Kronika • Current events in Polish oncology

90-lecie powstania Komitet Daru Narodowego dla Marii Skłodowskiej-Curie

W dniu 29 stycznia 2014 roku w gmachu dawnego Instytutu Onkologii przy ul. Wawelskiej odbyła sie uroczystość upamiętniająca 90. rocznicę powstania Komitetu Daru Narodowego dla Marii Skłodowskiej-Curie. Darem tym, zgodnie z „najgorętszem życzeniem” Uczonej, stał się Instytut Radowy w Warszawie.

Komitet Polskiego Daru Narodowego powstał w odpowiedzi na uroczystości 25-lecia odkrycia radu, obchodzone we Francji w grudniu 1923 roku z udziałem elit francuskiej nauki i polityki, z Prezydentem Republiki Alexandre Millerandem na czele. Francja, decyzją Izby Deputowanych, ofiarowała wówczas Uczonej swój Dar Narodowy w postaci dożywotniej pensji. Było to niezwykle rzadkie wyróżnienie — wcześniej otrzymali je m.in. Louis Jacques Daguerre (w 1839 roku — twórca dagerotypu, a tym samym — początków fotografii) i Ludwik Pasteur (w 1874).

Inicjatorem Polskiego Daru Narodowego był Polski Komitet do Zwalczania Raka, który już w grudniu 1923 roku ogłosił apel o powszechną zbiórkę funduszy na budowę Instytutu Radowego. Organizatorem zbiórki stał się następnie Komitet Polskiego Daru Narodowego, tworzony w pierwszych miesiącach 1924 roku. Honorową Prezesurę Komitetu przyjął Prezydent Rzeczypospolitej Stanisław Wojciechowski, przewodniczącym Zarządu został Marszałek Senatu Wojciech Trąmpczyński, a jego zastępcą — Marszałek Sejmu Maciej Rataj. Członkostwo w Komitecie zadeklarowali m.in. wszyscy ministrowie Gabinetu Premiera Władysława Grabskiego oraz przedstawiciele uniwersytetów i towarzystw naukowych.

Podczas obecnej uroczystości w  holu budynku przy ul. Wawelskiej odsłonięto tablicę pamiątkową przypominającą o wielkiej ofiarności społeczeństwa polskiego na rzecz walki z rakiem. Wyrazem tej ofiarności był przede wszystkim masowy odzew na apel Polskiego Komitetu do Zwalczania Raka w latach 1924–1932, walnie wspomagający budowę Instytutu Radowego, ale też ogólnopolska zbiórka na rzecz Narodowego Programu Zwalczania Chorób Nowotworowych, organizowana w 1998 r. przez Polską Fundację Europejskiej Szkoły Onkologii, z której część funduszy wsparła obecną modernizację historycznego budynku przy ul. Wawelskiej.

Odsłonięcia tablicy dokonali: dr Bartosz Arłukowicz — Minister Zdrowia, prof. Andrzej Kułakowski — nestor warszawskiej i polskiej onkologii, prof. Krzysztof Warzocha — Dyrektor Centrum Onkologii — Instytutu im. Marii Skłodowskiej-Curie, i prof. Jerzy Woy-Wojciechowski — Prezes Polskiego Towarzystwa Lekarskiego oraz Fundacji im. Jakuba hr. Potockiego.

Prof. Jerzy Woy-Wojciechowski, prof. Krzysztof Warzocha, prof. Andrzej Kułakowski i dr Bartosz Arłukowicz dokonują odsłonięcia pamiątkowej tablicy w gmachu przy ul. Wawelskiej
Fot. Sławomir Mazur

Fot. Sławomir Mazur

Apel Polskiego Komitetu do Zwalczania Raka zamieszczony w prasie codziennej w grudniu 1923 r.

Informacja o inicjatywie polskiego Daru Narodowego dla Marii Skłodowskiej-Curie, zamieszczona w Biuletynie Polskiego Komitetu do Zwalczania Raka, który powołany został do życia jako periodyk PKdZR zaledwie kilka miesięcy wcześniej

Następnie zebrani udali się do sali im. prof. Józefa Laskowskiego na sesję naukowo-historyczną, podczas której prof. Edward Towpik przedstawił genezę i historię Komitetu Daru Narodowego dla Marii Skłodowskiej-Curie, a prof. Andrzej Kułakowski podzielił się wspomnieniami z  ogólnopolskiej zbiórki przeprowadzonej w 1998 roku. Prof. Krzysztof Warzocha zaprezentował genezę wielospecjalistycznych centrów onkologii (comprehensive cancer centers) jako optymalnego miejsca leczenia nowotworów oraz przedstawił dzień dzisiejszy i perspektywy Centrum Onkologii — Instytutu im. Marii Skłodowskiej-Curie, zaś prof. Piotr Wysocki, który niemal w przeddzień wygrał konkurs na stanowisko kierownika Kliniki Onkologicznej przy ul. Wawelskiej zaprezentował swoją wizję rozwoju tej placówki.

Prof. Edward Towpik

Redakcja Naukowa CO-I