dostęp płatny
Tom 18, Nr 2 (2021)
Artykuł przeglądowy
Opublikowany online: 2020-12-14
Pobierz cytowanie
Typ osobowości D a choroba niedokrwienna serca
1
, 2, 1, 3, 1
, 2, 1, 3, 1
Afiliacje- Katedra i Oddział Kliniczny Psychiatrii, Wydział Nauk Medycznych w Zabrzu, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
- Oddział Psychiatryczny Szpitala Specjalistycznego w Chorzowie, ul. Zjednoczenia 10, 41-500 Chorzów, Polska
- III Katedra i Oddział Kliniczny Kardiologii, Śląskie Centrum Chorób Serca w Zabrzu
dostęp płatny
Tom 18, Nr 2 (2021)
Artykuły przeglądowe
Opublikowany online: 2020-12-14
Streszczenie
Choroby układu sercowo-naczyniowego, w tym głównie choroba niedokrwienna serca w dalszym ciągu stanowią
główną przyczynę zgonów oraz trwałego inwalidztwa na świecie oraz w Polsce. Rola czynników somatycznych
w procesie ich rozwoju jest bardzo dobrze zbadana i niepodważalna, natomiast wiedza dotycząca wpływu czynników
behawioralnych i osobowościowych jest często niedoceniana. W ostatnim czasie sukcesywnie przybywa
informacji na temat związku różnego rodzaju aspektów struktury osobowości z rozwojem i przebiegiem chorób
układu krążenia. Celem naszego opracowania jest przybliżenie czytelnikowi wzajemnych zależności między osobowością
typu D i chorobą niedokrwienną serca a szczególnie zwrócenie uwagi na problematykę wpływu cech
osobowości typu D na przebieg i rokowanie w tej chorobie.
Streszczenie
Choroby układu sercowo-naczyniowego, w tym głównie choroba niedokrwienna serca w dalszym ciągu stanowią
główną przyczynę zgonów oraz trwałego inwalidztwa na świecie oraz w Polsce. Rola czynników somatycznych
w procesie ich rozwoju jest bardzo dobrze zbadana i niepodważalna, natomiast wiedza dotycząca wpływu czynników
behawioralnych i osobowościowych jest często niedoceniana. W ostatnim czasie sukcesywnie przybywa
informacji na temat związku różnego rodzaju aspektów struktury osobowości z rozwojem i przebiegiem chorób
układu krążenia. Celem naszego opracowania jest przybliżenie czytelnikowi wzajemnych zależności między osobowością
typu D i chorobą niedokrwienną serca a szczególnie zwrócenie uwagi na problematykę wpływu cech
osobowości typu D na przebieg i rokowanie w tej chorobie.
Pełny tekst:
Dodaj do koszyka: 49,00 PLN
Pobierz cytowanie
Słowa kluczowe
choroba niedokrwienna serca, choroby sercowo-naczyniowe, osobowość typu D, śmiertelność, rokowanie
Informacje o artykuleTytuł
Typ osobowości D a choroba niedokrwienna serca
Czasopismo
Numer
Typ artykułu
Artykuł przeglądowy
Strony
129-135
Opublikowany online
2020-12-14
Wyświetlenia strony
1331
Wyświetlenia/pobrania artykułu
252
DOI
Rekord bibliograficzny
Psychiatria 2021;18(2):129-135.
Słowa kluczowe
choroba niedokrwienna serca
choroby sercowo-naczyniowe
osobowość typu D
śmiertelność
rokowanie
Autorzy
Magdalena Piegza
Jacek Pająk
Aleksandra Leksowska
Jacek Piegza
Piotr Wacław Gorczyca
Referencje (38)- https://ec.europa.eu/Eurostat/statistics-explained/pdfscache/13824.pdf.
- https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/ludnosc/ludnosc/statystyka-zgonow-i-umieralnosci-z-powodu-chorob-ukladu-krazenia,22,1.html?contrast=default.
- http://bip.stat.gov.pl/organizacja-statystyki-publicznej/rzadowa-rada- ludnosciowa/publikacje-rzadowej-rady-ludnosciowej/.
- https://www.termedia.pl/mz/Krete-drogi-profilaktyki-chorob-ukladu-krazenia,36491.html.
- Pervin LA. Psychologia osobowości. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2002.
- Ogińska-Bulik N. Osobowość typu D. Teoria i badania. Wydawnictwo AHE, Łódź 2009.
- Denollet J. DS14: standard assessment of negative affectivity, social inhibition, and Type D personality. Psychosom Med. 2005; 67(1): 89–97.
- Ogińska-Bulik N, Juczyński Z. Skala do pomiaru Typu D – DS-14. In: Narzędzia pomiaru stresu i radzenia sobie ze stresem. Pracownia Testów Psychologicznych 2009: 71–85.
- Trigo M, Silva D, Rocha E. Psychosocial risk factors in coronary heart disease: beyond type A behavior. Rev Port Cardiol. 2005; 24(2): 261–281.
- Sparagon B, Friedman M, Breall W, et al. Type A behavior and coronary atherosclerosis. Atherosclerosis. 2001; 156(1): 145–149.
- Pérez-Garcia A, Sanjuán P. Type-A Behaviour Pattern's (global and main components) attentional performance, cardiovascular reactivity, and causal attributions in the presence of different levels of interference. Personality and Individual Differences. 1996; 20(1): 81–93.
- Schwalbe FC. Relationship between Type A personality and coronary heart disease. Analysis of five cohort studies. J Fla Med Assoc. 1990; 77(9): 803–805.
- Mitaishvili N, Danelia M. Personality type and coronary heart disease. Georgian Med News. 2006(134): 58–60.
- Freeman Z. Is type A behaviour a cause of coronary heart disease? Med J Aust. 1986; 145(6): 262–270.
- Šmigelskas K, Žemaitienė N, Julkunen J, et al. Type A behavior pattern is not a predictor of premature mortality. Int J Behav Med. 2015; 22(2): 161–169.
- Petticrew MP, Lee K, McKee M. Type A behavior pattern and coronary heart disease: Philip Morris's "crown jewel". Am J Public Health. 2012; 102(11): 2018–2025.
- Sroka T. Psychologiczne czynniki ryzyka choroby wieńcowej - wzór zachowania A (WZA). In: Dolińska-Zygmunt G. ed. Podstawy psychologii zdrowia. Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2001: 191–208.
- Bętkowska-Korpała B. Rola Wzoru Zachowania A w prewencji wtórnej choroby niedokrwiennej serca. In: Wrześniewski K, Włodarczyk D. ed. Choroba niedokrwienna serca. GWP, Gdańsk 2004: 175–197.
- Steca P, D'Addario M, Magrin ME, et al. A Type A and Type D Combined Personality Typology in Essential Hypertension and Acute Coronary Syndrome Patients: Associations with Demographic, Psychological, Clinical, and Lifestyle Indicators. PLoS One. 2016; 11(9): e0161840.
- Kanten P, Gumustekin G, Kanten S. Exploring the role of A, B, C and D Personality Types On Individual Work-Related Behaviors and Health Problems. Theoretical Model. International Journal of Business and Management Invention. 2017; 6: 29–37.
- Dolińska-Zygmunt G. Psychologiczne uwarunkowania podatności na choroby. In: Dolińska-Zygmunt G. ed. Podstawy psychologii zdrowia. Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2001: 169–189.
- Kupper N, Denollet J. Type D personality as a risk factor in coronary heart disease: a review of current evidence. Curr Cardiol Rep. 2018; 20(11).
- Piepoli M, Hoes A, Agewall S, et al. 2016 European Guidelines on cardiovascular disease prevention in clinical practice. European Heart Journal. 2016; 37(29): 2315–2381.
- Svansdottir E, Denollet J, Thorsson B, et al. Association of type D personality with unhealthy lifestyle, and estimated risk of coronary events in the general Icelandic population. Eur J Prev Cardiol. 2013; 20(2): 322–330.
- Svansdottir E, van den Broek KC, Karlsson HD, et al. Type D personality is associated with impaired psychological status and unhealthy lifestyle in Icelandic cardiac patients: a cross-sectional study. BMC Public Health. 2012; 12: 42.
- Kupper N, Pedersen SS, Höfer S, et al. Cross-cultural analysis of type D (distressed) personality in 6222 patients with ischemic heart disease: a study from the International HeartQoL Project. Int J Cardiol. 2013; 166(2): 327–333.
- Annagür BB, Demir K, Avci A, et al. Impact of a type D personality on clinical and psychometric properties in a sample of Turkish patients with a first myocardial infarction. J Psychiatr Pract. 2017; 23(1): 3–10.
- Oliva F, Versino E, Gammino L, et al. Type D personality and essential hypertension in primary care: a cross-sectional observational study within a cohort of patients visiting general practitioners. J Nerv Ment Dis. 2016; 204(1): 43–48.
- Leu HB, Yin WH, Tseng WK, et al. Impact of type D personality on clinical outcomes in Asian patients with stable coronary artery disease. J Formos Med Assoc. 2019; 118(3): 721–729.
- Wang Y, Liu G, Gao X, et al. Prognostic value of type D personality for in-stent restenosis in coronary artery disease patients treated with drug-eluting stent. Psychosom Med. 2018; 80(1): 95–102.
- Denollet J, van Felius RA, Lodder P, et al. Predictive value of Type D personality for impaired endothelial function in patients with coronary artery disease. Int J Cardiol. 2018; 259: 205–210.
- Howard S, Hughes BM. Type D personality is associated with a sensitized cardiovascular response to recurrent stress in men. Biol Psychol. 2013; 94(2): 450–455.
- Ogińska-Bulik N. Type D personality and quality of life in subjects after myocardial infarction. Kardiol Pol. 2014; 72(7): 624–630.
- Zuccarella-Hackl C, von Känel R, Thomas L, et al. Higher macrophage superoxide anion production in coronary artery disease (CAD) patients with Type D personality. Psychoneuroendocrinology. 2016; 68: 186–193.
- Garcia-Retamero R, Petrova D, Arrebola-Moreno A, et al. Type D personality is related to severity of acute coronary syndrome in patients with recurrent cardiovascular disease. Br J Health Psychol. 2016; 21(3): 694–711.
- Kupper N, Denollet J. Explaining heterogeneity in the predictive value of Type D personality for cardiac events and mortality. Int J Cardiol. 2016; 224: 119–124.
- Beutel ME, Wiltink J, Till Y, et al. Type D personality as a cardiovascular risk marker in the general population: results from the Gutenberg health study. Psychother Psychosom. 2012; 81(2): 108–117.
- Saleem D, Saleem T, Waheed D. Type D personality; type a behavior pattern, a stratified comorbidity and coping in patients with cardiovascular disease. THE PROFESSIONAL MEDICAL JOURNAL. 2016; 23(12): 1546–1553.
