Pomimo trwającej pandemii COVID-19 choroby sercowo-naczyniowe (CVD, cardiovascular disease) niezmiennie stanowią główną przyczynę zgonów w Polsce i na świecie. Globalne ryzyko CVD jest wypadkową stopnia nadciśnienia tętniczego i współwystępowania innych, tak zwanych klasycznych oraz nieklasycznych czynników ryzyka CVD, które należy wcześnie identyfikować i skutecznie kontrolować. Naturalne jest więc, że w strategię tę wpisuje się także leczenie pozahipotensyjne. Zapraszamy do lektury pierwszej części pytań wraz z komentarzami.
Zespół redagujący
Pytanie 1
Wskaż poprawne odpowiedzi odnośnie postępowania w hiperurykemii:
Pytanie 2
Prewencja cukrzycy typu 2 — wskaż poprawne stwierdzenie:
Pytanie 3
Leczenie przeciwpłytkowe u pacjentów z nadciśnieniem tętniczym — wskaż niepoprawne stwierdzenie:
Odpowiedzi z komentarzem
Pytanie 1
Prawidłowa odpowiedź: E
W 2018 r. European Society of Cardiology i European Society of Hypertension (ESH/ESC) uznały hiperurykemię (HU) za nowy, istotny czynnik ryzyka sercowo-naczyniowego, ugruntowując tym samym wcześniejsze obserwacje kliniczne. Coraz więcej dowodów wskazuje na kluczową rolę hamowania oksydazy ksantynowej w uszkodzeniu naczyń, procesach zapalnych, przewlekłej niewydolności serca. Aktualne wytyczne, między innymi Polskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego (PTNT) z 2019 r. i Konsensus ekspertów dotyczący diagnozowania i leczenia pacjentów z hiperurykemią (HU) oraz wysokim ryzykiem sercowo-naczyniowym wskazują na optymalne docelowe stężenie kwasu moczowego na poziomie < 5 mg/dl u pacjentów obciążonych wysokim ryzykiem sercowo-naczyniowym (obejmującym ≥ 2 z następujących czynników: nadciśnienie tętnicze, cukrzyca, dyslipidemia, niedawny udar mózgu lub zawał serca, przewlekła choroba nerek). Lekiem pierwszego rzutu w HU jest allopurinol, a jego potwierdzony klinicznie, korzystny wpływ na układ sercowo-naczyniowy wynika z silnego potencjału obniżającego stężenie kwasu moczowego i istotnego działania antyoksydacyjnego.
Pytanie 2
Prawidłowa odpowiedź: D
Zgodnie z zaleceniami Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego (PTD) badanie przesiewowe w kierunku cukrzycy należy przeprowadzić u wszystkich osób powyżej 45. roku życia co 3 lata oraz corocznie, bez względu na wiek, u osób obarczonych czynnikiem ryzyka rozwoju cukrzycy typu 2. Systematyczna aktywność fizyczna, odpowiednia dieta oraz redukcja masy ciała pozwalają na znaczne zmniejszenie ryzyka rozwoju cukrzycy typu 2, także u osób ze stwierdzonym stanem przedcukrzycowym (prediabetes). U pacjentów z PTD zaleca stosowanie metforminy w prewencji cukrzycy typu 2, szczególnie u chorych < 60. roku życia z otyłością w stopniu II lub III oraz u kobiet z przebytą cukrzycą ciążową.
W leczeniu nadciśnienia tętniczego u pacjentów z zespołem metabolicznym preferuje się leki złożone (SPC, single pill combination) zawierające bloker układu renina–angiotensyna–aldosteron (RAA) w połączeniu z blokerem kanału wapniowego lub diuretykiem tiazydopodobnym, a wybór leku powinien uwzględniać ryzyko rozwoju cukrzycy.
Pytanie 3
Prawidłowa odpowiedź: A
W 2019 r. European Society of Cardiology (ESC) wprowadziło pojęcie przewlekłego zespołu wieńcowego (CCS, chronic coronary sydrome) i uporządkowało dotychczasowe zalecenia dotyczące leczenia choroby niedokrwiennej serca. Całkowicie ograniczono stosowanie kwasu acetylosalicylowego w prewencji pierwotnej u pacjentów z nadciśnieniem tętniczym, niezależnie od stratyfikacji ryzyka sercowo-naczyniowego. Wachlarz optymalnej farmakoprotekcji naczyniowej uzupełniono o leki przeciwkrzepliwe (rywaroksaban) — u chorych z grupy wysokiego ryzyka niedokrwiennego i małego ryzyka powikłań krwotocznych. W 2020 r. roku Amerykańska Agencja ds. Żywności i Leków (FDA, Food and Drug Administration) poszerzyła wskazania do stosowania tikagreloru także u chorych z grupy dużego ryzyka z rozpoznanym CCS w pierwszorzędowej prewencji zawału serca.
