Multimedialna platforma wiedzy medycznej Internetowa Księgarnia Medyczna Kalendarium Konferencji
Psychiatria
MENU
Na skróty Zdeponuj artykuł Wytyczne dla autorów Ahead of print Recenzenci 2022 Kolegium redakcyjne

dostęp otwarty

Tom 17, Nr 2 (2020)
Artykuł przeglądowy
Opublikowany online: 2020-05-30
Pokaż PDF Pobierz plik PDF
Pobierz cytowanie

Farmakologiczne leczenie choroby Alzheimera — współczesne możliwości

Leszek Bidzan1
DOI: 10.5603/PSYCH.2020.0016
·
Psychiatria 2020;17(2):87-94.
Afiliacje
  1. Klinika Psychiatrii Rozwojowej, Zaburzeń Psychotycznych i Wieku Podeszłego Gdański Uniwersytet Medyczny, Srebrniki 1,, 80-282 Gdańsk, Polska

dostęp otwarty

Tom 17, Nr 2 (2020)
Artykuły przeglądowe
Opublikowany online: 2020-05-30

Streszczenie

Obecnie liczbę osób z chorobą Alzheimera (AD) na świecie szacuje się na 46 milionów. Istnieje pilna potrzeba opracowania metod terapeutycznych hamujących lub przynajmniej spowalniających postępujące zaburzenia poznawcze w AD. W ciągu ostatnich dekad badaniom poddano wiele różnorodnych środków. Największe nadzieje wiązano z inhibitorami b-sekretaz, immunologicznymi metodami skierowanymi przeciwko Ab, przeciwutleniaczami, lekami przeciwzapalnymi oraz wieloma produktami naturalnymi. Pomimo wielkich wysiłków poniesionych przy próbie opracowania skuteczniejszych metod terapii AD, dotychczasowe zakończyły się niepowodzeniem. Badane substancje nie wpływały pozytywnie na funkcje poznawcze lub badania należało przerwać z uwagi na zdarzenia niepożądane. Obecna terapia AD jest nadal oparta na inhibitorach acetylocholinesterazy i na antagoniście receptora NMDA — memantynie, środkach wprowadzonych do kliniki na przełomie wieków. Pomimo krytycznych opinii co do skuteczności inhibitorów acetylocholiny oraz memantyny, faktem jest, że środki te wpływają pozytywnie na funkcje poznawcze u osób chorych. Skojarzona terapia może wiązać sie z lepszym efektem terapeutycznym z powodu odmiennego mechanizmu działania memantyny i AChEIs. Ponadto w badaniach przedklinicznych zwrócono uwagę na możliwe działanie neuroprotekcyjne zarówno memantyny jak i AChEIs.

Streszczenie

Obecnie liczbę osób z chorobą Alzheimera (AD) na świecie szacuje się na 46 milionów. Istnieje pilna potrzeba opracowania metod terapeutycznych hamujących lub przynajmniej spowalniających postępujące zaburzenia poznawcze w AD. W ciągu ostatnich dekad badaniom poddano wiele różnorodnych środków. Największe nadzieje wiązano z inhibitorami b-sekretaz, immunologicznymi metodami skierowanymi przeciwko Ab, przeciwutleniaczami, lekami przeciwzapalnymi oraz wieloma produktami naturalnymi. Pomimo wielkich wysiłków poniesionych przy próbie opracowania skuteczniejszych metod terapii AD, dotychczasowe zakończyły się niepowodzeniem. Badane substancje nie wpływały pozytywnie na funkcje poznawcze lub badania należało przerwać z uwagi na zdarzenia niepożądane. Obecna terapia AD jest nadal oparta na inhibitorach acetylocholinesterazy i na antagoniście receptora NMDA — memantynie, środkach wprowadzonych do kliniki na przełomie wieków. Pomimo krytycznych opinii co do skuteczności inhibitorów acetylocholiny oraz memantyny, faktem jest, że środki te wpływają pozytywnie na funkcje poznawcze u osób chorych. Skojarzona terapia może wiązać sie z lepszym efektem terapeutycznym z powodu odmiennego mechanizmu działania memantyny i AChEIs. Ponadto w badaniach przedklinicznych zwrócono uwagę na możliwe działanie neuroprotekcyjne zarówno memantyny jak i AChEIs.

Pełny tekst:

Pokaż PDF Pobierz plik PDF
Pobierz cytowanie

Słowa kluczowe

choroba Alzheimera farmakoterapia, current trends

Informacje o artykule
Tytuł

Farmakologiczne leczenie choroby Alzheimera — współczesne możliwości

Czasopismo

Psychiatria

Numer

Tom 17, Nr 2 (2020)

Typ artykułu

Artykuł przeglądowy

Strony

87-94

Opublikowany online

2020-05-30

Wyświetlenia strony

1581

Wyświetlenia/pobrania artykułu

1213

DOI

10.5603/PSYCH.2020.0016

Rekord bibliograficzny

Psychiatria 2020;17(2):87-94.

Słowa kluczowe

choroba Alzheimera farmakoterapia
current trends

Autorzy

Leszek Bidzan

Referencje (66)
  1. https://www.alz.co.uk/research/statistics.
  2. Hurd MD, Martorell P, Langa K, et al. Monetary costs of dementia in the United States. N Engl J Med. 2013; 368(14): 1326–1334.
    CrossRefPubMed
  3. Martorana A, Esposito Z, Koch G. Beyond the cholinergic hypothesis: do current drugs work in Alzheimer's disease? CNS Neurosci Ther. 2010; 16(4): 235–245.
    CrossRefPubMed
  4. Bartus RT, Dean RL, Beer B, et al. The cholinergic hypothesis of geriatric memory dysfunction. Science. 1982; 217(4558): 408–414.
    CrossRefPubMed
  5. Fariss MW, Mumaw VR, Walton LP. Tetrahydroaminoacridine-induced apoptosis in rat hepatocytes. Toxicol In Vitro. 1996; 10(4): 383–393.
    CrossRefPubMed
  6. Cummings JL, Morstorf T, Zhong K. Alzheimer's disease drug-development pipeline: few candidates, frequent failures. Alzheimers Res Ther. 2014; 6(4): 37.
    CrossRefPubMed
  7. Ondrejcak T, Klyubin I, Hu NW, et al. Alzheimer's disease amyloid beta-protein and synaptic function. Neuromolecular Med. 2010; 12(1): 13–26.
    CrossRefPubMed
  8. Doody RS, Stevens JC, Beck C, et al. Practice parameter: management of dementia (an evidence-based review). Report of the Quality Standards Subcommittee of the American Academy of Neurology. Neurology. 2001; 56(9): 1154–1166.
    CrossRefPubMed
  9. O'Regan J, Lanctôt KL, Mazereeuw G, et al. Efficacy and safety of cholinesterase inhibitors in Alzheimer's disease: a meta-analysis. CMAJ. 2003; 169(6): 557–564.
    PubMed
  10. National Institute for Clinical Excellence [NICE]. Appaisal consultation document: Alzheimer's disease — Donepezil, rivastigmine, galantamine and memantine. London: NICE; 2006. http://www.nice.org.uk/page.
  11. Iliffe S. The National Institute for Health and Clinical Excellence (NICE) and drug treatment for Alzheimer's disease. CNS Drugs. 2007; 21(3): 177–184.
    CrossRefPubMed
  12. Birks JS, Harvey RJ, Birks JS, et al. Tacrine for Alzheimer's disease. Cochrane Database Syst Rev. 2000; 7(2): CD000202–369.
    CrossRefPubMed
  13. Gauthier S, Wirth Y, Möbius HJ. Effects of memantine on behavioural symptoms in Alzheimer's disease patients: an analysis of the Neuropsychiatric Inventory (NPI) data of two randomised, controlled studies. Int J Geriatr Psychiatry. 2005; 20(5): 459–464.
    CrossRefPubMed
  14. Peskind ER, Potkin SG, Pomara N, et al. Memantine treatment in mild to moderate Alzheimer disease: a 24-week randomized, controlled trial. Am J Geriatr Psychiatry. 2006; 14(8): 704–715.
    CrossRefPubMed
  15. Rountree SD, Chan W, Pavlik VN, et al. Persistent treatment with cholinesterase inhibitors and/or memantine slows clinical progression of Alzheimer disease. Alzheimers Res Ther. 2009; 1(2): 7.
    CrossRefPubMed
  16. Winblad B, Jones RW, Wirth Y, et al. Memantine in moderate to severe Alzheimer's disease: a meta-analysis of randomised clinical trials. Dement Geriatr Cogn Disord. 2007; 24(1): 20–27.
    CrossRefPubMed
  17. Wilcock GK, Ballard CG, Cooper JA, et al. Memantine for agitation/aggression and psychosis in moderately severe to severe Alzheimer's disease: a pooled analysis of 3 studies. J Clin Psychiatry. 2008; 69(3): 341–348.
    CrossRefPubMed
  18. https://www.alzforum.org/news/community-news/senate-approves-234-billion-budget-alzheimers-research.
  19. Cummings J, Reynders R, Zhong K. Globalization of Alzheimer's disease clinical trials. Alzheimers Res Ther. 2011; 3(4): 24.
    CrossRefPubMed
  20. Młynarczyk R, Bochon B, Piontek A, et al. Choroba Alzheimera — nowe strategie leczenia. Psychiatria. 2016; 13(4): 210–214.
  21. Elmaleh DR, Farlow MR, Conti PS, et al. Developing Effective Alzheimer's Disease Therapies: Clinical Experience and Future Directions. J Alzheimers Dis. 2019; 71(3): 715–732.
    CrossRefPubMed
  22. Hu X, Das B, Hou H, et al. BACE1 deletion in the adult mouse reverses preformed amyloid deposition and improves cognitive functions. J Exp Med. 2018; 215(3): 927–940.
    CrossRefPubMed
  23. Egan MF, Mukai Y, Voss T, et al. Randomized trial of verubecestat for mild-to-moderate Alzheimer's disease. N Engl J Med. 2018; 378(18): 1691–1703.
    CrossRefPubMed
  24. Egan MF, Voss T, Mukai Y, et al. Results from the APECS trial. J Prev Alzheimers Dis. 2018; 5: S1.
  25. Vellas B, Bain LJ, Touchon J, et al. Advancing Alzheimer's Disease Treatment: Lessons from CTAD 2018. J Prev Alzheimers Dis. 2019; 6(3): 198–203.
    CrossRefPubMed
  26. Schenk D, Barbour R, Dunn W, et al. Immunization with amyloid-beta attenuates Alzheimer-disease-like pathology in the PDAPP mouse. Nature. 1999; 400(6740): 173–177.
    CrossRefPubMed
  27. Check E. Nerve inflammation halts trial for Alzheimer's drug. Nature. 2002; 415(6871): 462.
    CrossRefPubMed
  28. Wang CYi, Wang PN, Chiu MJ, et al. UB-311, a novel UBITh amyloid β peptide vaccine for mild Alzheimer's disease. Alzheimers Dement (N Y). 2017; 3(2): 262–272.
    CrossRefPubMed
  29. De Felice FG, Vieira MNN, Bomfim TR, et al. Protection of synapses against Alzheimer's-linked toxins: insulin signaling prevents the pathogenic binding of Abeta oligomers. Proc Natl Acad Sci U S A. 2009; 106(6): 1971–1976.
    CrossRefPubMed
  30. Reger MA, Watson GS, Green PS, et al. Intranasal insulin administration dose-dependently modulates verbal memory and plasma amyloid-beta in memory-impaired older adults. J Alzheimers Dis. 2008; 13(3): 323–331.
    CrossRefPubMed
  31. Persson T, Popescu BO, Cedazo-Minguez A. Oxidative stress in Alzheimer's disease: why did antioxidant therapy fail? Oxid Med Cell Longev. 2014; 2014: 427318.
    CrossRefPubMed
  32. Morales I, Guzmán-Martínez L, Cerda-Troncoso C, et al. Neuroinflammation in the pathogenesis of Alzheimer's disease. A rational framework for the search of novel therapeutic approaches. Front Cell Neurosci. 2014; 8: 112.
    CrossRefPubMed
  33. Geldenhuys WJ, Darvesh AS. Pharmacotherapy of Alzheimer's disease: current and future trends. Expert Rev Neurother. 2015; 15(1): 3–5.
    CrossRefPubMed
  34. Baker LD, Espeland MA, Rapp SR. Cocoa supplement and multivitamin outcomes study of cognitive functin (COSMOS-MIND): Design of a large randomized clinical trial. J Prev Alzheimers Dis. 2018; 5(suppl_1): S20.
  35. Baur JA, Sinclair DA. Therapeutic potential of resveratrol: the in vivo evidence. Nat Rev Drug Discov. 2006; 5(6): 493–506.
    CrossRefPubMed
  36. Shankar S, Singh G, Srivastava RK. Chemoprevention by resveratrol: molecular mechanisms and therapeutic potential. Front Biosci. 2007; 12: 4839–4854.
    CrossRefPubMed
  37. Blagosklonny MV. An anti-aging drug today: from senescence-promoting genes to anti-aging pill. Drug Discov Today. 2007; 12(5-6): 218–224.
    CrossRefPubMed
  38. Letenneur L, Proust-Lima C, Le Gouge A, et al. Flavonoid intake and cognitive decline over a 10-year period. Am J Epidemiol. 2007; 165(12): 1364–1371.
    CrossRefPubMed
  39. Yusufov M, Weyandt LL, Piryatinsky I. Alzheimer's disease and diet: a systematic review. Int J Neurosci. 2017; 127(2): 161–175.
    CrossRefPubMed
  40. Xiao S, Zhang Z, Geng M. Phase 3 clinical trial for a novel oligosaccharide targeting multiple A-beta fragments in patients with mild-moderate AD in China J Prev Alzheimers Dis. 2018; 5: S10.
  41. Xu W, Tan L, Wang HF, et al. Meta-analysis of modifiable risk factors for Alzheimer's disease. J Neurol Neurosurg Psychiatry. 2015; 86(12): 1299–1306.
    CrossRefPubMed
  42. Schöll M, Lockhart SN, Schonhaut DR, et al. PET Imaging of Tau Deposition in the Aging Human Brain. Neuron. 2016; 89(5): 971–982.
    CrossRefPubMed
  43. Wisman LAB, Sahin G, Maingay M, et al. Functional convergence of dopaminergic and cholinergic input is critical for hippocampus-dependent working memory. J Neurosci. 2008; 28(31): 7797–7807.
    CrossRefPubMed
  44. Millan MJ, Di Cara B, Dekeyne A, et al. Selective blockade of dopamine D(3) versus D(2) receptors enhances frontocortical cholinergic transmission and social memory in rats: a parallel neurochemical and behavioural analysis. J Neurochem. 2007; 100(4): 1047–1061.
    CrossRefPubMed
  45. Kumar U, Patel SC. Immunohistochemical localization of dopamine receptor subtypes (D1R-D5R) in Alzheimer's disease brain. Brain Res. 2007; 1131(1): 187–196.
    CrossRefPubMed
  46. Reid RT, Sabbagh MN. Effects of cholinesterase inhibitors on rat nicotinic receptor levels in vivo and in vitro. J Neural Transm (Vienna). 2008; 115(10): 1437–1444.
    CrossRefPubMed
  47. Kenney JW, Gould TJ. Modulation of hippocampus-dependent learning and synaptic plasticity by nicotine. Mol Neurobiol. 2008; 38(1): 101–121.
    CrossRefPubMed
  48. Placzek AN, Zhang TA, Dani JA. Nicotinic mechanisms influencing synaptic plasticity in the hippocampus. Acta Pharmacol Sin. 2009; 30(6): 752–760.
    CrossRefPubMed
  49. Shearman E, Rossi S, Szasz B, et al. Changes in cerebral neurotransmitters and metabolites induced by acute donepezil and memantine administrations: a microdialysis study. Brain Res Bull. 2006; 69(2): 204–213.
    CrossRefPubMed
  50. Geldenhuys WJ, Darvesh AS. Pharmacotherapy of Alzheimer's disease: current and future trends. Expert Rev Neurother. 2015; 15(1): 3–5.
    CrossRefPubMed
  51. Atri A, Shaughnessy LW, Locascio JJ, et al. Long-term course and effectiveness of combination therapy in Alzheimer disease. Alzheimer Dis Assoc Disord. 2008; 22(3): 209–221.
    CrossRefPubMed
  52. Lopez OL, Becker JT, Wahed AS, et al. Long-term effects of the concomitant use of memantine with cholinesterase inhibition in Alzheimer disease. J Neurol Neurosurg Psychiatry. 2009; 80(6): 600–607.
    CrossRefPubMed
  53. Cummings JL, Schneider E, Tariot PN, et al. Memantine MEM-MD-02 Study Group. Behavioral effects of memantine in Alzheimer disease patients receiving donepezil treatment. Neurology. 2006; 67(1): 57–63.
    CrossRefPubMed
  54. Porsteinsson AP, Grossberg GT, Mintzer J, et al. Memantine MEM-MD-12 Study Group. Memantine treatment in patients with mild to moderate Alzheimer's disease already receiving a cholinesterase inhibitor: a randomized, double-blind, placebo-controlled trial. Curr Alzheimer Res. 2008; 5(1): 83–89.
    CrossRefPubMed
  55. Parsons CG, Danysz W, Dekundy A, et al. Memantine and cholinesterase inhibitors: complementary mechanisms in the treatment of Alzheimer's disease. Neurotox Res. 2013; 24(3): 358–369.
    CrossRefPubMed
  56. Shua-Haim J, Smith J, Picard F, et al. Steady-state pharmacokinetics of rivastigmine in patients with mild to moderate Alzheimer's disease not affected by co-administration of memantine: an open-label, crossover, single-centre study. Clin Drug Investig. 2008; 28(6): 361–374.
    CrossRefPubMed
  57. Atri A, Molinuevo JL, Lemming O, et al. Memantine in patients with Alzheimer's disease receiving donepezil: new analyses of efficacy and safety for combination therapy. Alzheimers Res Ther. 2013; 5(1): 6.
    CrossRefPubMed
  58. Barik J, Wonnacott S. Indirect modulation by alpha7 nicotinic acetylcholine receptors of noradrenaline release in rat hippocampal slices: interaction with glutamate and GABA systems and effect of nicotine withdrawal. Mol Pharmacol. 2006; 69(2): 618–628.
    CrossRefPubMed
  59. Geerts H. Indicators of neuroprotection with galantamine. Brain Res Bull. 2005; 64(6): 519–524.
    CrossRefPubMed
  60. Patel L, Grossberg GT. Combination therapy for Alzheimer's disease. Drugs Aging. 2011; 28(7): 539–546.
    CrossRefPubMed
  61. Schmidtke K, Holthoff V, Kressig RW, et al. Combination of Memantine and cholinesterase inhibitors in the treatment of AD. Neurology News. 2011; 1: 1–8.
  62. Pepeu G, Giovannini MG. Cholinesterase inhibitors and beyond. Curr Alzheimer Res. 2009; 6(2): 86–96.
    CrossRefPubMed
  63. Bencherif M, Lippiello PM. Alpha7 neuronal nicotinic receptors: the missing link to understanding Alzheimer's etiopathology? Med Hypotheses. 2010; 74(2): 281–285.
    CrossRefPubMed
  64. Zeng HD, Zhang Y, Peng L. Nicotine and amyloid formation. Biol Psychiatry. 2001; 49(3): 248–257.
    CrossRefPubMed
  65. Karolczak D, Sawicka E, Dorszewska J, et al. Memantine - neuroprotective drug in aging brain. Pol J Pathol. 2013; 64(3): 196–203.
    CrossRefPubMed
  66. Hirano K, Fujimaki M, Sasazawa Y, et al. Neuroprotective effects of memantine via enhancement of autophagy. Biochem Biophys Res Commun. 2019; 518(1): 161–170.
    CrossRefPubMed

Regulamin

Ważne: serwis https://journals.viamedica.pl/ wykorzystuje pliki cookies. Więcej >>

Używamy informacji zapisanych za pomocą plików cookies m.in. w celach statystycznych, dostosowania serwisu do potrzeb użytkownika (np. język interfejsu) i do obsługi logowania użytkowników. W ustawieniach przeglądarki internetowej można zmienić opcje dotyczące cookies. Korzystanie z serwisu bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zapisane w pamięci komputera. Więcej informacji można znaleźć w naszej Polityce prywatności.

Czym są i do czego służą pliki cookie możesz dowiedzieć się na stronie wszystkoociasteczkach.pl.

Wydawcą serwisu jest VM Media Group sp z o.o., ul. Świętokrzyska 73, 80–180 Gdańsk

tel.:+48 58 320 94 94, faks:+48 58 320 94 60, e-mail:  viamedica@viamedica.pl