Multimedialna platforma wiedzy medycznej Internetowa Księgarnia Medyczna Kalendarium Konferencji
Polski Przegląd Neurologiczny
MENU
Na skróty Zdeponuj artykuł Wytyczne dla autorów Ahead of print Recenzenci 2022

dostęp otwarty

Tom 15, Nr 3 (2019)
Artykuł przeglądowy
Opublikowany online: 2019-10-22
Pokaż PDF Pobierz plik PDF
Pobierz cytowanie

Zespół hiperperfuzji mózgowej jako następstwo zabiegów reperfuzyjnych

Izabella Tomaszewska-Lampart1, Małgorzata Lisak1, Halina Bartosik-Psujek12
DOI: 10.5603/PPN.2019.0026
·
Pol. Przegl. Neurol 2019;15(3):139-150.
Afiliacje
  1. Klinika Neurologii z Pododdziałem Leczenia Udaru Mózgu Klinicznego Szpitala Wojewódzkiego nr 2 im. św. Królowej Jadwigi w Rzeszowie, ul. Lwowska 60, 35-301 Rzeszów, Polska
  2. Wydział Medyczny Uniwersytet Rzeszowski

dostęp otwarty

Tom 15, Nr 3 (2019)
Artykuły przeglądowe
Opublikowany online: 2019-10-22

Streszczenie

Zespół hiperperfuzji mózgowej jest rzadkim, ale poważnym powikłaniem, które może wystąpić w następstwie przywrócenia dopływu krwi do mózgu po zabiegach rewaskularyzacyjnych. Dotychczas był on najlepiej poznany u chorych poddawanych zabiegom endarterektomii i stentowania. Po wprowadzeniu do terapii udaru mózgu leczenia swoistego zespół hiperperfuzji zaczęto również obserwować u pacjentów leczonych trombolitycznie lub za pomocą trombektomii mechanicznej. Należy go zawsze rozważyć u pacjentów z pogorszen iem klinicznym po udanej rekanalizacji, gdyż w przypadku niewłaściwego postępowania może prowadzić do poważnych konsekwencji. Dlatego też tak ważne są jego wczesne rozpoznanie i szybkie wdrożenie leczenia.

W pracy przedstawiono aktualne doniesienia dotyczące zespołu hiperperfuzji ze szczególnym uwzględnieniem jego występowania po leczeniu udaru niedokrwiennego mózgu.

Streszczenie

Zespół hiperperfuzji mózgowej jest rzadkim, ale poważnym powikłaniem, które może wystąpić w następstwie przywrócenia dopływu krwi do mózgu po zabiegach rewaskularyzacyjnych. Dotychczas był on najlepiej poznany u chorych poddawanych zabiegom endarterektomii i stentowania. Po wprowadzeniu do terapii udaru mózgu leczenia swoistego zespół hiperperfuzji zaczęto również obserwować u pacjentów leczonych trombolitycznie lub za pomocą trombektomii mechanicznej. Należy go zawsze rozważyć u pacjentów z pogorszen iem klinicznym po udanej rekanalizacji, gdyż w przypadku niewłaściwego postępowania może prowadzić do poważnych konsekwencji. Dlatego też tak ważne są jego wczesne rozpoznanie i szybkie wdrożenie leczenia.

W pracy przedstawiono aktualne doniesienia dotyczące zespołu hiperperfuzji ze szczególnym uwzględnieniem jego występowania po leczeniu udaru niedokrwiennego mózgu.

Pełny tekst:

Pokaż PDF Pobierz plik PDF
Pobierz cytowanie

Słowa kluczowe

hiperperfuzja, trombektomia, endarterektomia, stentowanie

Informacje o artykule
Tytuł

Zespół hiperperfuzji mózgowej jako następstwo zabiegów reperfuzyjnych

Czasopismo

Polski Przegląd Neurologiczny

Numer

Tom 15, Nr 3 (2019)

Typ artykułu

Artykuł przeglądowy

Strony

139-150

Opublikowany online

2019-10-22

Wyświetlenia strony

1163

Wyświetlenia/pobrania artykułu

1606

DOI

10.5603/PPN.2019.0026

Rekord bibliograficzny

Pol. Przegl. Neurol 2019;15(3):139-150.

Słowa kluczowe

hiperperfuzja
trombektomia
endarterektomia
stentowanie

Autorzy

Izabella Tomaszewska-Lampart
Małgorzata Lisak
Halina Bartosik-Psujek

Referencje (64)
  1. Sundt TM, Sharbrough FW, Piepgras DG, et al. Correlation of cerebral blood flow and electroencephalographic changes during carotid endarterectomy: with results of surgery and hemodynamics of cerebral ischemia. Mayo Clin Proc. 1981; 56(9): 533–543.
    PubMed
  2. Coutts SB, Hill MD, Hu WY. Hyperperfusion syndrome: toward a stricter definition. Neurosurgery. 2003; 53(5): 1053–58; discussion 1058.
    CrossRefPubMed
  3. Kim T, Oh CW, Bang JS, et al. Moyamoya disease: treatment and outcomes. J Stroke. 2016; 18(1): 21–30.
    CrossRefPubMed
  4. Lin TW, Wang JN, Kan CD. Cerebral hyperperfusion syndrome after surgical repair of congenital supravalvular aortic stenosis. Ann Thorac Surg. 2015; 100(3): e51–e54.
    CrossRefPubMed
  5. Gauberti M, Lapergue B, Martinez de Lizarrondo S, et al. Ischemia-reperfusion injury after endovascular thrombectomy fori schemic stroke. Stroke. 2018; 49(12): 3071–3074.
    CrossRefPubMed
  6. Shimonaga K, Matsushige T, Hosogai M, et al. Hyperperfusion after endovascular reperfusion therapy for acute ischemic stroke. J Stroke Cerebrovasc Dis. 2019; 28(5): 1212–1218.
    CrossRefPubMed
  7. Ong Y, Yeo L, Ting E, et al. Intravenous thrombolysis resulting in acute ischemic stroke recanalization can lead to cerebral hyperperfusion syndrome. Neurology. 2014; 82(Suppl 10): P7.123.
  8. Powers WJ, Derdeyn CP, Biller J, et al. American Heart Association Stroke Council. 2015 American Heart Association/American Stroke Association Focused Update of the 2013 Guidelines for the early management of patients with acute ischemic stroke regarding endovascular treatment: a guideline for healthcare professionals from the American Heart Association/American Stroke Association. Stroke. 2015; 46(10): 3020–3035.
    CrossRefPubMed
  9. Ngai AC, Winn HR. Modulation of cerebral arteriolar diameter by intraluminal flow and pressure. Circ Res. 1995; 77(4): 832–840.
    CrossRefPubMed
  10. Beausang-Linder M, Bill A. Cerebral circulation in acute arterial hypertension — protective effects of sympathetic nervous activity. Acta Physiol Scand. 1981; 111(2): 193–199.
    CrossRefPubMed
  11. Buhk JH, Cepek L, Knauth M. Hyperacute intracerebral hemorrhage complicating carotid stenting should be distinguished from hyperperfusion syndrome. AJNR Am J Neuroradiol. 2006; 27(7): 1508–1513.
    PubMed
  12. Hosoda K, Kawaguchi T, Shibata Y, et al. Cerebral vasoreactivity and internal carotid artery flow help to identify patients at risk for hyperperfusion after carotid endarterectomy. Stroke. 2001; 32(7): 1567–1573.
    CrossRefPubMed
  13. Adhiyaman V, Alexander S. Cerebral hyperperfusion syndrome following carotid endarterectomy. QJM. 2007; 100(4): 239–244.
    CrossRefPubMed
  14. Henderson RD, Phan TG, Piepgras DG, et al. Mechanisms of intracerebral hemorrhage after carotid endarterectomy. J Neurosurg. 2001; 95(6): 964–969.
    CrossRefPubMed
  15. Sekhon LH, Morgan MK, Spence I. Normal perfusion pressure breakthrough: the role of capillaries. J Neurosurg. 1997; 86(3): 519–524.
    CrossRefPubMed
  16. Ogasawara K, Inoue T, Kobayashi M, et al. Pretreatment with the free radical scavenger edaravone prevents cerebral hyperperfusion after carotid endarterectomy. Neurosurgery. 2004; 55(5): 1060–1067.
    CrossRefPubMed
  17. Seida M, Wagner HG, Vass K, et al. Effect of aminophylline on postischemic edema and brain damage in cats. Stroke. 1988; 19(10): 1275–1282.
    CrossRefPubMed
  18. Timmers HJ, Wieling W, Karemaker JM, et al. Baroreflex failure: a neglected type of secondary hypertension. Neth J Med. 2004; 62(5): 151–155.
    PubMed
  19. Weber SA, Clark WM, Lutsep HL. Reperfusion injury in stroke. Oct 30, 2017. https://emedicine.medscape.com/article/1162437-overview (22.08.2019).
  20. https://emedicine.medscape.com/article/1162437-overview. (30.07.2019).
  21. Galyfos G, Sianou A, Filis K. Cerebral hyperperfusion syndrome and intracranial hemorrhage after carotid endarterectomy or carotid stenting: A meta-analysis. J Neurol Sci. 2017; 381: 74–82.
    CrossRefPubMed
  22. Tehindrazanarivelo AD, Lutz G, PetitJean C, et al. Headache following carotid endarterectomy: a prospective study. Cephalalgia. 1992; 12(6): 380–382.
    CrossRefPubMed
  23. De Marinis M, Zaccaria A, Faraglia V, et al. Post-endarterectomy headache and the role of the oculosympathetic system. J Neurol Neurosurg Psychiatry. 1991; 54(4): 314–317.
    CrossRefPubMed
  24. Breen JC, Caplan LR, DeWitt LD, et al. Brain edema after carotid surgery. Neurology. 1996; 46(1): 175–181.
    CrossRefPubMed
  25. Headache Classification Committee of the International Headache Society (IHS). The International Classification of Headache Disorders, 3rd edition (beta version). Cephalalgia. 2013; 33(9): 629–808.
    CrossRefPubMed
  26. Evans RW, Mitsias PD. Headache at onset of acute cerebral ischemia. Headache. 2009; 49(6): 902–908.
    CrossRefPubMed
  27. Khan S, Amin FM, Holtmannspötter M, et al. Post procedure headache in patients treated for neurovascular arteriovenous malformations and aneurysms using endovascular therapy. J Headache Pain. 2016; 17(1): 73.
    CrossRefPubMed
  28. Ogasawara K, Yamadate K, Kobayashi M, et al. Postoperative cerebral hyperperfusion associated with impaired cognitive function in patients undergoing carotid endarterectomy. J Neurosurg. 2005; 102(1): 38–44.
    CrossRefPubMed
  29. Jauch EC, Saver JL, Adams HP, et al. American Heart Association Stroke Council, Council on Cardiovascular Nursing, Council on Peripheral Vascular Disease, Council on Clinical Cardiology. Guidelines for the early management of patients with acute ischemic stroke: a guideline for healthcare professionals from the American Heart Association/American Stroke Association. Stroke. 2013; 44(3): 870–947.
    CrossRefPubMed
  30. Heiss WD. Malignant MCA infarction: pathophysiology and imaging for early diagnosis and management decisions. Cerebrovasc Dis. 2016; 41(1-2): 1–7.
    CrossRefPubMed
  31. Farooq MU, Goshgarian C, Min J, et al. Pathophysiology and management of reperfusion injury and hyperperfusion syndrome after carotid endarterectomy and carotid artery stenting. Exp Transl Stroke Med. 2016; 8(1): 7.
    CrossRefPubMed
  32. van Mook WN, Rennenberg RJ, Schurink GW, et al. Cerebral hyperperfusion syndrome. Lancet Neurol. 2005; 4(12): 877–888.
    CrossRefPubMed
  33. Mori T, Fukuoka M, Kazita K, et al. Intraventricular hemorrhage after carotid stenting. J Endovasc Surg. 1999; 6(4): 337–341, doi: 10.1583/1074-6218(1999)006<0337:IHACS>2.0.CO;2.
    PubMed
  34. Masuo O, Terada T, Matsumoto H, et al. Haemorrhagic complication following percutaneous transluminal angioplasty for carotid stenosis. Acta Neurochir (Wien). 2000; 142(12): 1365–1368.
    CrossRefPubMed
  35. Abou-Chebl A, Yadav JS, Reginelli JP, et al. Intracranial hemorrhage and hyperperfusion syndrome following carotid artery stenting: risk factors, prevention, and treatment. J Am Coll Cardiol. 2004; 43(9): 1596–1601.
    CrossRefPubMed
  36. Hosoda K, Kawaguchi T, Shibata Y, et al. Cerebral vasoreactivity and internal carotid artery flow help to identify patients at risk for hyperperfusion after carotid endarterectomy. Stroke. 2001; 32(7): 1567–1573.
    CrossRefPubMed
  37. Holm J, Nilsson U, Waters N, et al. Production of free radicals measured by spin trapping during operations for stenosis of the carotid artery. Eur J Surg. 2001; 167(1): 4–9.
    CrossRefPubMed
  38. Lieb M, Shah U, Hines GL. Cerebral hyperperfusion syndrome after carotid intervention: a review. Cardiol Rev. 2012; 20(2): 84–89.
    CrossRefPubMed
  39. Mistry EA, Mistry AM, Nakawah MO, et al. Systolic blood pressure within 24 hours after thrombectomy for acute ischemic stroke correlates with outcome. J Am Heart Assoc. 2017; 6(5).
    CrossRefPubMed
  40. Jørgensen LG, Schroeder TV. Defective cerebrovascular autoregulation after carotid endarterectomy. Eur J Vasc Surg. 1993; 7(4): 370–379.
    PubMed
  41. McKevitt FM, Sivaguru A, Venables GS, et al. Effect of treatment of carotid artery stenosis on blood pressure: a comparison of hemodynamic disturbances after carotid endarterectomy and endovascular treatment. Stroke. 2003; 34(11): 2576–2581.
    CrossRefPubMed
  42. Ziaja D, Biolik G, Sznapka M, et al. Hyperperfusion syndrome (zespół przekrwienia mózgu) — powikłanie czy naturalny, odwracalny skutek naprawy napływu krwi do mózgu. Chir Pol. 2011; 13(1): 20–27.
  43. González García A, Moniche F, Escudero-Martínez I, et al. Clinical predictors of hyperperfusion syndrome following carotid stenting: results from a national prospective multicenter study. JACC Cardiovasc Interv. 2019; 12(9): 873–882.
    CrossRefPubMed
  44. Huibers AE, Westerink J, de Vries EE, et al. Editor's choice — cerebral hyperperfusion syndrome after carotid artery stenting: a systematic review and 0eta-analysis. Eur J Vasc Endovasc Surg. 2018; 56(3): 322–333.
    CrossRefPubMed
  45. Cheng L, Jiao L, Gao P, et al. Risk factors associated with in-hospital serious adverse events after stenting of severe symptomatic intracranial stenosis. Clin Neurol Neurosurg. 2016; 147: 59–63.
    CrossRefPubMed
  46. Backhaus R, Boy S, Fuchs K, et al. Hyperperfusion syndrome after MCA embolectomy — a rare complication? Am J Case Rep. 2013; 14: 513–517.
    CrossRefPubMed
  47. Vollman AT, Bruno CA, Dumeer S, et al. Angiographic warning of hemorrhagic transformation after stent retriever thrombectomy procedure. J Neurointerv Surg. 2014; 6(1): e6.
    CrossRefPubMed
  48. Powers WJ, Rabinstein AA, Ackerson T, et al. Guidelines for the early management of patients with acute ischemic stroke: a guideline for healthcare professionals from the American Heart Association/American Association. Stroke. 2018; 49(3): e46–e110.
    CrossRefPubMed
  49. Goyal N, Tsivgoulis G, Pandhi A, et al. Blood pressure levels post mechanical thrombectomy and outcomes in large vessel occlusion strokes. Neurology. 2017; 89(6): 540–547.
    CrossRefPubMed
  50. Yu S, Liebeskind DS, Dua S, et al. UCLA Stroke Investigators. Postischemic hyperperfusion on arterial spin labeled perfusion MRI is linked to hemorrhagic transformation in stroke. J Cereb Blood Flow Metab. 2015; 35(4): 630–637.
    CrossRefPubMed
  51. Ogasawara K, Sakai N, Kuroiwa T, et al. Japanese Society for Treatment at Neck in Cerebrovascular Disease Study Group. Intracranial hemorrhage associated with cerebral hyperperfusion syndrome following carotid endarterectomy and carotid artery stenting: retrospective review of 4494 patients. J Neurosurg. 2007; 107(6): 1130–1136.
    CrossRefPubMed
  52. Abou-Chebl A, Reginelli J, Bajzer CT, et al. Intensive treatment of hypertension decreases the risk of hyperperfusion and intracerebral hemorrhage following carotid artery stenting. Catheter Cardiovasc Interv. 2007; 69(5): 690–696.
    CrossRefPubMed
  53. Moulakakis KG, Mylonas SN, Sfyroeras GS, et al. Hyperperfusion syndrome after carotid revascularization. J Vasc Surg. 2009; 49(4): 1060–1068.
    CrossRefPubMed
  54. Pennekamp CWA, Tromp SC, Ackerstaff RGA, et al. Prediction of cerebral hyperperfusion after carotid endarterectomy with transcranial Doppler. Eur J Vasc Endovasc Surg. 2012; 43(4): 371–376.
    CrossRefPubMed
  55. Matsumoto S, Nakahara I, Higashi T, et al. Near-infrared spectroscopy in carotid artery stenting predicts cerebral hyperperfusion syndrome. Neurology. 2009; 72(17): 1512–1518.
    CrossRefPubMed
  56. Gay JL, Curtil A, Buffiere S, et al. Urgent carotid artery repair: retrospective study of 21 cases. Ann Vasc Surg. 2002; 16(4): 401–406.
    CrossRefPubMed
  57. Fukuda T, Ogasawara K, Kobayashi M, et al. Prediction of cerebral hyperperfusion after carotid endarterectomy using cerebral blood volume measured by perfusion-weighted MR imaging compared with single-photon emission CT. AJNR Am J Neuroradiol. 2007; 28(4): 737–742.
    PubMed
  58. Abou-Chebl A, Yadav JS, Reginelli JP, et al. Intracranial hemorrhage and hyperperfusion syndrome following carotid artery stenting: risk factors, prevention, and treatment. J Am Coll Cardiol. 2004; 43(9): 1596–1601.
    CrossRefPubMed
  59. Hashimoto T, Matsumoto S, Ando M, et al. Cerebral hyperperfusion syndrome after endovascular reperfusion therapy in a patient with acute internal carotid artery and middle cerebral artery occlusions. World Neurosurg. 2018; 110: 145–151.
    CrossRefPubMed
  60. Błażejewska-Hyżorek B, Czernuszenko A, Członkowska A, et al. Wytyczne postępowania w udarze mózgu. Pol Przegl Neurol. 2019; 15(Suppl A): A1–A156.
    CrossRef
  61. Anderson CS, Heeley E, Huang Y, et al. INTERACT2 Investigators. Rapid blood-pressure lowering in patients with acute intracerebral hemorrhage. N Engl J Med. 2013; 368(25): 2355–2365.
    CrossRefPubMed
  62. Leslie-Mazwi T, Chen M, Yi J, et al. Standards and Guidelines committee of the Society of NeuroInterventional Surgery (SNIS). Post-thrombectomy management of the ELVO patient: Guidelines from the Society of NeuroInterventional Surgery. J Neurointerv Surg. 2017; 9(12): 1258–1266.
    CrossRefPubMed
  63. Gray WA, Hopkins LN, Yadav S, et al. ARCHeR Trial Collaborators. Protected carotid stenting in high-surgical-risk patients: the ARCHeR results. J Vasc Surg. 2006; 44(2): 258–268.
    CrossRefPubMed
  64. Meyers PM, Phatouros CC, Higashida RT, et al. Intracranial hemorrhage and cerebral hyperperfusion syndrome after extracranial carotid artery angioplasty and stent placement. AJNR Am J Neuroradiol. 2002; 23(3): 503–504.
    PubMed

Regulamin

Ważne: serwis https://journals.viamedica.pl/ wykorzystuje pliki cookies. Więcej >>

Używamy informacji zapisanych za pomocą plików cookies m.in. w celach statystycznych, dostosowania serwisu do potrzeb użytkownika (np. język interfejsu) i do obsługi logowania użytkowników. W ustawieniach przeglądarki internetowej można zmienić opcje dotyczące cookies. Korzystanie z serwisu bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zapisane w pamięci komputera. Więcej informacji można znaleźć w naszej Polityce prywatności.

Czym są i do czego służą pliki cookie możesz dowiedzieć się na stronie wszystkoociasteczkach.pl.

 

Wydawcą serwisu jest VM Media Group sp. z o.o., Grupa Via Medica, ul. Świętokrzyska 73, 80–180 Gdańsk

tel. +48 58 320 94 94, faks +48 58 320 94 60, e-mail: viamedica@viamedica.pl