Tom 2, Nr 2 (2009)
Praca badawcza (oryginalna)
Opublikowany online: 2009-05-18
Wyświetlenia strony
712
Wyświetlenia/pobrania artykułu
2645
Obniżone stężenie hemoglobiny jako przyczyna dyskwalifikacji dawców na terenie Polski
Journal of Transfusion Medicine 2009;2(2):73-80.
Streszczenie
Wstęp: Celem pracy była ocena częstości dyskwalifikacji krwiodawców z powodu obniżonego
stężenia hemoglobiny (Hb) na terenie Polski w latach 2003-2007. Badania dotyczyły dawców
wielokrotnych i pierwszorazowych, mężczyzn i kobiet w dwóch przedziałach wiekowych.
Materiał i metody: Na podstawie danych dostarczanych przez Regionalne Centra Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa z terenu całego kraju przeprowadzono retrospektywną analizę, stosując standardowe kryteria dyskwalifikacji dawców. Kryteria dyskwalifikacji dawców przewidywały odmienne minimalne stężenie hemoglobiny dla kobiet (125 g/l) i dla mężczyzn (135 g/l).
Wyniki: Roczna liczba dyskwalifikacji z powodu niskiego stężenia Hb wynosiła od 14 617 do 34 883, co stanowiło najczęstszą przyczynę dyskwalifikacji tymczasowej. Częstość dyskwalifikacji była najmniejsza u mężczyzn (3,1% osób zgłaszających się do oddania krwi), niemal dwukrotnie większa u kobiet powyżej 50. rż. (5,7%), a największa u kobiet młodszych (11,6%); u dawców wielokrotnych była o około 50% większa niż u pierwszorazowych.
Wnioski: Niedobór żelaza i niskie stężenie Hb u krwiodawców przyczyniają się do zmniejszenia zapasów krwi, mogą również sygnalizować poważne problemy zdrowotne. Zalecane działania zaradcze to badania stanu gospodarki żelazowej krwiodawców, informowanie ich o zasadach stosowania odpowiedniej diety, indywidualne ustalanie częstości donacji, w razie potrzeby doustna suplementacja żelaza.
Materiał i metody: Na podstawie danych dostarczanych przez Regionalne Centra Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa z terenu całego kraju przeprowadzono retrospektywną analizę, stosując standardowe kryteria dyskwalifikacji dawców. Kryteria dyskwalifikacji dawców przewidywały odmienne minimalne stężenie hemoglobiny dla kobiet (125 g/l) i dla mężczyzn (135 g/l).
Wyniki: Roczna liczba dyskwalifikacji z powodu niskiego stężenia Hb wynosiła od 14 617 do 34 883, co stanowiło najczęstszą przyczynę dyskwalifikacji tymczasowej. Częstość dyskwalifikacji była najmniejsza u mężczyzn (3,1% osób zgłaszających się do oddania krwi), niemal dwukrotnie większa u kobiet powyżej 50. rż. (5,7%), a największa u kobiet młodszych (11,6%); u dawców wielokrotnych była o około 50% większa niż u pierwszorazowych.
Wnioski: Niedobór żelaza i niskie stężenie Hb u krwiodawców przyczyniają się do zmniejszenia zapasów krwi, mogą również sygnalizować poważne problemy zdrowotne. Zalecane działania zaradcze to badania stanu gospodarki żelazowej krwiodawców, informowanie ich o zasadach stosowania odpowiedniej diety, indywidualne ustalanie częstości donacji, w razie potrzeby doustna suplementacja żelaza.
Słowa kluczowe: krwiodawcydyskwalifikacjestężenie hemoglobinygospodarka żelazowa
Referencje
- Halperin D, Baetens J, Newman B. The effect of short-term, temporary deferral on future blood donation. Transfusion. 1998; 38(2): 181–183.
- Custer B, Johnson ES, Sullivan SD, et al. Quantifying losses to the donated blood supply due to donor deferral and miscollection. Transfusion. 2004; 44(10): 1417–1426.
- Greinacher A, Fendrich K, Alpen U, et al. Impact of demographic changes on the blood supply: Mecklenburg-West Pomerania as a model region for Europe. Transfusion. 2007; 47(3): 395–401.
- Sullivan MT, Cotten R, Read EJ, et al. Blood collection and transfusion in the United States in 2001. Transfusion. 2007; 47(3): 385–394.
- Łętowska M. Medyczne zasady pobierania krwi, oddzielania jej składników i wydawania, obowiązujące w jednostkach organizacyjnych publicznej służby krwi. Instytut Hematologii i Transfuzjologii, Warszawa 2009.
- Guide to the preparation, use and quality assurance of blood components, European Directorate for the Quality of Medicines & HealthCare (EDQM), recommendation No. R (95) 15, wyd. 14 2008.
- Alvarez-Ossorio L, Kirchner H, Klüter H, et al. Low ferritin levels indicate the need for iron supplementation: strategy to minimize iron-depletion in regular blood donors. Transfus Med. 2000; 10(2): 107–112.
- Szymczyk-Nużka M, Wołowiec D. Badania gospodarki żelazowej u wielokrotnych dawców krwi. Pol Arch Med Wewn. 2003; 110: 1415–1421.
- Radtke H, Tegtmeier J, Röcker L, et al. Compensating for iron loss in regular blood donors using ferrous gluconate and ascorbic acid. Transfusion. 2005; 45(7): 1236–1237.
- Skikne B, Lynch S, Borek D, et al. Iron and blood donation. Clin Haematol. 1984; 13(1): 271–287.
- Conrad ME, Crosby WH, Jacobs A, et al. The Hippocratian principle of 'primum nil nocere' demands that the metabolic state of a donor should be normalized prior to a subsequent donation of blood or plasma. How much blood, relative to his body weight, can a donor give over a certain period, without a continuous deviation of iron metabolism in the direction of iron deficiency? Vox Sang. 1981; 41(5-6): 336–343.
- Newman B. Iron depletion by whole-blood donation harms menstruating females: the current whole-blood-collection paradigm needs to be changed. Transfusion. 2006; 46(10): 1667–1681.
- Mast AE, Foster TM, Pinder HL, et al. Behavioral, biochemical, and genetic analysis of iron metabolism in high-intensity blood donors. Transfusion. 2008; 48(10): 2197–2204.
- Cook JD, Skikne BS, Lynch SR, et al. Estimates of iron sufficiency in the US population. Blood. 1986; 68(3): 726–731.
- Røsvik AS, Hervig T, Wentzel-Larsen T, et al. Iron status in Norwegian blood donors: comparison of iron status in new blood donors registered in 1993-1997 and in 2005-2006. Vox Sang. 2009; 96(1): 49–55.
