ESC statement Postępowanie z chorymi po operacjach zastawek serca Stanowisko Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego

Abstract

Co roku w Europie przeprowadza się ok. 50 000 zabiegów wszczepienia sztucznych zastawek serca i prawie tyle samo zabiegów naprawczych. Poprzednie zalecenia ESC dotyczące postępowania po operacjach zastawek serca opublikowano w 1995 r. Ich przedmiotem była jednak tylko profilaktyka przeciwzakrzepowa [1]. Zalecenia amerykańskie, szerzej omawiające zagadnienia diagnostyki i leczenia chorób zastawkowych, ogłoszono drukiem w 1998 r., jednak poświęcono w nich stosunkowo niewiele uwagi postępowaniu z chorymi po zabiegach kardiochirurgicznych [2]. Poniższy dokument stanowi wspólne stanowisko komitetu redakcyjnego, w skład którego weszli przedstawiciele następujących trzech grup roboczych Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego: ds. zastawkowych wad serca, ds. zakrzepicy oraz ds. rehabilitacji i fizjologii wysiłku fizycznego. W przypadku większości zagadnień związanych z postępowaniem po zabiegach na zastawkach niemożliwe jest oparcie się na wynikach badań klinicznych z randomizacją czy metaanalizach, ponieważ badań takich praktycznie nie prowadzono. Bardzo nieliczne próby kliniczne z randomizacją są mało przydatne w odniesieniu do szerokiej grupy chorych, ponieważ oceniano w nich bardzo wyselekcjonowane populacje chorych o małej liczebności, a różnorodność metodologii i charakterystyki grup badanych sprawia, że ich metaanaliza jest niemożliwa. Dlatego też prezentowane zalecenia prawie w całości opierają się na wynikach badań bez randomizacji oraz odpowiednich badaniach w naukach podstawowych.