Basic HTML Version
136
www.hematologia.viamedica.pl
PRACA POGLĄDOWA
Hematologia
2012, tom 3, nr 2, 136–142
Copyright © 2012 Via Medica
ISSN 2081–0768
Adres do korespondencji:
Ks. Antoni Bartoszek, ul. Jordana 18, 40–043 Katowice, e-mail: antbar@poczta.onet.pl
Uporczywa terapia przeciwnowotworowa
— aspekty etyczne
Futil anticancer therapy — ethical aspects
Ks. Antoni Bartoszek
Wydział Teologiczny, Uniwersytet Śląski, Katowice
Przedrukowano za zgodą z:
Chirurgia Polska
2011; 13: 42–47
Streszczenie
Podstawową tezą niniejszego artykułu jest stwierdzenie, iż moralnie właściwe decyzje, dotyczą-
ce kontynuowania bądź zaprzestania terapii przeciwnowotworowej, będą podejmowane wów-
czas, gdy w procesie decyzyjnym zostanie uwzględniona zasada proporcjonalności środków,
u podstaw której leży prawda o świętości życia i prawda o nieuchronności śmierci. Zgodnie z tą
zasadą lekarz nie ma obowiązku stosowania uporczywej terapii, jednak nie wolno mu zaprze-
stać realizowania opieki zwyczajnej za pomocą środków proporcjonalnych. Rozróżnienie mię-
dzy środkami nieproporcjonalnymi (nieobowiązkowe) a środkami proporcjonalnymi (obowiąz-
kowe) dokonuje się poprzez uwzględnienie zarówno obiektywnych kryteriów medycznych, bar-
dziej znanych lekarzowi, jak i subiektywnych odczuć oraz stanów emocjonalnych pacjenta. Aby
to stało się możliwe, potrzebna jest pogłębiona komunikacja interpersonalna między lekarzem
i pacjentem, która sprawia, iż zostaną uszanowane autonomia pacjenta, sumienie oraz wie-
dza lekarza.
Słowa kluczowe: uporczywa terapia, środki proporcjonalne — środki nieproporcjonalne,
życie, śmierć, eutanazja
Hematologia 2012; 3, 2: 136–142
Wstęp
W ramach terapii przeciwnowotworowej mogą
się rodzić różne dylematy etyczne dotyczące rodzaju
proponowanych środków medycznych. W niniejszej
pracy opisano wątpliwości, które dotyczą relacji
między rozważanym do zaaplikowania środkiem
a faktycznym skutkiem, jaki on wywołuje. Chodzi
o odpowiedź na pytanie: czy niektóre środki, które
proponuje leczenie onkologiczne, nie przynoszą
de
facto
więcej skutków ubocznych niż korzyści? Tego
typu dylematy mogą się pojawić na różnych etapach
terapii. Intensywność tych wątpliwości może nara-
stać przy podejmowaniu decyzji, dotyczącej przej-
ścia od leczenia onkologicznego do paliatywnego.
W kontekście tego przejścia mogą powstać przynaj-
mniej dwa pytania: 1) czy uzasadnione jest stoso-
wanie leczenia onkologicznego, które generuje po-
ważne skutki niekorzystne dla pacjenta, a przynosi
jedynie niewielkie przedłużenie życia? 2) w jaki
sposób podejmować decyzje o rezygnacji z leczenia
przyczynowego na rzecz leczenia objawowego?