Hipotensja ortostatyczna a ryzyko sercowo‑naczyniowe

Abstract

Hipotensja ortostatyczna (HO) stanowi zasadniczy objaw sercowo‑naczyniowej dysfunkcji autonomicznej, będący rezultatem niezdolności autonomicznego układu nerwowego do skutecznej adaptacji hemodynamicznej krążenia przy zmianie pozycji ciała z poziomej na pionową. Odsetek pacjentów z HO rośnie wraz z wiekiem oraz współwystępowaniem chorób przewlekłych, takich jak choroby neurodegeneracyjne, nadciśnienie tętnicze, niewydolność serca, cukrzyca, niewydolność nerek, choroby autoimmunologiczne oraz nowotwory złośliwe. U osób powyżej 70. roku życia częstość występowania HO może wynosić 20%. W coraz większym stopniu dostrzega się bezpośrednią zależność pomiędzy HO a każdym etapem kontinuum choroby sercowo‑naczyniowej, ostatecznie prowadzącej do schyłkowej choroby serca oraz zgonu z przyczyn sercowo‑naczyniowych. Co istotne, HO jest związana z przebudową czynnościową i strukturalną,przerostem lewej komory, podwyższonym stężeniem we krwi markerów stanu zapalnego, zwiększonągrubością kompleksu intima‑media,subkliniczną miażdżycą oraz zakrzepicą. Poza zmianami subklinicznymi obecność HO stanowi niezależny czynnik predykcyjny zdarzeń niedokrwiennych, udaru mózgu, migotania przedsionków, niewydolności serca oraz śmiertelności sercowo‑naczyniowej. Co więcej, HO ma związek z omdleniami, upadkami oraz złamaniami, istotnie utrudniającymi zapewnienie optymalnej kontroli czynników ryzyka sercowo‑naczyniowego. Podsumowując, HO stanowi zapowiedź zaburzenia globalnej homeostazy krążeniowej i świadczy o ogólnej dysfunkcji autonomicznej. Obecność HO jest również niezależnym czynnikiem ryzyka zgonu oraz chorób sercowo‑naczyniowych, jednakże do tej pory to tak często występujące zaburzenie nie zyskało wystarczającej uwagi klinicystów oraz innych pracowników służby zdrowia. Dopiero przeprowadzenie kolejnych badań pozwoli na znalezienie skutecznych metod leczenia tej problematycznej choroby oraz identyfikację metod jej prewencji. Umożliwi tym samymzachowanie prawidłowej funkcji autonomicznego układu nerwowego i redukcję ryzyka sercowo‑naczyniowego związanego z HO.