Brexpiprazole on Prolactin: An Analysis of Short- and Long-Term Studies in Schizophrenia. J Clin Psychopharmacol. 2019; 39(1): 13–19.
    CrossRefPubMed
  98. Wesołowska A, Jastrzębska-Więsek M, Cios A, et al. The preclinical discovery and development of paliperidone for the treatment of schizophrenia. Expert Opin Drug Discov. 2020; 15(3): 279–292.
    CrossRefPubMed
  99. Pouget JG, Müller DJ. Pharmacogenetics of antipsychotic treatment in schizophrenia. Methods Mol Biol. 2014; 1175: 557–587.
    CrossRefPubMed
  100. Mihaljević-Peles A, Sagud M, Bozina N, et al. Pharmacogenetics and antipsychotics in the light of personalized pharmacotherapy. Psychiatr Danub. 2010; 22(2): 335–337.
    PubMed
  101. Wall CA, Oldenkamp C, Swintak C. Bezpieczeństwo i skuteczność badań farmakogenetycznych w psychofarmakologii dziecięcej, Psychiatria po Dyplomie. 2010; 7(4).
  102. Moons T, de Roo M, Claes S, et al. Relationship between P-glycoprotein and second-generation antipsychotics. Pharmacogenomics. 2011; 12(8): 1193–1211.
    CrossRefPubMed
  103. Schinkel AH. P-Glycoprotein, a gatekeeper in the blood-brain barrier. Adv Drug Deliv Rev. 1999; 36(2-3): 179–194.
    CrossRefPubMed
  104. Bartels AL, Willemsen ATM, Kortekaas R, et al. Decreased blood-brain barrier P-glycoprotein function in the progression of Parkinson's disease, PSP and MSA. J Neural Transm (Vienna). 2008; 115(7): 1001–1009.
    CrossRefPubMed
  105. Hoosain FG, Choonara YE, Tomar LK, et al. Bypassing P-Glycoprotein Drug Efflux Mechanisms: Possible Applications in Pharmacoresistant Schizophrenia Therapy. Biomed Res Int. 2015; 2015: 484963.
    CrossRefPubMed
  106. van der Meel R, Fens MH, Vader P, et al. Extracellular vesicles as drug delivery systems: lessons from the liposome field. J Control Release. 2014; 195: 72–85.
    CrossRefPubMed
  107. Guan F, Zhang T, Han W, et al. Relationship of SNAP25 variants with schizophrenia and antipsychotic-induced weight change in large-scale schizophrenia patients. Schizophr Res. 2020; 215: 250–255.
    CrossRefPubMed
  108. Arranz MJ, de Leon J. Pharmacogenetics and pharmacogenomics of schizophrenia: a review of last decade of research. Mol Psychiatry. 2007; 12(8): 707–747.
    CrossRefPubMed
  109. Nucifora FC, Woznica E, Lee BJ, et al. Treatment resistant schizophrenia: Clinical, biological, and therapeutic perspectives. Neurobiol Dis. 2019; 131: 104257.
    CrossRefPubMed
  110. Rossi S, Hallett M, Rossini PM, et al. Safety of TMS Consensus Group. Safety, ethical considerations, and application guidelines for the use of transcranial magnetic stimulation in clinical practice and research. Clin Neurophysiol. 2009; 120(12): 2008–2039.
    CrossRefPubMed
  111. Antczak J, Rakowicz M. Przezczaszkowa stymulacja magnetyczna w praktyce klinicznej. Neurologia po Dyplomie. 2013; 8(6): 28–37.
  112. Cole JC, Green Bernacki C, Helmer A, et al. Efficacy of Transcranial Magnetic Stimulation (TMS) in the Treatment of Schizophrenia: A Review of the Literature to Date. Innov Clin Neurosci. 2015; 12(7-8): 12–19.
    PubMed
  113. Dougall N, Maayan N, Soares-Weiser K, et al. Transcranial magnetic stimulation (TMS) for schizophrenia. Cochrane Database Syst Rev. 2015(8): CD006081.
    CrossRefPubMed
  114. Mehta UM, Naik SS, Thanki MV, et al. Investigational and Therapeutic Applications of Transcranial Magnetic Stimulation in Schizophrenia. Curr Psychiatry Rep. 2019; 21(9): 89.
    CrossRefPubMed
  115. Wieczorek T, Kobyłko A, Stramecki F, et al. Przezczaszkowa stymulacja magnetyczna (TMS) w terapii zaburzeń psychicznych – aktualny przegląd badań. Psychiatr Pol. 2020; 167: 1–19.
  116. Eldaief MC, Press DZ, Pascual-Leone A. Transcranial magnetic stimulation in neurology: A review of established and prospective applications. Neurol Clin Pract. 2013; 3(6): 519–526.
    CrossRefPubMed
  117. Firth J, Cotter J, Carney R, et al. The pro-cognitive mechanisms of physical exercise in people with schizophrenia. Br J Pharmacol. 2017; 174(19): 3161–3172.
    CrossRefPubMed
  118. Zorzo C, Banqueri M, Higarza SG, et al. Current State of Transcranial Magnetic Stimulation and its use in Psychiatry. Actas Esp Psiquiatr. 2019; 47(3): 110–120.
    PubMed
  119. Thomas F, Bouaziz N, Gallea C, et al. Structural and functional brain biomarkers of clinical response to rTMS of medication-resistant auditory hallucinations in schizophrenia patients: study protocol for a randomized sham-controlled double-blind clinical trial. Trials. 2019; 20(1): 229.
    CrossRefPubMed
  120. Dlabac-de Lange JJ, Bais L, van Es FD, et al. Efficacy of bilateral repetitive transcranial magnetic stimulation for negative symptoms of schizophrenia: results of a multicenter double-blind randomized controlled trial. Psychol Med. 2015; 45(6): 1263–1275.
    CrossRefPubMed
  121. Quan WX, Zhu XL, Qiao H, et al. The effects of high-frequency repetitive transcranial magnetic stimulation (rTMS) on negative symptoms of schizophrenia and the follow-up study. Neurosci Lett. 2015; 584: 197–201.
    CrossRefPubMed
  122. Lefaucheur JP, André-Obadia N, Antal A, et al. Evidence-based guidelines on the therapeutic use of repetitive transcranial magnetic stimulation (rTMS). Clin Neurophysiol. 2014; 125(11): 2150–2206.
    CrossRefPubMed
  123. Wang J, Deng XP, Wu YY, et al. High-Frequency rTMS of the Motor Cortex Modulates Cerebellar and Widespread Activity as Revealed by SVM. Front Neurosci. 2020; 14: 186.
    CrossRefPubMed
  124. Nathou C, Duprey E, Simon G, et al. Effects of low- and high-frequency repetitive transcranial magnetic stimulation on long-latency auditory evoked potentials. Neurosci Lett. 2018; 686: 198–204.
    CrossRefPubMed
  125. Hoogendam JM, Ramakers GMJ, Di Lazzaro V. Physiology of repetitive transcranial magnetic stimulation of the human brain. Brain Stimul. 2010; 3(2): 95–118.
    CrossRefPubMed
  126. Perera T, George MS, Grammer G, et al. The Clinical TMS Society Consensus Review and Treatment Recommendations for TMS Therapy for Major Depressive Disorder. Brain Stimul. 2016; 9(3): 336–346.
    CrossRefPubMed
  127. Marzouk T, Winkelbeiner S, Azizi H, et al. Transcranial Magnetic Stimulation for Positive Symptoms in Schizophrenia: A Systematic Review. Neuropsychobiology. 2020; 79(6): 384–396.
    CrossRefPubMed
  128. Luine VN. Estradiol and cognitive function: past, present and future. Horm Behav. 2014; 66(4): 602–618.
    CrossRefPubMed
  129. Pfueller U, Roesch-Ely D, Mundt C, et al. Leczenie zaburzeń funkcji poznawczych w schizofrenii Część I: Diagnostyka psychologiczna i trening poznawczy. Psychiatria po Dyplomie. 2011; 8(1).
  130. Wilczyńska K, Orlof W, Rozenek E, et al. Współczesny chory na schizofrenię, współczesne możliwości terapii. Psychiatria po Dyplomie. 2019; 16: nr.
  131. Krug A, Stein F, Kircher T. Kognitive Störungen bei Schizophrenie. Der Nervenarzt. 2019; 91(1): 2–9.
    CrossRef
  132. Vicario-Abejón C, Owens D, McKay R, et al. Role of neurotrophins in central synapse formation and stabilization. Nat Rev Neurosci. 2002; 3(12): 965–974.
    CrossRefPubMed
  133. Nieto R, Kukuljan M, Silva H. BDNF and schizophrenia: from neurodevelopment to neuronal plasticity, learning, and memory. Front Psychiatry. 2013; 4: 45.
    CrossRefPubMed
  134. Jindal RD, Pillai AK, Mahadik SP, et al. Decreased BDNF in patients with antipsychotic naïve first episode schizophrenia. Schizophr Res. 2010; 119(1-3): 47–51.
    CrossRefPubMed
  135. McGregor C, Riordan A, Thornton J. Estrogens and the cognitive symptoms of schizophrenia: Possible neuroprotective mechanisms. Front Neuroendocrinol. 2017; 47: 19–33.
    CrossRefPubMed
  136. Libman-Sokołowska M, Drozdowicz E, Nasierowski T, et al. BDNF jako biomarker w przebiegu i leczeniu schizofrenii. Psychiatr Pol. 2015; 49(6): 1149–1158.
  137. Nuechterlein KH, Ventura J, McEwen SC, et al. Enhancing Cognitive Training Through Aerobic Exercise After a First Schizophrenia Episode: Theoretical Conception and Pilot Study. Schizophr Bull. 2016; 42 Suppl 1: S44–S52.
    CrossRefPubMed
  138. Kim Hj, Song Bk, So B, et al. Increase of circulating BDNF levels and its relation to improvement of physical fitness following 12 weeks of combined exercise in chronic patients with schizophrenia: a pilot study. Psychiatry Res. 2014; 220(3): 792–796.
    CrossRefPubMed
  139. Kuo FC, Lee CH, Hsieh CH, et al. Lifestyle modification and behavior therapy effectively reduce body weight and increase serum level of brain-derived neurotrophic factor in obese non-diabetic patients with schizophrenia. Psychiatry Res. 2013; 209(2): 150–154.
    CrossRefPubMed
  140. Deste G, Barlati S, Galluzzo A, et al. Effectiveness of Cognitive Remediation in Early Versus Chronic Schizophrenia: A Preliminary Report. Front Psychiatry. 2019; 10: 236.
    CrossRefPubMed
  141. Bon L, Franck N. The impact of cognitive remediation on cerebral activity in schizophrenia: Systematic review of the literature. Brain Behav. 2018; 8(3): e00908.
    CrossRefPubMed
  142. Butler AC, Chapman JE, Forman EM, et al. The empirical status of cognitive-behavioral therapy: a review of meta-analyses. Clin Psychol Rev. 2006; 26(1): 17–31.
    CrossRefPubMed
  143. Pankowski D, Kowalski J, Gawęda Ł. The effectiveness of metacognitive training for patients with schizophrenia: a narrative systematic review of studies published between 2009 and 2015. Psychiatria Polska. 2016; 50(4): 787–803.
    CrossRef
  144. Telichowska-Leśna A. Zastosowanie i skuteczność terapii poznawczo-behawioralnej w leczeniu schizofrenii. Psychiatria. 2007; 4(2): 60–68.
  145. Fei X, Wang S, Zheng X, et al. Global research on cognitive behavioural therapy for schizophrenia from 2000 to 2019: a bibliometric analysis via CiteSpace. Gen Psychiatr. 2021; 34(1): e100327.
    CrossRefPubMed
  146. Batinic B. Cognitive models of positive and negative symptoms of schizophrenia and implications for treatment. Psychiatria Danubina. 2019; 31(Suppl. 2): S181–S184.
  147. Barbieri A, Visco-Comandini F. Efficacia delle terapie cognitive della terza onda nel trattamento delle psicosi: una meta-rassegna [Efficacy of third wave cognitive therapies in the treatment of psychosis: a meta-review]. Riv Psichiatr. 2020; 55(2): 61–70.
  148. Vujanovic AA, Meyer TD, Heads AM, et al. Cognitive-behavioral therapies for depression and substance use disorders: An overview of traditional, third-wave, and transdiagnostic approaches. Am J Drug Alcohol Abuse. 2017; 43(4): 402–415.
    CrossRefPubMed
  149. Kahl KG, Winter L, Schweiger U. The third wave of cognitive behavioural therapies: what is new and what is effective? Curr Opin Psychiatry. 2012; 25(6): 522–528.
    CrossRefPubMed
  150. Külz A, Barton B, Voderholzer U. [Third Wave Therapies of Cognitive Behavioral Therapy for Obsessive Compulsive Disorder: A Reasonable Add-on Therapy for CBT? State of the Art]. Psychother Psychosom Med Psychol. 2016; 66(3-4): 106–111.
    CrossRefPubMed
  151. Mehl S, Werner D, Lincoln T. Does Cognitive Behavior Therapy for psychosis (CBTp) show a sustainable effect on delusions? A meta-analysis. Frontiers in Psychology. 2015; 6.
    CrossRef
  152. Laws KR, Darlington N, Kondel TK, et al. Cognitive Behavioural Therapy for schizophrenia - outcomes for functioning, distress and quality of life: a meta-analysis. BMC Psychol. 2018; 6(1): 32.
    CrossRefPubMed
  153. Sitko K, Bewick B, Owens D, et al. Meta-analysis and Meta-regression of Cognitive Behavioral Therapy for Psychosis (CBTp) Across Time: The Effectiveness of CBTp has Improved for Delusions. Schizophrenia Bulletin Open. 2020; 1(1).
    CrossRef
  154. Balzan RP, Mattiske JK, Delfabbro P, et al. Zindywidualizowany trening metapoznawczy (MCT +) redukuje urojenia objawy psychozy: randomizowane badanie kliniczne. Schizophr Bull. 2019; 45(1): 27–36.
  155. Liu YC, Tang CC, Hung TT, et al. The Efficacy of Metacognitive Training for Delusions in Patients With Schizophrenia: A Meta-Analysis of Randomized Controlled Trials Informs Evidence-Based Practice. Worldviews Evid Based Nurs. 2018; 15(2): 130–139.
    CrossRefPubMed
  156. Eichner C, Berna F. Acceptance and Efficacy of Metacognitive Training (MCT) on Positive Symptoms and Delusions in Patients With Schizophrenia: A Meta-analysis Taking Into Account Important Moderators. Schizophr Bull. 2016; 42(4): 952–962.
    CrossRefPubMed
  157. Hassanpour F, Zarghami M, Mouodi S, et al. Adjunctive Memantine Treatment of Schizophrenia: A Double-Blind, Randomized Placebo-Controlled Study. J Clin Psychopharmacol. 2019; 39(6): 634–638.
    CrossRefPubMed
  158. Mazinani R, Nejati S, Khodaei M. Effects of memantine added to risperidone on the symptoms of schizophrenia: A randomized double-blind, placebo-controlled clinical trial. Psychiatry Res. 2017; 247: 291–295.
    CrossRefPubMed
  159. Koola MM, Looney SW, Hong H, et al. Meta-analysis of randomized controlled trials of galantamine in schizophrenia: significant cognitive enhancement. Psychiatry Res. 2020; 291: 113285.
    CrossRefPubMed
  160. Horisawa T, Ishibashi T, Nishikawa H, et al. The effects of selective antagonists of serotonin 5-HT7 and 5-HT1A receptors on MK-801-induced impairment of learning and memory in the passive avoidance and Morris water maze tests in rats: mechanistic implications for the beneficial effects of the novel atypical antipsychotic lurasidone. Behav Brain Res. 2011; 220(1): 83–90.
    CrossRefPubMed
  161. Meltzer HY, Massey BW. The role of serotonin receptors in the action of atypical antipsychotic drugs. Curr Opin Pharmacol. 2011; 11(1): 59–67.
    CrossRefPubMed
  162. Filip M, Gałecki P. Filip M, Gałecki P, Lurazydon – przeciwpsychotyczny lek z uniwersalnym profilem działania farmakologicznego, Psychiatria po Dyplomie, tom 18, nr. ; 1: 2021.
  163. Tanzer T, Shah S, Benson C, et al. Varenicline for cognitive impairment in people with schizophrenia: systematic review and meta-analysis. Psychopharmacology (Berl). 2020; 237(1): 11–19.
    CrossRefPubMed
  164. Kumar PN, Mohemmedali SP, Anish PK, et al. Cognitive effects with rivastigmine augmentation of risperidone: A 12-month, randomized, double-blind, placebo-controlled study in schizophrenia. Indian J Psychiatry. 2017; 59(2): 219–224.
    CrossRefPubMed
  165. Park S, Yi KiK, Kim MS, et al. Effects of ziprasidone and olanzapine on body composition and metabolic parameters: an open-label comparative pilot study. Behav Brain Funct. 2013; 9: 27.
    CrossRefPubMed
  166. Muench J, Hamer AM. Adverse effects of antipsychotic medications. Am Fam Physician. 2010; 81(5): 617–622.
    PubMed
  167. Maric NP, Jovicic MJ, Mihaljevic M, et al. Improving Current Treatments for Schizophrenia. Drug Dev Res. 2016; 77(7): 357–367.
    CrossRefPubMed
  168. Hasan AAH, Belkum CV. Psychoeducational Interventions for People with Schizophrenia: Findings from the Systematic Reviews. Issues Ment Health Nurs. 2019; 40(6): 518–534.
    CrossRefPubMed
  169. Wichniak A, Dudek D, Heitzman J, et al. Metabolic risk reduction in patients with schizophrenia treated with antipsychotics: recommendations of the Polish Psychiatric Association. Psychiatr Pol. 2019; 53(6): 1191–1218.
    CrossRefPubMed
  170. Hasan A, Falkai P, Lehmann I, et al. Schizophrenia. Dtsch Arztebl Int. 2020; 117(24): 412–419.
    CrossRefPubMed
  171. Al-HadiHasan A, Callaghan P, Lymn JS. Qualitative process evaluation of a psycho-educational intervention targeted at people diagnosed with schizophrenia and their primary caregivers in Jordan. BMC Psychiatry. 2017; 17(1): 68.
    CrossRefPubMed

Regulamin

Ważne: serwis https://journals.viamedica.pl/ wykorzystuje pliki cookies. Więcej >>

Używamy informacji zapisanych za pomocą plików cookies m.in. w celach statystycznych, dostosowania serwisu do potrzeb użytkownika (np. język interfejsu) i do obsługi logowania użytkowników. W ustawieniach przeglądarki internetowej można zmienić opcje dotyczące cookies. Korzystanie z serwisu bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zapisane w pamięci komputera. Więcej informacji można znaleźć w naszej Polityce prywatności.

Czym są i do czego służą pliki cookie możesz dowiedzieć się na stronie wszystkoociasteczkach.pl.

Wydawcą serwisu jest VM Media Group sp z o.o., ul. Świętokrzyska 73, 80–180 Gdańsk

tel.:+48 58 320 94 94, faks:+48 58 320 94 60, e-mail:  viamedica@viamedica.pl