Basic HTML Version
120
www.hematologia.viamedica.pl
PRACA POGLĄDOWA
Hematologia
2012, tom 3, nr 2, 120–126
Copyright © 2012 Via Medica
ISSN 2081–0768
Adres do korespondencji:
Lidia Gil, Katedra i Klinika Hematologii i Chorób Rozrostowych Układu Krwiotwórczego,
Uniwersytet Medyczny, Poznań, ul. Szamarzewskiego 84, 60–569 Poznań, tel: 601 583 587, faks: 61 854 93 56,
email: lidia.gil@skpp.edu.pl
Mechanizmy działania leków hipometylujących
w zespołach mielodysplastycznych
Mechanism of action of hypomethylating
agents in myelodysplastic syndromes
Lidia Gil
1
, Krzysztof Mądry
2
, Mieczysław Komarnicki
1
1
Katedra i Klinika Hematologii i Chorób Rozrostowych Układu Krwiotwórczego,
Uniwersytet Medyczny, Poznań
2
Katedra i Klinika Hematologii, Onkologii i Chorób Wewnętrznych, Warszawski Uniwersytet Medyczny
Streszczenie
Hipermetylacja DNA odgrywa znaczącą rolę w procesie onkogenezy, zwłaszcza w patogenezie
zespołów mielodysplastycznych (MDS). Leki o działaniu hipometylującym DNA prowadzą do
aktywacji genów supresorowych i regulujących cykl komórkowy, stanowiąc przykład terapii
epigenetycznej. Obecnie w leczeniu MDS stosuje się dwa leki o działaniu hipometylującym
DNA — azacytydynę i decytabinę. Leki te, zastosowane w małych dawkach, wpływają na
metylację kwasów nukleinowych poprzez hamowanie metylotransferazy DNA. W badaniach
randomizowanych wykazano, że znacząco poprawiają wyniki leczenia chorych na MDS,
a azacytydyna wydłuża ich przeżycie. Azacytydyna jest obecnie zalecana w leczeniu MDS z grupy
pośredniego i wysokiego ryzyka u chorych niekwalifikujących się do leczenia z zastosowaniem
allogenicznego przeszczepienia krwiotwórczych komórek macierzystych (allo-HSCT). Ważnym
mechanizmem działania leków hipometylujących jest możliwość indukowania reakcji „prze-
szczep przeciwko białaczce” po allo-HSCT, poprzez nasilanie ekspresji antygenów HLA-DR
i antygenów białaczkowych na powierzchni komórek nowotworowych. Dokładne mechanizmy
działania leków hipometylujących nie są jeszcze poznane. Znaczenie dla odpowiedzi klinicznej
ma prawdopodobnie metabolizm wewnątrzkomórkowy tych leków. Poszukuje się biomarkerów
molekularnych, które pozwolą na przewidywanie skuteczności terapii.
Słowa kluczowe: azacytydyna, decytabina, hipometylacja DNA, zespoły mielodysplastyczne
Hematologia 2012; 3, 2: 120–126
Abstract
DNA hypermethylation is an important process in oncogenesis, especially in patogenesis of
myelodysplastic syndrome (MDS). DNA hypomethylation is associated with inducing reexpres-
sion of epigenetically silenced suppressor genes. Two hypomethylating agents are currently
used in the treatment of patients with MDS: azacitidine and decitabine. Therapy with those
drugs, administered in low doses, results in DNA demethylation through the inhibition of
DNA methyltransferase. It is confirmed in randomized trials, that hypomethylating drugs