Niespokrewnieni dawcy komórek macierzystych — motywacja i satysfakcja w procesie donacji komórek krwiotwórczych
Streszczenie
Wstęp. W ostatnich latach polski rejestr niespokrewnionych dawców komórek krwiotwórczych był najszybciej rozwijającym się rejestrem w skali świata. Celem niniejszej pracy jest analiza procesu rekrutacji i pobierania komórek macierzystych od dawców. Analizę tę przeprowadzono w największym ośrodku pobierającym w Polsce — w Samodzielnym Publicznym Centralnym Szpitalu Klinicznym.
Materiał i metody. Przeprowadzono badanie ankietowe online wśród niespokrewnionych dawców komórek krwiotwórczych przed donacją i po. Łącznie dawcy wypełnili 109 kwestionariuszy przed donacją i 80 kwestionariuszy po donacji.
Wyniki. Chęć niesienia pomocy drugiemu człowiekowi była głównym powodem rejestracji dla 84% dawców. Najczęściej rekrutowano ich podczas lokalnych akcji (49% dawców) i przez Internet — poprzez kwestionariusze dostępne w sieci (42%). Najczęściej zgłaszanymi przez dawców niedogodnościami związanymi z pobraniem komórek były: konieczność wykonywania zastrzyków czynnika wzrostu granulocytów (45%) i czas trwania procedury (29%) — wśród dawców komórek krwiotwórczych z krwi obwodowej — oraz osłabienie po pobraniu (27%), konieczność pobytu w szpitalu (27%) i ból gardła po intubacji (18%) związane z pobraniem szpiku w znieczuleniu ogólnym. Natężenie bólu zgłaszanego przez dawców w trakcie pobrania komórek z krwi obwodowej było większe niż u dawców po pobraniu szpiku, ale nie była to różnica istotna statystycznie (1,51 vs 0,67; p = 0,83). Tylko 6% dawców komórek z krwi obwodowej uważało ten ból za istotny w porównaniu do 9% dawców, od których pobierano szpik.
Wnioski. Wyniki pracy pokazują pozytywny obraz donacji komórek krwiotwórczych. Zadowolenie z otrzymanych informacji w trakcie rekrutacji, kwalifikacji i donacji, mała liczba niekorzystnych doświadczeń dawców oraz ogólne zadowolenie z przebiegu donacji przyczyniają się do kształtowania pozytywnego obrazu dawstwa i przeszczepiania szpiku w Polsce.
Słowa kluczowe: dawcy szpikumotywacjasatysfakcjakwalifikacjadonacja komórek krwiotwórczych