Duże regionalne różnice w edukacji pacjentów dotyczącej migotania przedsionków i jego leczenia oraz preferencji w stosowaniu leków przeciwkrzepliwych
Abstract
Wprowadzenie Kwestionariusz Jessa Atrial Fibrillation Knowledge Questionnaire (JAKQ) jest użytecznym narzędziem oceny stanu wiedzy pacjentów z migotaniem przedsionków (atrial fibrillation – AF) na temat ich choroby.
Cel pracy Ocena różnic w wiedzy pacjentów dotyczącej AF i leczenia przeciwkrzepliwego.
Metodyka W okresie od stycznia 2017 roku do czerwca 2018 roku 1583 pacjentów z AF (mediana wieku 72 IQR 66–79) wypełniło JAKQ w trzech ośrodkach kardiologicznych (ośrodek I – Kraków, ośrodek II – Toruń, ośrodek III – Kielce). Do ostatecznej analizy włączono 1525 pacjentów; spośród nich 32,9% otrzymywało leki z grupy antagonistów witaminy K (vitamin K antagonists – VKA), a 67,1% – antykoagulanty niebędące antagonistami witaminy K (non‑vitamin K antagonist oral anticoagulants – NOAC), w tym: rywaroksaban i dabigatran (każdy po 28,9%) oraz apiksaban (9,3%).
Wyniki Średni wynik (standard deviation – SD) JAKQ w całej grupie wynosił 55,5% (18,4%). Pacjenci stosujący VKA uzyskiwali lepsze wyniki niż otrzymujący NOAC (58% [18,3%] vs 54,3% [18,4%]; p = 0,0002); podobnie chorzy, u których czas od rozpoznania AF wynosił > 12 miesięcy, w porównaniu z krótszym czasem od rozpoznania AF (57,4% [17,5%] vs 50% [19,9%]; p < 0,0001). Pomiędzy trzema ośrodkami zaobserwowano istotną różnicę wyników (I – 59,5%; II – 48,5%; III – 54,3%; p < 0,0001). We wszystkich ośrodkach liczba poprawnych odpowiedzi była odwrotnie skorelowana z wiekiem pacjentów (r = –0,20; p < 0,0001). NOAC najczęściej stosowano w ośrodku III. Odsetek poprawnych odpowiedzi był mniejszy wśród pacjentów otrzymujących zredukowane dawki NOAC (35,4% pacjentów przyjmujących NOAC), w porównaniu z chorymi przyjmującymi pełne dawki w ośrodku I (56,9% vs 62,5%; p = 0,012) i II (48,1% vs 56,2%; p = 0,003).
Wnioski Wyniki pacjentów leczonych w dużym ośrodku akademickim były lepsze niż uzyskiwane w ośrodkach regionalnych. Istnieją duże, regionalne różnice dotyczące stosowania doustnych antykoagulantów, w tym różnych NOAC.
Keywords: migotanie przedsionkówdoustne antykoagulanty niebędące antagonistami witaminy Kantagoniści witaminy Kkwestionariusz