Rola granulocytów zasadochłonnych (bazofili) w świetle badań z ostatnich lat

Streszczenie

Granulocyty zasadochłonne (bazofile) stanowią niewielką, ale ważną subpopulację leukocytów, aktywną zarówno w reakcjach uczuleniowych, jak i w odporności wrodzonej i nabytej. Uczestniczą także w patogenezie chorób autoimmunologicznych i białaczek z komórek linii mieloidalnej. Mogą być zidentyfikowane na podstawie obecności metachromatycznych ziaren w cytoplazmie, a przede wszystkim przez oznaczenie ich fenotypu metodą cytometrii przepływowej jako komórki FceRI+CD123+CD203c-/+, czyli odpowiednio — receptora dla IgE, IL-3 oraz ektoenzymu z grupy ektonukleotydowych pyrofosfataz/fosfodiesteraz.

Bazofile człowieka pochodzą z komórki wspólnej dla eozynofili i bazofili (CFU Eo/B), a interleukina IL-3 jest główną cytokiną odpowiedzialną za ich dojrzewanie i różnicowanie. Znacznikiem aktywności bazofili jest silna ekspresja CD63 i CD203c oznaczana przy użyciu testu aktywacji bazofili (BAT), stosowanego między innymi w rozpoznawaniu alergii. Przyłączenie IgE do receptora na powierzchni bazofila wywołuje jego aktywację, prowadzącą do rozpoczęcia procesu degranulacji całkowitej (we wstrząsie uczuleniowym) lub stopniowej (częściowej). Głównymi substancjami wydzielanymi przez bazofile są histamina, leukotrieny i interleukina IL-4. W procesach odporności wrodzonej bazofile poprzez receptory powierzchniowe z grupy toll-like (TLR) mogą wiązać substancje pochodzenia bakteryjnego, na przykład flagellinę z bakterii Gram-ujemnych, i przyczyniać się do rozwoju procesu zapalnego. W odporności nabytej główną rolą bazofili jest stymulacja powstawania limfocytów Th2, a w chorobach autoimmunologicznych — podtrzymywanie procesu zapalnego. Bazofilia występuje w przebiegu rzadkich białaczek bazofilowych oraz w fazie zaostrzenia przewlekłej białaczki szpikowej.