Vol 64, No 5 (2014)
Case report
Published online: 2014-11-06

open access

Page views 994
Article views/downloads 3798
Get Citation

Connect on Social Media

Connect on Social Media

Angiosarcoma w obszarze napromienianym po 16 latach obserwacji u chorej na raka piersi leczonej oszczędzająco — analiza przypadku

Opis przypadku • Case report

Angiosarcoma w obszarze napromienianym po 16 latach obserwacji u chorej na raka piersi leczonej oszczędzająco — analiza przypadku

Zbigniew Jodkiewicz1, Barbara Kozakiewicz2, Katarzyna Roszkowska-Purska3, Barbara Trzaska4

Opisano przypadek angiosarcoma w obszarze napromienianym u 71-letniej chorej leczonej z oszczędzeniem piersi przed 16 laty z powodu raka piersi lewej. Należy on do rzadkich nowotworów tkanek miękkich i stanowi ok. 1–2% wszystkich typów mięsaków. W obszarze napromienianym z powodu raka piersi występuje jeszcze rzadziej i stwierdza się go zaledwie u 0,04% chorych. Dokonano analizy przebiegu choroby oraz przeglądu piśmiennictwa z uwzględnieniem sposobów leczenia oraz czynników rokowniczych.

Angiosarcoma in an irradiated area after 16 year follow-up in patient treated with breast conserving therapy — case report

A case is described of angiosarcoma in the irradiated area in a 71 year old patient treated with breast conserving therapy 16 years ago for cancer of the left breast. These rare tumours of soft tissues account for about 1–2% of all types of sarcomas. In the irradiated area breast cancer occurs less often and is found only in 0.4% of patients. An analysis of the course of the disease, and review of literature with regard to methods of treatment and prognostic factors were carried out.

Nowotwory Journal of Oncology 2014; 64, 5: 396–400

Słowa kluczowe: angiosarcoma w obszarze napromienianym, powikłanie po radioterapii

Key words: angiosarcoma in an irradiated area, complication of radiotherapy

Wstęp

Zachorowania na mięsaki w Polsce szacuje się na 2/100 000/rok, co w liczbach bezwzględnych oznacza około 800 nowych zachorowań rocznie. Naczyniakomięsaki (angiosarcoma — AS) to jedne z najrzadziej występujących typów mięsaków tkanek miękkich u dorosłych, stanowią one ok. 1–2% wszystkich mięsaków. Surowy współczynnik zachorowalności w Europie wynosi około 0,31/100 000/rok [1], natomiast AS po radioterapii z powodu raka piersi jest jeszcze rzadszym nowotworem i stanowi 0,04% złośliwych nowotworów piersi. W ocenie Holenderskiego Rejestru Nowotworów rozpoznawany jest w 0,05–0,16% przypadków [2].

Celem pracy jest analiza przebiegu rzadkiego nowotworu o typie angiosarcoma w obszarze napromienianym po wieloletniej obserwacji u chorej na raka piersi lewej leczonej z oszczędzeniem piersi, z uwzględnieniem sposobów leczenia oraz potencjalnych czynników rokowniczych.

Opis przypadku

Chora lat 54 do chwili zachorowania na raka piersi nieleczona z powodu innych chorób. Nie rodziła, 3-krotnie dokonywała aborcji, menopauza w 52 rż. Przez 2 lata przed rozpoznaniem raka piersi przyjmowała hormonalną terapię zastepczą w postaci klimonormu 1 tabl./dz. (estradiolum 2 mg + levonorgestrelum 0,15 mg). Wśród krewnych pierwszego stopnia nie obserwowano zachorowań na nowotwory złośliwe. W dniu 22 maja 1996 r. wykonano amputację radykalną piersi prawej sposobem Pateya w szpitalu rejonowym. W badaniu mikroskopowym stwierdzono utkanie raka zrazikowego. W zbadanych 20 węzłach chłonnych pachy nie znaleziono przerzutów (pT2N0M0). Pacjentka została poddana ścisłej obserwacji.

Po 9 miesiącach w dniu 28 lutego 1997 r. u chorej rozpoznano metachronicznego raka piersi lewej w klinicznym stopniu zaawansownia T1N0M0 i zastosowano leczenie oszczędzające (BCT — breast conserving therapy). W badaniu mikroskopowym stwierdzono ponownie utkanie raka zrazikowego bez przerzutów w węzłach chłonnych pachy. Z tego powodu chora została zakwalifikowana do uzupełniającej radioterapii z pól zewnętrznych (EBRT — external beam radiotherapy) na obszar piersi lewej. W okresie od 9 kwietnia do 15 maja 1997 r. była napromieniana przy użyciu Co60 z 2 pól tangencjalnych na okolicę piersi lewej, otrzymując dawkę 5 000 cGy/t w 25 frakcjach, następnie w okresie 19–27 maja 1997 r. napromieniana dodatkowo na lożę po usuniętym guzie elektronami o energii 12 MeV do dawki 1500 cGy/t w 6 frakcjach. Tolerancja leczenia była dobra, nie obserwowano powikłań. Odczyn skórny popromienny został oceniony na I stopień wg klasyfikacji EORTC/RTOG.

Po ukończonej EBRT u chorej w dniu 4 lipca 1997 r. wykonano rekonstrukcję piersi prawej z użyciem protezy, następnie od dnia 15 lipca 1997 r. rozpoczęto leczenie hormonalne tamoksyfenem w dawce 20 mg/d, trwające do 19 sierpnia 1997 r. W czasie leczenia wystąpiły objawy złej tolerancji leku w postaci nawracających dreszczy całego ciała, świądu skóry, wysypki, zawrotów głowy i uderzeń gorąca. Z tego powodu zmieniano lek na nolvadex 20 mg/dz., a następnie zitazonium 20 mg/dz. Podczas stosowania każdego z nich opisane powyżej objawy powracały z różnym nasileniem, dlatego po 11 miesiącach odstąpiono od kontynuowania hormonoterapii.

W okresie leczenia i obserwacji po jego ukończeniu do roku 2007 u chorej monitorowano poziomy markerów CEA i Ca 15.3, których wartości mieściły się w granicach normy. Podobnie w wykonywanych kontrolnych badaniach USG piersi i RTG klatki piersiowej nie stwierdzano cech nawrotu choroby. We wrześniu 1998 r. pacjentka zgłaszała bóle piersi o niewielkim nasileniu. W badaniach obrazowych nie stwierdzono podejrzanych zmian w piersi. W listopadzie 1998 r. zaobserwowano wciągnięcie brodawki sutkowej. Ultrasonograficznie stwierdzono w piersi lewej tkankę gruczołową zmienioną przez bliznę z cechami obrzęku, bez podejrzanych ognisk. Węzły chłonne były niepowiększone. Markery w normie. Brak było wskazań do wykonania BAC.

W czerwcu 1999 r. w badaniu USG piersi lewej na godz. 10., dwa centymetry od brodawki, na głębokości 18–20 mm stwierdzono obszar hiperplazji przewodowej. Klinicznie zmiana była wyczuwalna jako przyotoczkowe zgrubienie 2 × 1 cm. W wykonanej mammografii stwierdzono utkanie gruczołowo-włókniste miąższu piersi lewej bez obrazów podejrzanych o złośliwość. Pacjentka była w tym okresie regularnie kontrolowana oraz oceniana mammograficznie. W grudniu 1999 r. pojawił się stan zapalny w skórze lewego dołu pachowego, który leczony był antybiotykiem. Zaczerwienienie utrzymywało się przez okres 6 miesięcy do czerwca 2000 roku. W latach 2000–2013 chora czuła się dobrze i nie zgłaszała się na badania kontrolne.

Po 16 latach obserwacji chora ponownie zgłosiła się w lipcu 2013 r. z powodu krwiaka w tkance podskórnej piersi lewej, który w ocenie chorej powstał po wykonanej kontrolnej mammografii. Dwukrotne badanie USG wykazało krwiaki w tkance podskórnej. W wykonanej biopsji cienkoigłowej nie stwierdzono obecności komórek nowotworowych. W badaniu klinicznym pierś lewa była powiększona i obrzęknięta, a w kwadrantach wewnętrznych stwierdzono naczyniakowate zmiany o nieregularnym zarysie, które nakłuto, uzyskując niewielką ilość treści krwistej, potwierdzoną badaniem mikroskopowym. Okoliczne węzły chłonne były niepowiększone. Miesiąc później, w sierpniu 2013 r. chora zgłosiła się z powodu stanu zapalnego piersi lewej, któremu towarzyszył krwiak wokół brodawki, powstały samoistnie. W pobranym wycinku z piersi lewej w dniu 2 września 2013 r. rozpoznano utkanie angiosarcoma G2?, G3?, CD 31(+++), CD 34( ++), SMA (-), CK AE 1/AE3(-), Cd 30(-), Ki-67ok. 60–70%, IM — 10/10 dpw.

Ze względu na rozpoznanie mikroskopowe w dniu 2 października 2013 r. wykonano prostą mastektomię lewej piersi (ryc. 1 i 2) oraz usunięto protezę po stronie prawej. Przebieg pooperacyjny był niepowikłany. W ocenie makroskopowej stwierdzono: na granicy kwadrantów wewnętrznych zlokalizowany głównie w skórze właściwej i naciekający miąższ sutka sino-wiśniowy, kruchy, lito-torbielowaty guz o wymiarach 9 × 7 cm grubości 1,6 cm, uwypuklający naskórek w części centralnej z jego owrzodzeniem. Na obwodzie guza ognisko satelitarne 0,7 cm. Guz naciekał brodawkę sutkową. W badaniu mikroskopowym stwierdzono utkanie angiosarcoma G3. Pola lite (wrzecionowatokomórkowe) zajmowały nieco ponad 50% masy guza, IM — 8/10 dpw. Wokół silikonowej protezy piersi prawej szkliwienie i zwapnienia. CD34(++), CD 31 (+++), Ki-67 — około 40%.

Rycina 1. Obraz makroskopowy angiosarcoma piersi lewej

Rycina 2. Przekrój poprzeczny przez guz, zajmujący głównie skórę i częściowo tkankę tłuszczową

W związku z wynikiem mikroskopowym chora została poddana ścisłej obserwacji. Pacjentka zgłasza się na badania kontrolne regularnie, dotąd nie stwierdzono żadnych niepokojących zmian w obszarze leczonym mięsakonaczyniaka.

Omówienie

Jako pierwszy — mięsaka typu angiosarcoma u chorej z zaawansowanym, przewlekłym obrzękiem limfatycznym ramienia opisał w 1906 r. Lowenstein [3]. W następnym roku zostały opisane przez Bormana trzy typy angiosarcoma: 1. składający się z kanałów naczyniowych penetrujących tkankę tłuszczową piersi i miąższ, z brakiem proliferacji lub proliferacją małą, wewnątrznaczyniową, 2. zawierający lite ogniska i brodawkowy wewnatrznaczyniowy komponent, 3. czysty wzrost mięsaka z obfitym litym komponentem, martwicą i zmianami krwotocznymi [4]. Naczyniakomięsaki odznaczają się znaczną heterogennością zarówno w swej budowie mikroskopowej, jak i w przebiegu klinicznym. Nowotwory te rozwijają się z komórek śródbłonka lub różnicują się w ich kierunku. Mogą się rozwinąć w każdej części ciała, 2/3 przypadków rozwija się w skórze głowy i szyi, a 1/4 w tkankach miękkich. W większości przypadków wystąpienie choroby jest poprzedzone obrzękiem chłonnym, a klasyczną postacią jest zespół Stewarta-Trevesa, pojawiający się najczęściej po radykalnej mastektomii [5].

Chorzy napromieniani mają większe ryzyko zachorowania na AS, który rozpoznany w polu napromienianym stanowi 3–10% wszystkich zachorowań. Największa zapadalność na AS wskutek przebytej radioterapii występuje 5–10 lat po zakończeniu leczenia. Szczególnie zagrożeni są chorzy poddawani radioterapii z powodu raka piersi i chłoniaków [6–8]. Zachorowanie na AS nie wiąże się z żadnym szczególnym zespołem genetycznym, a także rzadko jest skutkiem występowania dziedzicznych zespołów predysponujących. Jednakże u ok 3% chorych na AS stwierdzane są zachorowania na: retinoblastomę, zespół von Recklinghausena, chorobę Olliera (mnogie wyrośla chrzęstne), chorobę Maffucciego (mnogie chrzęstniaki wewnątrzkostne oraz naczyniaki skóry) lub xerodermię pigmentosum [9–13].

Badania molekularne u chorych na AS wykazują nadekspresję VEGF-A u 85–94% badanych i odpowiednio VEGF-C (12–88%), VEGFR-1 (94%), VEGFR-2 (65%), VEGFR-3 (79%). Utrata zdolności do ekspresji VEGFR-2 wiąże się z gorszym rokowaniem [14,15]. Antonescu i wsp. stwierdzili silną ekspresję KDR (kinase domain region) w pierwotnych naczyniakomięsakach piersi, niezależnie od tego, czy chore były wcześniej napromieniane, czy nie. Sekwencjonowanie genu KDR pozwoliło na zidentyfikowanie 10% chorych z jego mutacją. W badaniach in vitro zmutowane formy KDR są wrażliwe na stosowanie inhibitorów kinazy, takich jak sorafenib [16]. Molekularna analiza genu p53 wskazała na jego mutację u 11–52% chorych na AS. Badania Zietza i wsp. wykazały zwiększoną ilość białek MDM2 u 68% chorych na AS. Zwiększenie ekspresji p53 i białek MDM2 wiązało się ze zwiększoną ekspresją VEGF stwierdzaną u 80% pacjentów [17,18].

W 1987 r. Body i wsp. opisali wtórny nowotwór skórny o typie angiosarcoma w obszarze napromienianym z powodu raka piersi. Autorzy szwedzcy — Styring i wsp. — w 2010 r. opublikowali wyniki obserwacji chorych z rozpoznanymi mięsakami typu angiosarcoma po radioterapii z powodu raka piersi. Wyróżnili oni dwie grupy: chore po mastektomii radykalnej i radioterapii z zespołem Stewarta-Trevesa oraz chore po leczeniu oszczędzającym z obecnym angiosarcoma w rejonie pól napromienianych [3].

Powstanie AS może być wiązane z oddziaływaniem czynników środowiskowych, i wówczas nowotwór zaliczany jest do guzów wtórnych, lub może powstawać bez ich udziału, i określony jest jako pierwotny [4]. Zachorowania na AS w wątrobie mają udokumentowane źródło powstania i są wynikiem narażenia zawodowego na polichlorek winylu (PVC) i dwutlenek toru używany w radiologii lub powstają w wyniku kontaktu z innymi karcynogenami, np. arsen, będący składnikiem środków owadobójczych [9, 11] .

AS opisywany był w tkankach miękkich, piersi, płucach, prostacie, odbytnicy, jajniku, macicy, na skórze twarzy, owłosionej głowy i w wątrobie. Postacie pierwotne tego nowotworu opisywane są przede wszystkim u młodych kobiet, natomiast postacie wtórne — u kobiet po 60 r.ż. [5,19]. Opisana chora w chwili rozpoznania miała 71 lat. Postaci wtórnej AS, powstałej po radioterapii, przypisuje się rozwój zmian powierzchownych w skórze. W ocenie Kunkela i wsp. tak powstały nowotwór ma krótszy czas utajenia, nie ma związku z obrzękiem limfatycznym [20]. W literaturze opisywane są również przypadki występowania angiosarcoma i obrzęku limfatycznego pod postacią zespołu Stewarta- Trevesa po EBRT [21].

Do istotnych czynników prognostycznych dla AS zalicza się: wielkość guza, umiejscowienie względem powięzi, indeks mitotyczny, stan marginesów operacyjnych, sposoby leczenia i wiek chorego. Zostały one określone na podstawie danych z niewielkich liczebnie grup chorych, dlatego wymagają dalszych badań [17, 20, 22, 23].

Nowotwór ten długo przebiega w sposób bezobjawowy. Okresy utajenia według różnych autorów wahają się od 3 do 25 lat [2, 24, 25]. Autorzy wskazują na brak patognomonicznych cech radiologicznych, pozwalających rozpoznać angiosarcoma w badaniu USG czy MMG. W obu tych badaniach zmiany związane z AS prezentowane są jako niejednoznaczne, o nieostrych zarysach, które są charakterystyczne dla rozpoznania raka piersi. Rezonans magnetyczny (MRI) jest lepszym badaniem diagnostycznym, bowiem ujawnia uszkodzone naczynia krwionośne i otaczające tkanki [26–29]. Rozpoznanie tego nowotworu opiera się na wyniku badania mikroskopowego po biopsji gruboigłowej lub biopsji otwartej z pobraniem wycinków [3]. Dużym utrudnieniem w rozpoznaniu tego nowotworu jest fakt, iż przybiera on różne formy: wieloogniskowych guzków barwy niebiesko-wiśniowej, zmian podobnych do naczyniaków, nieregularnych form, obrzęku [ 2].

Podstawą leczenia jest szerokie wycięcie en bloc.W przypadku pierwotnych AS zlokalizowanych w piersi lub w tkankach miękkich stosunkowo łatwo (w ok. 85% przypadków) udaje się uzyskać marginesy chirurgiczne wolne od utkania nowotworu [13, 17, 30–32].

Radykalna operacja (R0) daje szansę całkowitego wyleczenia. W przypadku omawianej chorej udało się usunąć guz w całości i uzyskać szerokie marginesy.

W większości przypadków w AS stosuje się pooperacyjną radioterapię (EBRT) [33, 34].

Wielu autorów zaleca takie postępowanie po wycięciu zmiany, mimo iż musi ona być prowadzona w obszarze wcześniej napromienianym. Brakuje danych potwierdzających rolę uzupełniającej chemioterapii u chorych na angiosarcoma, pomimo iż u 50% chorych występują przerzuty w narządach odległych [9, 11, 12, 18, 22, 30, 32, 35].

W związku z nadekspresją czynników angiogennych stwierdzaną u chorych na AS największe nadzieje w leczeniu systemowym mięsaków tkanek miękkich wiąże się ze stosowaniem leków celowanych molekularnie. Badania oceniające aktywność sorafenibu, wielokierunkowego inhibitora kinazy tyrozynowej RAF i VEGFR, wykazały zróżnicowane odsetki odpowiedzi na leczenie, od 0 do 14%. Podobnie odpowiedzi na leczenie imatynibem chorych z uogólnioną postacią nie są satysfakcjonujące i wynoszą ok. 12% [35].

Chorzy operowani żyją dłużej — średnio ok. 34 miesiące (6–84) w stosunku do nieoperowanych, żyjących średnio ok. 6 miesięcy (5–24). Czas przeżycia wolny od choroby (DFS) oceniany jest na ok. 16 miesięcy, czas przeżycia specyficzny (DSS) dla choroby wynosi ok. 37 miesięcy. Nawet po całkowitej resekcji (R0) u 70% chorych stwierdza się wznowy miejscowe, a u 50% występują przerzuty odległe [24]. Przeżycia specyficzne (DSS) dla choroby wynoszą ok. 3 lat. Jest wiele prób stosowania cytostatyków, jednakże ze względu na rzadkość nowotworu i nieliczne grupy chorych ich efekt jest trudny do oceny. Leczenie antyangiogenne jest wyłącznie stosowane w badaniach klinicznych. Są również próby powtórnego napromieniania w mniejszych dawkach i łączenia go z hypertermią [25].

Bez względu na sposób leczenia rokowanie co do przeżycia jest zawsze bardzo poważne. Trwają intensywne badania, których celem jest opracowaniem nowych leków nakierowanych na specyficzne, uszkodzone w komórkach mięsaków szlaki przemian molekularnych, które w świetle badań stanowią podstawowe etiopatogenetyczne przyczyny powstawania i progresji danego nowotworu.

Konflikt interesu: nie zgłoszono

Dr n. med. Zbigniew Jodkiewicz

Pracownia Przygotowania, Planowania i Leczenia Napromienianiem

w Zakładzie Teleradioterapii

Centrum Onkologii — Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie

ul. Wawelska 15, 02–061 Warszawa

e-mail: zbigniew_jodkiewicz@onet.eu

Otrzymano: 4 lutego 2014 r.

Przyjęto do druku: 6 maja 2014 r.

Piśmiennictwo

  1. Ducimetiere F, Lurkin A, Ranchere-Vince D i wsp. Incidence of sarcoma histotypes and molecular subtypes in a prospective epidemiological study with central pathology review and molecular testing. PLoS One 6 (8) www.plosone.org/articl/info journal.pone.0020294. pobrano 20.01.2014r.

  2. Nakumura R, Nagashima T, Sakakibara M i wsp. Angiosarcoma arising in the breast following breast — conserving surgery with radiation for breast. Breast Cancer 2007; 14: 245–249 .

  3. Styring E, Fernebo J, Jonsson PE i wsp. Changing clinical presentation of angiosarcomas after breast cancer: from late tumors in edematousarms to erlier tumors on the thoracic wall. Breast Cancer Res Treat 2010; 122: 883–887.

  4. Kaklamanos IG, Birbas K, Syrigos KN i wsp. Breast angiosarcoma that is not related to radiation exposure: a comprehensive review of the literature. Surg Today 2011; 41: 163–168.

  5. Stewart FW, Treves N. Lymphangiosarcoma in post mastectomy lymphedema; a report of six cases in elephantiasis chirurgica. Cancer 1948; 1: 64–81.

  6. Yap J, Chuba PJ, Thomas R i wsp. Sarcoma as a second malignancy after treatment for breast cancer. Int Radiat Oncol Biol Phys 2002; 52: 1231–1237.

  7. Huang J, Mackillop WJ. Increased risk of soft tissue sarcoma after radiotherapy in women with breast carcinoma. Cancer 2001; 92: 172–180.

  8. Virtanen A, Pukkala E, Auvinen A. Angiosarcoma after radiotherapy: a cohort study of 332 163 Finnish cancer patients. Br Cancer 2007; 97: 115–117.

  9. Penel N, Marréaud S, Robin Y i wsp. Angiosarcoma: state of the art and perspectives. Crit Rev Oncol Hematol 2011; 80: 257–263.

  10. Thomas LB, Popper H. Pathology of angiosarcoma of the liver among vinyl chloride - polyvinyl chloride workers. Ann N Y Acad Sci 1975; 246: 268–277.

  11. Young RJ, Brown NJ, Reed MW i wsp. Angiosarcoma. Lancet Oncol 2010; 11: 983–991.

  12. Fury MG, Antonescu CR, Van Zee KJ i wsp. A 14-year retrospective review of angiosarcoma: clinical characteristics, prognostic factors, and treatment outcomes with surgery and chemotherapy. Cancer 2005; 11: 241–247.

  13. Penel N, Grosjean J, Robin YM i wsp. Frequency of certain established risk factors in soft tissue sarcomas in adults: a prospective descriptive study of 658 cases. Sarcoma 2008; 2008: ID 459386.

  14. Itakura E, Yamamoto H, Oda Y i wsp. Detection and characterization of vascular endothelial growth factors and their receptors in a series of angiosarcomas.Surg Oncol 2008; 97: 74–81.

  15. Lahat G, Dhuka AR, Hallevi H i wsp. Angiosarcoma: clinical and molecular insights. Ann Surg 2010; 251: 1098–1106.

  16. Antonescu CR, Yoshida A, Guo T i wsp. KDR activating mutations in human angiosarcomas are sensitive to specific kinase inhibitors. Cancer Res 2009; 69: 7175–7179.

  17. Naka N, Ohsawa M, Tomita Y i wsp. Prognostic factors in angiosarcoma: a multivariate analysis of 55 cases. Surg Oncol 1996; 61: 170–176.

  18. Zietz C, Rössle M, Haas C i wsp. MDM-2 oncoprotein overexpression, p53 gene mutation, and VEGF up-regulation in angiosarcomas. Am Pathol 1998; 153: 1425–1433.

  19. Ortega A, Gil JM, Urruticoetxea A i wsp. Angiosarcoma of the breast. Two cases following breast conserving treatment for invasive carcinoma. Clin Transl Oncol 2006; 8: 536–539.

  20. Budd GT. Management of Angiosarcoma. Curr Oncol Rep 2002; 4: 515–519.

  21. Kunkel T, Mylonas J, Mayr D i wsp. Recurrence of secondary angiosarcoma in patient with post-radiated breast for breast cancer. Arch Gynecol Obstet 2008; 278: 497–501.

  22. Morgan MB, Swann M, Somach S i wsp. Cutaneous angiosarcoma: a case series with prognostic correlation. Am Acad Dermatol 2004; 50: 867–874.

  23. Meis-Kindblom JM, Kindblom LG. Angiosarcoma of soft tissue: a study of 80 cases. Am Surg Pathol 1998; 22: 683–697.

  24. Seinen JM, Styring E, Verstoppen V i wsp. Radiation-associated angiocarcinoma after breast cancer : high reccurence rate and poor survival despite surgical treatment with R0 resection. Ann Surg Oncol 2012; 19: 2700–2706.

  25. Linthorstn M, van Geel AN, Baartman EA i wsp. Effect of a combined surgery, re- irradiation and hyperthermia therapy on local controlrate in radio-induced angiosarcoma of the chest wall. Strahlenter Onkol 2013; 189: 387–393.

  26. Yang WT. Mammary angiosarcoma imaging findings in 24 patients. Radiology 2007; 242: 725–734.

  27. Palm S. What is Breast Cancer? Angiosarcoma. American Cancer Society. Revised : 09/13/2007. http://breastcancer.about.com/od/types/p/angiosarcoma.htm pobrano 21.01.2014r.

  28. Farrokh D, Hashemi J, Zand B i wsp. Angiosarcoma of the breast; report of a case and literature review. Iran J of Radiology, Winter 2006; 3: 81–84.

  29. Monroe AT, Feigenberg SJ, Mendenhall NP. Angiosarcoma after breast — conserving therapy. Cancer 2003; 97: 1832–1840.

  30. Fayette J, Martin E. Piperno-Neumann S i wsp. Angiosarcomas, a heterogeneous group of sarcomas with specific behavior depending on primary site: a retrospective study of 161 cases. Ann Oncol 2007; 18: 2030–2036.

  31. Pawlik TM, Paulino AF, McGinn CJ i wsp. Cutaneous angiosarcoma of the scalp: a multidisciplinary approach. Cancer 2003; 98: 1716–1726.

  32. Abraham JA, Hornicek FJ, Kaufman AM i wsp. Treatment and outcome of 82 patients with angiosarcoma. Ann Surg Oncol 2007; 14: 1953–1967.

  33. Mark RJ, Poen JC, Tran LM. Angiosarcoma. A report of 67 patients and a review of the literature. Cancer 1996; 77: 2400–2406.

  34. Maddox JC, Evans HL. Angiosarcoma of skin and soft tissue: a study of forty-four cases. Cancer 1981; 48: 1907–1921.

  35. Maki RG, D’Adamo DR, Keohan ML i wsp. Phase II study of sorafenib in patients with metastatic or recurrent sarcomas.Clin Oncol 2009; 27: 3133–3140.


1 Zakład Teleradioterapii

2 Zakład Teleradioterapii

3 Zakład Patologii Nowotworów

Centrum Onkologii — Instytutu im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie

4 Zakład Teleradioterapii